ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ

28°33′41.79″N 77°16′48.54″E / 28.5616083°N 77.2801500°E / 28.5616083; 77.2801500

ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ (ਹਿੰਦੀ: जामिया मिलिया इस्लामिया, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Jamia Millia Islamia) ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ। ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ। ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 1920 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਲੀਗੜ੍ਹ, ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਾਂਤ (ਮੌਜੂਦਾ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ) ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ 1935 ਵਿੱਚ ਓਖਲਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਚਲਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ 1962 ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗ੍ਰਾਂਟਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਡੀਮਡ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 26 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ 1988, ਇਹ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਬਣ ਗਈ।

2020 ਵਿੱਚ, ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 1ਵਾਂ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਦਸੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ 'A++' ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।

ਇਹ 1920 ਚ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਕਾਇਮ ਹੋਈ ਥੀ। 1988 ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਦੇ ਇੱਕ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਇਸ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਹਾਸਲ ਹੋਇਆ।

• ਡਾਕਟਰ ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ ਇਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਮੁਕੱਰਰ ਹੋਏ ਸਨ। ਇੰਤਕਾਲ ਦੇ ਬਾਦ ਜਾਮੀਆ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
• ਡਾਕਟਰ ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਅਹਿਮਦ ਅਨੁਸਾਰੀ, ਜੋ ਬਾਦ ਵਿੱਚ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਮੁਕੱਰਰ ਹੋਏ।
• ਸ਼ੇਖ਼ ਅਲਹਿੰਦ ਮੌਲਾਨਾ ਮਹਿਮੂਦ ਹਸਨ
• ਅਬਦੁਲ ਮਜੀਦ ਖ਼ੁਆਜਾ
• ਆਬਿਦ ਹੁਸੈਨ
• ਹਕੀਮ ਅਜਮਲ ਖ਼ਾਨ
• ਮੁਹੰਮਦ ਮੁਜੀਬ

ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਦੀਆਂ 11 ਫੈਕਲਟੀਜ਼ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਹ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਵਿਸਤਾਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ 44 ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ 30 ਕੇਂਦਰ ਹਨ।

• ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ
• ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਫੈਕਲਟੀ
• ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਇਕਿਸਟਿਕਸ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ
• ਮਨੁੱਖਤਾ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ
• ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ
• ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਫੈਕਲਟੀ
• ਕੁਦਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ
• ਜੀਵਨ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ
• ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਫੈਕਲਟੀ
• ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ
• ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਫੈਕਲਟੀ

ਇੱਥੇ 30 ਸੈਂਟਰ ਹਨ

• ਮਾਸ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ
• ਫਿਜ਼ੀਓਥੈਰੇਪੀ ਅਤੇ ਰੀਹੈਬਲੀਟੇਸ਼ਨ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਲਈ ਕੇਂਦਰ
• ਨੈਨੋਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਨੈਨੋ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਲਈ ਕੇਂਦਰ
• ਸਪੈਨਿਸ਼ ਅਤੇ ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਐਨ ਕੇਂਦਰ
• ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਦੀ ਅਕੈਡਮੀ
• ਭਾਰਤ - ਅਰਬ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ
• ਸਮਾਜਿਕ ਅਲਹਿਦਗੀ ਅਤੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਨੀਤੀ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰ
• ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਧਰਮ ਅਤੇ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਲਈ ਕੇਂਦਰ
• ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਕਲਚਰ ਮੀਡੀਆ ਐਂਡ ਗਵਰਨੈਂਸ
• ਅਰਲੀ ਚਾਈਲਡਹੁੱਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ ਲਈ ਕੇਂਦਰ
• ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਉੱਦਮਤਾ ਲਈ ਕੇਂਦਰ
• ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਡਿਸਟੈਂਸ ਐਂਡ ਓਪਨ ਲਰਨਿੰਗ
• ਨੈਲਸਨ ਮੰਡੇਲਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਪੀਸ ਐਂਡ ਕੰਫਲੈਕਟ ਰੈਜ਼ੋਲੂਸ਼ਨ

ਇਤਆਦਿ

ਯੂਐਸ ਨਿਊਜ਼ ਐਂਡ ਵਰਲਡ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਨੂੰ ਸਰਵੋਤਮ ਗਲੋਬਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ #856 ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਉੱਤਮਤਾ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੇ ਸੂਚਕਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਨੂੰ ਮਾਸਕੋ ਸਥਿਤ ਰਾਊਂਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਰੈਂਕਿੰਗ 2023 ਦੁਆਰਾ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ 1100 ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 428ਵਾਂ ਸਥਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ (JMI) ਨੇ 90 ਫੀਸਦੀ ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਸ਼ਨਲ ਰੈਂਕਿੰਗ ਫਰੇਮਵਰਕ (NIRF) ਦੁਆਰਾ 2023 ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ 12ਵਾਂ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ 3ਵਾਂ।