ਨਾਲੀਨੀ ਮਲਾਨੀ

ਨਾਲੀਨੀ ਮਲਾਨੀ
ਦਸਤਾਵੇਜ਼ 13 ਵਿੱਚ ਮਲਾਨੀ
ਜਨਮ	1946 (ਉਮਰ 78–79) ਕਰਾਚੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ	ਭਾਰਤ
ਸਿੱਖਿਆ	ਸਰ ਜੈਮਸਤੀ ਜੀਜੀਭੋਏ ਸਕੂਲ ਆਫ ਆਰਟ ਬੰਬੇ
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ	ਵੀਡੀਓ ਆਰਟ

ਨਾਲੀਨੀ ਮਲਾਨੀ (ਜਨਮ 1946, ਕਰਾਚੀ, ਅਣਵੰਡਾ ਭਾਰਤ) ਇੱਕ ਸਮਕਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਚਿੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਡਰਾਇੰਗਜ਼, ਵੀਡੀਓਜ਼, ਸਥਾਪਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।^[1] ਇਹ ਪਹਿਲੀਆਂ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ 1980 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ, ਨੇਤਰਹੀਣ ਅਤੇ ਸੰਕਲਪਪੂਰਨ ਥਿਏਟਰ ਅਤੇ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਿਸਥਾਪਨ ਦਾ ਉਸ ਦਾ ਤਜਰਬਾ, 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ "ਬਕਵਾਸ" ਲੇਖਣੀ, 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗਵਾਦੀ ਥੀਏਟਰ, ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਯੂਨਾਨੀ ਮਿਥਿਹਾਸ ਉਸਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇਸਦਾ ਜਨਮ 1946 ਵਿੱਚ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਵਜੋਂ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਭਾਰਤ ਪਹੁੰਚੇ।^[2] ਵੰਡ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਲਾਨੀ ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲੱਗੀ ਜਿਸਨੂੰ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਕੋਲਕਾਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ 1958 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ।^[3] ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਘਰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡਣ ਅਤੇ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਬਣਨ ਦੇ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਦਾ ਅਸਰ ਮਲਾਨੀ ਦੀ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਮਲਾਨੀ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ^[4] ਅਤੇ ਸਰ ਜੇਮਸੇਸਜੀ ਜੀਜੀਭੋਏ ਸਕੂਲ ਆਫ ਆਰਟ ਤੋਂ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਦਾ ਡਿਪਲੋਮਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਭੁਲਾਭਾਈ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਬੰਬੇ ਵਿਖੇ ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਸਟੂਡਿਓ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਕਲਾਕਾਰ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ, ਡਾਂਸਰ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ ਕਲਾਕਾਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਅਤੇ ਸਮੂਹਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ।^[5] 1970-72 ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ। ਉਹ 1984-89 ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਕਲਾ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਵੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤ, ਅਮਰੀਕਾ, ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰੈਜੀਡੈਂਸੀ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।

• 2016: ਏਸ਼ੀਆ ਆਰਟਸ ਅਵਾਰਡਜ਼ 2016^[6]
• 2014: ਸੈਂਟ ਮੋਰੀਟਜ਼ ਕਲਾ ਮਾਸਟਰਜ਼ ਲਾਈਫਟਾਈਮ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਅਵਾਰਡ^[7]
• 2013: ਸਮਕਾਲੀ ਕਲਾ ਲਈ ਫੁਕੂਓਕਾ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ^[8]
• 2005: ਲਿਯੋਨਾਰਡੋ ਗਲੋਬਲ ਕਰਾਸਿੰਗਜ਼ ਇਨਾਮ 2005^[9]

1. ↑ www.artsy.net (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ) https://www.artsy.net/artist/nalini-malani. Retrieved 2019-02-02. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |dead-url= (help); Missing or empty |title= (help)
2. ↑ Sharma, Meara; Peck, Henry (7 March 2013). "A Conversation With: Video Artist Nalini Malani". The New York Times.
3. ↑ Juncosa, Enrique; Malani, Nalini; McEvilley, Thomas; Pijnappel, Johan; Sambrani, Chaitanya (2007). Nalini Malani. Dublin: Irish Museum of Modern Art. ISBN 8881586444.
4. ↑ Seervai, Shanoor. "A Retrospective of the Works of Nalini Malani Who Paints in Reverse". Wall Street Journal.
5. ↑ "Nalini Malani - Biography". www.nalinimalani.com. Retrieved 2016-03-05.
6. ↑ "2016 Asia Arts Awards". Asia Society (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2017-04-29.
7. ↑ name, Site. "Nalini Malani St. Moritz Art Masters Award 2014 / ArtReview". artreview.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2017-04-29.
8. ↑ "Nalini MALANI｜Laureates". Fukuoka Prize (in ਜਪਾਨੀ). Retrieved 2017-04-29.
9. ↑ "Nalini Malani - Leonardo Global Crossings Prize 2005". leoalmanac.org. Archived from the original on 2015-09-20. Retrieved 2017-04-29. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)