ਜਿਉਮਾ ਹੂਸੈਫ਼
ਜਿਉਮਾ ਵਾਨਾ ਰੂਸੇਫ਼ (ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਉਚਾਰਨ: [ˈd(ʒ)iwmɐ ˈvɐ̃nɐ ʁuˈsɛfⁱ] ਜਨਮ 14 ਦਸੰਬਰ 1947) 36ਵੀਂ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲੀਆਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਅਹੁਦੇ ਤੇ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋਈ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਹੈ।[2] ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ 2005 ਤੋਂ 2010 ਤੱਕ ਉਦੋਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਲੁਇਜ ਇਨਾਸਿਓ ਲੂਲਾ ਦ ਸਿਲਵਾ ਦੀ ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਸਟਾਫ਼ ਸੀ।[3] ਇੱਕ ਬੁਲਗਾਰੀਅਨ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਦੀ ਧੀ, ਰੌਸੇਫ ਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸਣ ਬੇਲੋ ਹੋਰੀਜ਼ੋਂਟੇ ਦੇ ਇੱਕ ਉੱਚ ਮੱਧਵਰਗੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਬਣ ਗਈ ਅਤੇ 1964 ਦੇ ਤਖ਼ਤਾ ਪਲਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੱਬੇਪੱਖੀ ਅਤੇ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਸ਼ਹਿਰੀ ਗੁਰੀਲਾ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਜੋ ਮਿਲਟਰੀ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਦੇ ਸਨ। ਰੌਸੇਫ ਨੂੰ 1970 ਤੋਂ 1972 ਤੱਕ ਕੈਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਤਸੀਹੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ।[4] ਉਸ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੌਸੇਫ ਨੇ ਪੋਰਟੋ ਐਲੇਗ੍ਰੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਾਰਲੋਸ ਅਰੇਜੋ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਈ, ਜੋ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਰੀਓ ਗ੍ਰਾਂਡੇ ਡੋ ਸੁਲ ਵਿੱਚ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ (ਪੀ.ਡੀ.ਟੀ.) ਲੱਭਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਉਹ ਅਲੇਸੁ ਕਾਲਰੇਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਪੋਰਟੋ ਐਲੇਗ੍ਰੇ ਦੀ ਖਜ਼ਾਨਾ ਸਕੱਤਰ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਰਿਓ ਗ੍ਰਾਂਡੇ ਡੂ ਸੁਲ ਦੇ ਕੋਰਲਾਸ ਦੀ ਸੈਕਟਰੀ, ਦੋਵਾਂ ਕਾਲਰੇਸ ਅਤੇ ਓਲੈਵੋ ਡੁਤਰਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਬਣ ਗਈ। 2001 ਵਿੱਚ, ਦੂਤ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ 'ਚ ਇੱਕ ਅੰਦਰੂਨੀ ਝਗੜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਪੀ.ਡੀ.ਟੀ. ਛੱਡ ਗਈ ਅਤੇ ਵਰਕਰਜ਼ ਪਾਰਟੀ (ਪੀ.ਟੀ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ। 2002 ਵਿੱਚ, ਰੌਸੇਫ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਲੁਈਜ਼ ਇੰਸੀਸੀਓ ਲੂਲਾ ਡਾ ਸਿਲਵਾ ਦਾ ਊਰਜਾ ਨੀਤੀ ਦਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬਣ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਚੋਣ ਜਿੱਤਣ 'ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਸਟਾਫ ਜੋਸੇ ਦਿਿਰਸਯੂ ਨੇ 2005 ਵਿੱਚ ਮੈਨਸੈਲੋ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਘੁਟਾਲੇ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰੌਸੇਫ ਸਟਾਫ ਦੀ ਚੀਫ਼ ਬਣ ਗਈ ਅਤੇ 31 ਮਾਰਚ 2010 ਤੱਕ ਇਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਰਹੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਚੋਣ ਲੜਨ ਲੱਗੀ। ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਦੀ ਸੋਸ਼ਲ ਡੈਮੋਕਰੇਸੀ ਪਾਰਟੀ (ਪੀ.ਐਸ.ਡੀ.ਬੀ.) ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਜੋਸੇ ਸੇਰਾ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ 31 ਅਕਤੂਬਰ 2010 ਨੂੰ ਉਹ ਭੱਜ-ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ। 26 ਅਕਤੂਬਰ 2014 ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਐੱਸ.ਸੀ.ਓ. ਨੇਵਜ਼, ਜੋ ਕਿ ਪੀਐਸਡੀਬੀ ਦੇ ਵੀ, ਤੋਂ ਦੂਸਰੀ ਗੇੜ ਦੀ ਇੱਕ ਤੰਗ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[5] ਰੌਸੇਫ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਮਹਾਂਪਹਿਰ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ 3 ਦਸੰਬਰ 2015 ਨੂੰ ਚੈਂਬਰ ਆਫ਼ ਡੈਪੂਸੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ। 12 ਮਈ, 2016 ਨੂੰ, ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਦੀ ਸੈਨੇਟ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਸੇਫ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਡਿਊਟੀਆਂ ਨੂੰ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜਾਂ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਸੈਨੇਟ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਜਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮਿਸ਼ੇਲ ਟੇਮਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਅੱਤਲੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਫਰਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ।[6][7] ਅਗਸਤ, 2016 ਨੂੰ ਸੈਨੇਟ ਨੇ 61-20 ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੋਸੇਫ ਨੂੰ ਬਜਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[8][9] 5 ਅਗਸਤ 2018 ਨੂੰ, ਪੀ.ਟੀ, ਨੇ ਮਿਨਸ ਗੈਰਿਸ ਰਾਜ ਤੋਂ, ਫੈਡਰਲ ਸੈਨੇਟ ਦੀ ਇੱਕ ਸੀਟ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੋਸੇਫ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਰੌਸੇਫ ਅੰਤਮ ਵੋਟਾਂ ਵਿੱਚ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਉਹ ਚੁਣਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ। ਹਵਾਲੇ
|
Portal di Ensiklopedia Dunia