ਗੁਟੋਬ ਭਾਸ਼ਾ

ਗੁਟੋਬ ਜਾਂ ਬੋਦੋ ਗਾਦਾਬਾ ਭਾਸ਼ਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਸਟਰੋ-ਏਸ਼ੀਆਈ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਦੱਖਣੀ ਮੁੰਡਾ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਕੋਰਾਪੁਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਖਾਪਟਨਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਗਾਦਾਬਾ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਦ੍ਰਾਵਿੜ ਗਾਦਾਬਾ ਭਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਬੋਦੋ ਗਦਾਬਾ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਹੋਰ ਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਗੱਦਾ, ਗੁਟੋਪ, ਗੁਡਵਾ, ਗੋਡਵਾ, ਗੱਦਾ ਅਤੇ ਬੋਈ ਗੱਦਾਭਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਵਰਗੀਕਰਨ

ਗੁਟੋਬ ਭਾਸ਼ਾ ਆਸਟ੍ਰੀਆ-ਏਸ਼ੀਆਈ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮੁੰਡਾ ਸ਼ਾਖਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਮੁੰਡਾ ਉਪ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਬੋਂਦੋ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜਿਓਂ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ।[1]

ਵੰਡ

ਗੁਟੋਬ ਦੱਖਣੀ ਓਡੀਸ਼ਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਲੈਂਪਤਾਪੁਟ ਬਲਾਕ, ਕੋਰਾਪੁਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ, ਦੱਖਣੀ ਉਡ਼ੀਸਾ (ਗ੍ਰਿਫਿਥ 2008:634) ਵਿੱਚ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੀਆਂ ਸਦੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਗੁਟੋਬ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਾਏਗੜ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਰਵਾਸ ਕਰ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਜੀਗੁੜਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਇਲਾਕੇ (ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘਪੁਰ ਦੇ ਨੇੜੇ) ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਦ੍ਰਾਵਿੜ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਕੋਂਧ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।[2]

ਐਥਨੋਲੌਗ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ

ਕਈ ਪਣ-ਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਕਾਰਨ ਗੁਟੋਬ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਮਰਨ ਵਾਲਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਗੁਟੋਬ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਪਿੰਡਾਂ ਤੋਂ ਉਜਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਸੀਆ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਵਜੋਂ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਐਂਡਰਸਨ (2008) ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਗੁਟੋਬ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਭਗ 10 ਤੋਂ 15,000 ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਸ਼ਾ ਕਿਰਨ ਸੁਸਾਇਟੀ, ਜੋ ਕੋਰਾਪੁਟ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ, ਕਿ ਇਹ ਗਿਣਤੀ 5,000 ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸੰਭਵ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਗੁਟੋਬ ਅਤੇ ਓਲਾਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਭਾਸ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਲੋਕ ਗੱਦਾਬਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਗੁਟੋਬ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਪੇ ਅਜੇ ਵੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਸਿਰਫ਼ ਮਿਸ਼ਰਤ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਦੇਸੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹੀ ਸਿੱਖਣ।

ਹਵਾਲੇ

  1. Ethnologue report on the Bodo Gadaba language
  2. "Literature development in minority language: Case study of Gutob–Gadaba Language Revitalization Project in India" (in .pdf format)
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya