ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਰੋਕ ਥਾਮ ਪੈਸਟ ਨਿਯੰਤਰਣ ਜਾਂ ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਰੋਕ ਥਾਮ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Pest control) ਕੀੜੇ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਉਸ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦਾ ਨਿਯੰਤ੍ਰਨ ਜਾਂ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਹੈ, ਜੋ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਉਹ ਸਦੱਸ ਹੈ, ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੁਆਰਾ, ਕੀੜੇ ਦੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਾਤਮੇ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੱਕ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੀੜੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੇ ਉਪਾਅ ਇੱਕ ਇਕਤ੍ਰਿਤ ਕੀਟ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਰਣਨੀਤੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ, ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ, ਰਸਾਇਣਕ ਅਤੇ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਿੱਟੀ ਵਾਹੁਣ ਅਤੇ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਘਟਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕ ਰੁਝਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦਿਆਂ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੈਣ 'ਤੇ ਹੀ ਲਾਗੂ ਕਰਕੇ, ਅਤੇ ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੀੜਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਰੋਧਕ ਹਨ। ਜਿਥੇ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ, ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਢੰਗ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਢੁਕਵੇਂ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਜਾਂ ਪਰਜੀਵੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਘਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਚੂਹੇ, ਪੰਛੀ, ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜੀਵ-ਜੰਤੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਦੀ ਥਾਂ ਸਾਂਝੇ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ, ਖੁਰਦ-ਬੁਰਦ, ਹਟਾਉਣ ਜਾਂ ਰਸਾਇਣਕ ਤਰੀਕਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਕਲਪਿਕ ਤੌਰ ਤੇ, ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਸਬੰਦੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਸਮੇਤ ਵੱਖ ਵੱਖ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਬਾਗਬਾਨੀ ਅਤੇ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿੱਚਨਿਯੰਤਰਣ ਦੇ ਢੰਗਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਪੈਸਟ ਕੰਟਰੋਲ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਪੈਸਟ ਕੰਟਰੋਲ, ਕੀੜੇ -ਮਕੌੜੇ ਅਤੇ ਸਿਉਂਕ ਜਿਹੇ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਢੰਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[1] ਇਹ ਪੂਰਵ-ਅਨੁਮਾਨ, ਪਰਜੀਵੀਪਣ, ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੁਦਰਤੀ ਢਾਂਚਿਆਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ' ਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਲਾਸੀਕਲ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਕੀੜੇ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੀ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਵਿਕਲਪਿਕ ਪਹੁੰਚ ਮੁਤਾਬਿਕ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੇ ਛੋਟੇ, ਦੁਹਰਾਓ ਵਿੱਚ, ਜਾਂ ਇਕੱਲੇ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਤੇ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਕੁਦਰਤੀ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ। ਆਦਰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜੀਵ ਜਣਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਜਿਓੰਦਾ ਰਹੇਗਾ, ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨਿਯੰਤਰਣ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ।[2] ਜੈਵਿਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਇੱਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕੀਟ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹਿੱਸਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ: ਮੱਛਰ ਅਕਸਰ ਬੀਟੀ (ਬੇਸਿਲਸ ਥਰੰਜੀਅਨਸਿਸ ਸਪੀਸਜ਼) ਲਗਾ ਕੇ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਹੈ, ਜੋ ਸਥਾਨਕ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮੱਛਰ ਦੇ ਲਾਰਵੇ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।[3] ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਮਕੈਨੀਕਲ ਕੀਟ ਨਿਯੰਤਰਣ ਹੈਂਡ-ਆਨ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸਧਾਰਨ ਉਪਕਰਣ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੈ ਜੋ ਪੌਦਿਆਂ ਅਤੇ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਰੁਕਾਵਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਦੀਨਾਂ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਈ ਉਪਯੋਗੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਨਦੀਨਾਂ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ; ਤਾਰਾਂ ਵਰਗੇ ਕੀੜੇ (ਵਾਇਰਵੌਰਮ), ਕੌਮਨ ਕਲਿਕ ਬੀਟਲ ਦਾ ਲਾਰਵਾ, ਨਵੇਂ ਜੋਨ ਵਾਲੇ ਘਾਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀੜੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਕਾਸ਼ਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਛੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।[4] ਫਸਲੀ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਪੌਦਿਆਂ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਕਰਕੇ ਮਦਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੀੜੇ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਕੋਲੋਰਾਡੋ ਆਲੂ ਦੇ ਬੀਟਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ 95% ਤੱਕ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।[5] ਟਰੈਪ ਫ਼ਸਲਟਰੈਪ ਕਰੌਪ, ਜਾਲ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਫਸਲ ਹੈ ਜੋ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਤੋਂ ਪਾਸੇ ਹਟਾਉਂਦੀ ਹੈ।[6] ਟਰੈਪ ਫਸਲ ਉੱਤੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਾਬੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[7] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਟਰੈਪ ਫ਼ਸਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ ਬਗੈਰ ਵੱਡੇ ਵਪਾਰਕ ਪੈਮਾਨਿਆਂ 'ਤੇ ਕੀਟ ਦੀ ਘਣਤਾ ਨੂੰ ਅਸਰਦਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ ਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਫੈਲਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ।  ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ, ਟਰੈਕਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚਾਲਕ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਸਪਰੇਅਰ ਜਾਂ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨ ਲਈ ਬੀਜ ਡਰੈਸਿੰਗਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਫਸਲਾਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਫਲ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨਾ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਸਹੀ ਫਾਰਮੂਲੇਸ਼ਨ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਸਮਾਂ ਅਕਸਰ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਾਰਜਾਂ ਦਾ ਢੰਗ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਲੋੜੀਂਦੀ ਕਵਰੇਜ ਅਤੇ ਫਸਲ ਤੇ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਕੀਟ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਜਿਥੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਭੰਡਾਰ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿੱਚ ਸਹਿ-ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਅਕਸਰ ਘੱਟ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ, ਫਸਲਾਂ ਸਥਾਨਕ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਢਾਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਜਿਥੇ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਕਿਸਾਨ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਸੁਧਰੀ ਕਿਸਮਾਂ ਉਗਾਉਣ ਲਈ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਹ ਅਕਸਰ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਸੰਭਾਵਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੀੜੇਮਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਵਰਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।[8] ਰਸਾਇਣਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਘੱਟਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਜੀਵ ਜੋ ਮੁਢਲੇ ਉਪਯੋਗ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਇਸਦੇ ਜੀਨਾਂ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਔਲਾਦ ਨੂੰ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਇੱਕ ਰੋਧਕ ਤਣਾਅ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਕੀੜਿਆਂ ਨੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਹ ਓਹਨਾ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਰਸਾਇਣਕ, ਵਧੇਰੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਮਹਿੰਗੇ ਫਾਰਮੂਲੇਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਉੱਚ ਸੰਕੇਤ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[9] ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਈਆਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ-ਰਹਿਤ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ 'ਤੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ; ਖਾਸ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸ਼ਹਿਦ-ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ, ਇਕੱਲੇ ਮਧੂ ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕੀਟਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ, ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਜਦੋਂ ਸਪਰੇਅ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਉੱਤੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਨਿਓਨੀਕੋਟੀਨੋਇਡਜ਼ ਉੱਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ।[10] ਕੁਝ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।[11] ਐਕਸਪੋਜਰ ਹੋਣ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਨਿਰੰਤਰ ਨੀਵੇਂ-ਪੱਧਰ, ਜਾਂ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਐਕਸਪੋਜਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਪੁਰਾਣੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[12] ਖਾਣ ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹਿੰਦ ਖੂੰਹਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।[13] ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨਉਪਯੋਗਤਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰੀ ਢੰਗਾਂ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਭੰਡਾਰਨ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਕਸਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਹਰੇਕ ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਸਟਰੇਲੀਆਆਸਟਰੇਲੀਆਈ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ (ACT)ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਐਕਟ 1997 ਐਕਟ[14] ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ਦੱਖਣੀ ਆਸਟਰੇਲੀਆਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਨਿਯਮ 2003 ਐਸ ਏ ਨਿਯੰਤਰਤ ਪਦਾਰਥ ਐਕਟ 1984 ਐਸਏ ਦੇ ਅਧੀਨ[17] ਵਿਕਟੋਰੀਆਹੈਲਥ (ਪੈੱਸਟ ਕੰਟਰੋਲ) ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨਜ਼ 2002 ਹੈਲਥ ਐਕਟ 1958 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਕ[18] ਪੱਛਮੀ ਆਸਟਰੇਲੀਆਹੈਲਥ (ਪੈਸਟੀਸਾਈਡ) ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨਜ਼ 1956 WA ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈਲਥ ਐਕਟ 1911 WA[19] ਭਾਰਤਦਾ ਇੰਸੈਕਟੀਸਾਈਡ ਐਕਟ 1968[20] ਮਲੇਸ਼ੀਆਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਐਕਟ 1974[21] ਸਿੰਗਾਪੁਰਵੈਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਐਕਟ[22] ਯੁਨਾਇਟੇਡ ਕਿਂਗਡਮਪੈੱਸਟ ਐਕਟ 1949 ਦੁਆਰਾ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ[23] ਹਵਾਲੇ
|
Portal di Ensiklopedia Dunia
