ਗੁਰਦਾਸ ਰਾਮ ਆਲਮ
ਗੁਰਦਾਸ ਰਾਮ ਆਲਮ (29 ਅਕਤੂਬਰ 1912 - 27 ਸਤੰਬਰ 1989) ਇੱਕ ਲੋਕ ਕਵੀ ਹੈl ਉਸ ਨੇ ਪੇਂਡੂ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਦਲਿਤ ਵਰਗ ਦੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾl[1][2] ਜ਼ਿੰਦਗੀਗੁਰਦਾਸ ਰਾਮ ਆਲਮ ਦਾ ਜਨਮ 29 ਅਕਤੂਬਰ 1912 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਬੁੰਡਾਲਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਜਲੰਧਰ (ਪੰਜਾਬ) ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ ਜੀਉਣੀ ਤੇ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦਾ ਮੌਕਾ ਨਾ ਮਿਲ ਸਕਿਆ। ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਕੁਝ ਸਿੱਖਣ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਚਾਹਤ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲਿਖਣ-ਪੜ੍ਹਨ ਯੋਗ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਗੁਰਦਾਸ ਰਾਮ ਆਲਮ ਸਮਾਜ ਦੇ ਲਿਤਾੜੇ ਹੋਏ ਤੇ ਲੁੱਟ-ਖਸੁੱਟ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਵੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਆਤਮ-ਸਨਮਾਨ ਨੂੰ ਜਿਊਂਦਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹੱਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ। ਗੁਰਦਾਸ ਰਾਮ ਆਲਮ ਪ੍ਰੋ: ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਮਕਾਲੀ ਸੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਿਰਤੀ ਕਾਮਿਆਂ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੇ ਕੰਜਕਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਨਾਇਕ/ਨਾਇਕਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ “ਖੇਤਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਛੇਤੀ ਹੀ ਲੋਕ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ‘ਸਿੰਧ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਵੀ’ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਉਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਸ਼ੌਕ ਸਨ- ਪੜ੍ਹਨਾ, ਲਿਖਣਾ ਅਤੇ ਤਾਸ਼ ਖੇਡਣਾ। 1935-36 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ‘ਕੋਇਟਾ’ ਨਾਂ ਦੀ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ 1945 ਤੱਕ ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ। ਉਹ “ਪੰਜਾਬੀ ਦਿਹਾਤੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸਭਾ” ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਹੇ। ਫਿਰ ਵੀ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ੌਕ ਸਦਕਾ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਕੋਲੋਂ ਹੀ ਚੰਗਾ ਸੋਹਣਾ ਪੜ੍ਹਨਾ ਲਿਖਣਾ ਸਿੱਖਿਆ। ਕਵਿਤਾਵਾਂ
ਕਾਵਿ ਨਮੂਨਾ ਗੀਤ ਹਵਾਲੇ
|
||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
