ਅਲਵਾ ਮਿਰਦਲ
ਐਲਵਾ ਮਿਰਡਲ (31 ਜਨਵਰੀ, 1902 – 1 ਫ਼ਰਵਰੀ, 1986) ਇੱਕ ਸਵੀਡਨ ਸਮਾਜ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ। ਇਸਨੇ 1982 ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤਿਆ। ਜੀਵਨਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈਐਲਵਾ ਦਾ ਜਨਮ 31 ਜਨਵਰੀ, 1902 ਨੂੰ ਉਪਸਾਲਾ ਨਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਇੱਕ ਸਧਾਰਣ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੰਤਾਨ ਸੀ ਜੋ ਐਲਬਰਟ ਰੇਮਰ (1876–1943) ਅਤੇ ਲੋਵਾ ਜੌਨਸਨ (1877–1943) ਦੀ ਧੀ ਵਜੋਂ ਵੱਡੀ ਹੋਈ। ਉਸ ਦੇ ਚਾਰ ਭੈਣ-ਭਰਾ: ਰੂਥ (1904–1980), ਫੋਲਕੇ (1906–1977), ਮਈ (1909–1941) ਅਤੇ ਸਟਿੱਗ (1912–1977) ਸਨ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦੌਰਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਚਲਿਆ ਗਿਆ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਉਹ ਐਸਕਿਲਸਟੁਨਾ, ਫੇਅਰਫੀਲਡ ਅਤੇ ਸਟਾਕਹੋਮ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸਨ। ਉਸ ਦੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ 1924 ਵਿੱਚ ਸਟਾਕਹੋਮ 'ਚ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। 1929 ਵਿੱਚ, ਮਿਰਡਲ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਗਨਨਰ ਮਿਰਡਲ ਨੂੰ ਰੌਕੀਫੈਲਰ ਫੈਲੋ ਵਜੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ। ਮਿਰਡਲ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੂੰ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਕੋਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਆਪਣੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੌਕਾ ਸੀ। ਮਿਰਡਲ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਵੀ ਇੱਕ ਵਧੀਆਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ - "ਕੱਟੜਪੰਥੀ" ਉਹ ਸ਼ਬਦ ਸੀ ਜੋ ਉਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਆਪਣੇ ਸਾਂਝੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਏ ਸਨ। ਫਿਰ ਉਹ ਅਗਲੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਲਈ ਜੇਨੇਵਾ ਚਲੇ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਇੰਨਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨੇ ਅੰਤਰਵਰਤੀ ਅਵਧੀ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚਿੰਤਤ ਕੀਤਾ। ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀਐਲਵਾ 1930ਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਐਲਵਾ ਕ੍ਰਾਇਸਿਸ ਇਨ ਦਾ ਪੋਪੁਲੇਸ਼ਨ ਕ਼ੁਏਸ਼ਚਨ ਨਾਮਕ ਸਵੀਡਨ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਸੀ। ਜਨਸੰਖਿਆ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੰਕਟ ਦਾ ਮੁੱਢਲਾ ਅਧਾਰ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸੁਤੰਤਰਤਾ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ) ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਕੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਵੀਡਨਜ਼ ਨੂੰ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ। ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਬਾਲ ਸਿਖਿਅਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਂਝੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਿਰਡਲ ਸਵੀਡਨ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੀ ਸਕੂਲਜ਼ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸੀ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਉਸ ਨੇ ਅਰਬਨ ਚਿਲਡਰਨ (1935) ਕਿਤਾਬ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤੇ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਪ੍ਰੀ ਸਕੂਲ ਸਿਸਟਮ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ। ਉਸ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਸਮਕਾਲੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਖਰਾਬ ਸੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਦੋ ਚਰਮਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਧਰੁਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ - ਘੱਟ ਮਾੜੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ 'ਮਾੜੀ ਰਾਹਤ' ਦੇ ਉਪਾਅ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਪਾਵਾਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਨਹੀਂ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਮੀਰ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਲਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੰਗੀ ਸਿਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਪਦਾਰਥਕ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸੀ। ਮਿਰਡਲ ਦੋਵਾਂ ਅਤਿ ਨੂੰ ਜੋੜਨਾ ਅਤੇ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਬਣ ਗਈ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਸਨੇ ਸੰਨ 1936 ਵਿੱਚ ਸਮਝਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਥੇ ਪ੍ਰੀਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਕੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਪੈਡੋਗੋਗ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਮਿਰਡਲ ਨੇ ਪ੍ਰੀਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ਾ ਵਿਦਿਅਕ ਖੋਜ ਦੀ ਘਾਟ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਜੋੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਸਮਾਜਿਕ ਅਧਿਐਨਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਨਿੱਜੀ ਵਿਕਾਸ ਵਰਗੇ ਅਧਿਐਨ ਸਨ। ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਸਵੈਨ ਮਾਰਕੇਲੀਅਸ ਨਾਲ, ਮਿਰਡਲ ਨੇ 1937 ਵਿੱਚ ਸਟਾਕਹੋਲਮ ਦੇ ਸਹਿਕਾਰੀ ਸਮੂਹਕ ਘਰ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਘਰੇਲੂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਅੱਖ ਸੀ। 1924 ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੇ ਗੁੰਨਾਰ ਮਿਰਦਲ] ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ। 1938 ਵਿੱਚ, ਐਲਵਾ ਅਤੇ ਗੁੰਨਾਰ ਮਿਰਦਲ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲੇ ਗਏ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਿਆਂ, ਮਿਰਡਲ ਨੇ ਸਵੀਡਨ ਦੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਕਾਈ ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ ਨੀਤੀ ਬਾਰੇ ਨੈਸ਼ਨ ਐਂਡ ਫੈਮਿਲੀ (1941) ਕਿਤਾਬ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ। ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਸਵੀਡਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾ ਕਰੀਅਰ1940ਵਿਆਂ ਦੇ ਅਖੀਰ 'ਚ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਸੋਸ਼ਲ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਇੱਕ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੈਂਬਰ, ਉਹ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ, 1949 'ਚ ਭਲਾਈ ਨੀਤੀ ਦੇ ਇਸ ਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। 1950 ਤੋਂ 1955 ਤੱਕ ਉਹ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਹੀ। ਸੈਕਸ਼ਨ — ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਹੈ। 1955–1956 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ, ਯਾਂਗਨ, ਮਿਆਂਮਾਰ ਅਤੇ ਕੋਲੰਬੋ, ਸ਼੍ਰੀ ਲੰਕਾ 'ਚ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਰਾਜਦੂਤ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।[2] 1962 ਵਿੱਚ, ਮਿਰਡਲ ਰਿਕਸਡੈਗ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ, ਅਤੇ 1962 'ਚ ਉਸ ਨੂੰ ਸਵੀਡਨ ਦੇ ਡੈਲੀਗੇਟ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਨਿਕਾਹ-ਰਹਿਤ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ, ਇਹ ਭੂਮਿਕਾ ਉਸ ਨੇ 1973 ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਜੇਨੀਵਾ 'ਚ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਬਹੁ।ਤ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ, ਗੈਰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੇ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰੀ ਜਿਸ ਨੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਉਪਾਵਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਚਿੰਤਾ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਦੋ ਮਹਾਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ (ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਯੂਐਸ ਅਤੇ ਯੂਐਸਐਸਆਰ) ਉੱਤੇ ਦਬਾਅ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਿਨੇਵਾ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਉਸ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਕਿਤਾਬ "ਨਿਹੱਥੇਬੰਦੀ ਦੀ ਖੇਡ" ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਉਟਲੈਟ ਪਾਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਯੂਐਸ ਅਤੇ ਯੂਐਸਐਸਆਰ ਦੇ ਨਿਹੱਥੇਕਰਨ ਤੋਂ ਝਿਜਕਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ।[3] ਮਿਰਡਲ ਨੇ ਸਟਾਕਹੋਮ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, 1966 'ਚ ਗਵਰਨਿੰਗ ਬੋਰਡ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣ ਗਈ। 1967 ਵਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਨਿਹੱਥੇਬੰਦੀ ਲਈ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਜੋ ਉਸ ਨੇ 1973 ਤਕ ਰੱਖਿਆ ਸੀ।[4] ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ1924 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਸੀ ਏ ਪੈਟਰਸਨ ਅਤੇ ਸੋਫੀ ਕਾਰਲਸਨ ਦੇ ਬੇਟੇ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਗੁੰਨਾਰ ਮਿਰਡਲ (1898–1987), ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਉਹ ਜਾਨ ਮਿਰਡਲ (ਜਨਮ 1927), ਸਿਸੇਲਾ ਬੋਕ (ਜਨਮ 1934) ਅਤੇ ਕਾਜ ਫਲੈਸਟਰ [ਐਸਵੀ] (ਜਨਮ 1936) ਦੀ ਮਾਂ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਦੋਹਤਾ ਸਟੀਫਨ ਫਾਲਸਟਰ (ਜਨਮ 1959) ਹੈ।[5] ਹਵਾਲੇ
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ Alva Myrdal ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੀਡੀਆ ਹੈ। |
||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
