ਆਇਰਲੈਂਡ

ਆਇਰਲੈਂਡ
ਭੂਗੋਲ
ਟਿਕਾਣਾ	ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ
ਗੁਣਕ	53°25′N 8°0′W / 53.417°N 8.000°W
ਖੇਤਰ ਰੈਂਕ	20th
ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ
	ਆਇਰਲੈਂਡ ਗਣਰਾਜ
ਜਨ-ਅੰਕੜੇ
Demonym	ਆਇਰਿਸ਼
ਜਨਸੰਖਿਆ	6,572,728
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਆਇਰਿਸ਼, UlsterScots
ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ
Time zone	GMT (UTC);
• Summer (DST)	WEST (UTC+1);

ਆਇਰਲੈਂਡ (/ˈaɪərlਲਈnd/ (/ˈaɪərlənd/ ( ਸੁਣੋ); ਆਇਰਲੈਂਡੀ: [Éire] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) [ˈeːɾʲə] ( ਸੁਣੋ)[ˈeːɾʲə] ( ਸੁਣੋ); Ulster-ਸਕਾਟਸ: Airlann ਫਰਮਾ:IPA-sco) ਉੱਤਰੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟਾਪੂ ਹੈ। ਇਹ ਗ੍ਰੇਟ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੋਂ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਉੱਤਰੀ ਚੈਨਲ, ਆਇਰਿਸ਼ ਸਮੁੰਦਰ, ਅਤੇ ਸੇਂਟ ਜਾਰਜ ਚੈਨਲ ਹੈ। ਆਇਰਲੈਂਡ ਯੂਰਪ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਟਾਪੂ ਹੈ।

ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇਸ ਟਾਪੂ ਦੇ 6 ਵਿੱਚੋਂ 5 ਹਿੱਸੇ ਆਇਰਲੈਂਡ ਗਣਰਾਜ (ਜਿਸਦਾ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਨਾਂ ਆਇਰਲੈਂਡ ਹੈ) ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ ਅਤੇ 1 ਹਿੱਸਾ ਉੱਤਰੀ ਆਇਰਲੈਂਡ ਹੈ ਜੋ ਸੰਯੁਕਤ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। 2011 ਵਿੱਚ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 66 ਲੱਖ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੇਟ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਟਾਪੂ ਹੈ। ਲਗਭਗ 48 ਲੱਖ ਲੋਕ ਆਇਰਲੈਂਡ ਗਣਰਾਜ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 18 ਲੱਖ ਉੱਤਰੀ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।^[3]

ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਹੋਂਦ ਦੇ ਸਬੂਤ 12,500 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਗੈਲਿਕ ਆਇਰਲੈਂਡ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ। 5ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਇਹ ਟਾਪੂ ਉੱਤੇ ਇਸਾਈਅਤ ਆਈ। 12ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਨੌਰਮਨ ਕੂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੰਗਲੈਂਡ ਨੇ ਇਸ ਉੱਤੇ ਖ਼ੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ। ਪਰ 16ਵੀਂ-17ਵੀਂ ਤੱਕ ਟੂਡੋਰ ਜਿੱਤ ਤੱਕ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦਾ ਪੂਰੇ ਟਾਪੂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੋਂ ਆਬਾਦਕਾਰਾਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਬਸਤੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ। 1801 ਵਿੱਚ ਐਕਟਸ ਆਫ਼ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਇਰਲੈਂਡ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਲੜਾਈ ਹੋਈ ਅਤੇ ਟਾਪੂ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋਈ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦ ਆਇਰਿਸ਼ ਸਟੇਟ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਈ। 1973 ਵਿੱਚ ਆਇਰਲੈਂਡ ਗਣਰਾਜ ਯੂਰਪੀ ਆਰਥਿਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਉੱਤਰੀ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵੀ ਇਸ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ।

ਰਾਜਨੀਤੀ

ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇਹ ਟਾਪੂ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਦੇਸ਼ ਆਇਰਲੈਂਡ ਗਣਰਾਜ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਆਇਰਲੈਂਡ (ਸੰਯੁਕਤ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ) ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਆਇਰਲੈਂਡ ਗਣਰਾਜ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀਦੋਵੇਂ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਯੂਰਪੀ ਆਰਥਿਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਲੋਕਾਂ, ਸਮਾਨ, ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪੂੰਜੀ ਦੀ ਬੇਰੋਕ ਆਵਾਜਾਈ ਹੈ।

ਤਸਵੀਰਾਂ

ਆਰਬਰ ਪਹਾੜੀ ਡਬਲਿਨ ਸ਼ਹਿਰ
ਸੇਸੀਲੀਆ ਸਟ੍ਰੀਟ, ਟੈਂਪਲ ਬਾਰ, ਡਬਲਿਨ ਦੇ ਨਾਲ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਵੇਖ ਰਹੇ ਹੋ
ਡਬਲਿਨ ਸਿਟੀ
ਓ-ਕੌਨਲ ਸਮਾਰਕ 'ਤੇ ਇਕ ਦੂਤ ਦੀ ਮੂਰਤੀ
ਡਬਲਿਨ ਸਿਟੀ ਨਦੀ ਝਲਕ
ਸਟੀਫਨ ਦਾ ਗ੍ਰੀਨ ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਸੈਂਟਰ 2
ਬਲੇਰਨੀ ਕੈਸਲ ਵਿਖੇ ਡੈਣ ਸਟੋਨ
ਸੈਂਟ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਦਾ ਕਰਾਸ

ਹਵਾਲੇ

↑ Nolan, William. "Geography of Ireland". Government of Ireland. Archived from the original on 24 ਨਵੰਬਰ 2009. Retrieved 11 ਨਵੰਬਰ 2009. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
↑ Royle, Stephen A. (1 December 2012). "Beyond the boundaries in the island of Ireland". Journal of Marine and Island Cultures: 91–98. doi:10.1016/j.imic.2012.11.005. Retrieved 28 June 2017.
↑ ^3.0 ^3.1
The 2016 population of the Republic of Ireland was 4,761,865 and that of Northern Ireland in 2011 was 1,810,863. These are Census data from the official governmental statistics agencies in the respective jurisdictions:
- Central Statistics Office, Ireland (April 2017). "Census 2016 Summary Results - Part 1" (PDF). Dublin: Central Statistics Office, Ireland. Retrieved 31 December 2017.
- Northern Ireland Statistics and Research Agency (2012). "2011 Census". Belfast: Department of Finance. Retrieved 31 December 2017. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; name "2011population" defined multiple times with different content
↑ "This is Ireland: Highlights from Census 2011 Part 1". Central Statistics Office. March 2012. p. 94. Retrieved 28 May 2014.
↑ "Census 2011, Key Statistics for Northern Ireland" (PDF). Department of Finance and Personnel's Northern Ireland Statistics and Research Agency. December 2012. p. 13. Archived from the original (PDF) on 24 December 2012. Retrieved 2 February 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)

[irlgeog-1] Nolan, William. "Geography of Ireland". Government of Ireland. Archived from the original on 24 ਨਵੰਬਰ 2009. Retrieved 11 ਨਵੰਬਰ 2009. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)

[royle-2] Royle, Stephen A. (1 December 2012). "Beyond the boundaries in the island of Ireland". Journal of Marine and Island Cultures: 91–98. doi:10.1016/j.imic.2012.11.005. Retrieved 28 June 2017.

[2011population-3] 3.0 ^3.1 The 2016 population of the Republic of Ireland was 4,761,865 and that of Northern Ireland in 2011 was 1,810,863. These are Census data from the official governmental statistics agencies in the respective jurisdictions:
Central Statistics Office, Ireland (April 2017). "Census 2016 Summary Results - Part 1" (PDF). Dublin: Central Statistics Office, Ireland. Retrieved 31 December 2017.

Northern Ireland Statistics and Research Agency (2012). "2011 Census". Belfast: Department of Finance. Retrieved 31 December 2017. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; name "2011population" defined multiple times with different content

[4] Central Statistics Office, Ireland (April 2017). "Census 2016 Summary Results - Part 1" (PDF). Dublin: Central Statistics Office, Ireland. Retrieved 31 December 2017.

[5] Northern Ireland Statistics and Research Agency (2012). "2011 Census". Belfast: Department of Finance. Retrieved 31 December 2017. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; name "2011population" defined multiple times with different content

[4] "This is Ireland: Highlights from Census 2011 Part 1". Central Statistics Office. March 2012. p. 94. Retrieved 28 May 2014.

[5] "Census 2011, Key Statistics for Northern Ireland" (PDF). Department of Finance and Personnel's Northern Ireland Statistics and Research Agency. December 2012. p. 13. Archived from the original (PDF) on 24 December 2012. Retrieved 2 February 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)

[2]

[3]

ਆਇਰਲੈਂਡ

ਰਾਜਨੀਤੀ

ਤਸਵੀਰਾਂ

ਹਵਾਲੇ

Portal di Ensiklopedia Dunia