ਨੰਦਿਤਾ ਦਾਸ

ਨੰਦਿਤਾ ਦਾਸ
ਜਨਮ	(1969-11-07)7 ਨਵੰਬਰ 1969 ਮੁੰਬਈ, ਭਾਰਤ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ	ਭਾਰਤੀ
ਪੇਸ਼ਾ	ਅਦਾਕਾਰਾ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ
ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ	1989, 1996–ਜਾਰੀ
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ	ਸੌਮਿਆ ਸੇਨ (2002–2009) ਸੁਬੋਧ ਮਸਕਾਰਾ (2010–ਵਰਤਮਾਨ)
ਬੱਚੇ	ਵਿਹਾਨ

ਨੰਦਿਤਾ ਦਾਸ (ਜਨਮ 7 ਨਵੰਬਰ 1969) ਭਾਰਤੀ ਫ਼ਿਲਮ ਅਦਾਕਾਰਾ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਅਦਾਕਾਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਲੀਕ ਤੋਂ ਹਟ ਕੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੇ ਫ਼ਾਇਰ (1996), ਅਰਥ (1998), ਬਵੰਡਰ (2000), ਕੰਨਾਥਿਲ ਮੁਥਾਮਿੱਤਾ (2002), ਅਜ਼ਾਹਗੀ ਅਤੇ ਬਿਫ਼ੋਰ ਦ ਰੇਨਸ (2007) ਆਦਿ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫਿਰਾਕ (2008), ਟੋਰਾਂਟੋ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫ਼ਿਲਮ ਨੇ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਫੈਸਟੀਵਲਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ। ਬਤੌਰ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਉਸ ਦੀ ਦੂਸਰੀ ਫ਼ਿਲਮ ਸਆਦਤ ਹਸਨ ਮੰਟੋ^[1] ਸੀ। 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਦੇ ਲਘੂ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਸਆਦਤ ਹਸਨ ਮੰਟੋ^[2] ਦੇ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ, ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਕਾਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ' 'ਅਨ ਸਾਈਨਰਟ ਰਿਜਾਰਡ' ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।^[3] ਸਤੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ, ਦਾਸ ਨੇ ਦੋ ਮਿੰਟ ਦੀ ਸਰਵਜਨਕ ਸੇਵਾ ਘੋਸ਼ਣਾ ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ "ਇੰਡੀਆ'ਜ਼ ਗੌਟ ਕਲਰ" ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ। ਸੰਗੀਤ ਵੀਡਿਓ ਨਸਲੀ ਵਿਤਕਰੇ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਬਾਰੇ ਹੈ ਜੋ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੰਗ ਦੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।^[4]

ਦਾਸ ਕੈਨਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੀ ਜਿਊਰੀ ਵਜੋਂ ਦੋ ਵਾਰ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਅ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। 2005 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਫਤਿਹ ਅਕਿਨ, ਜੇਵੀਅਰ ਬਾਰਡੇਮ, ਸਲਮਾ ਹੇਇਕ, ਬੇਨੋਟ ਜੈਕਕੋਟ, ਅਮੀਰ ਕਸਟੂਰੀਕਾ, ਟੋਨੀ ਮੋਰਿਸਨ, ਅਗਨੀਸ ਵਰਦਾ ਅਤੇ ਜੌਨ ਵੂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੁੱਖ ਮੁਕਾਬਲਾ ਜਿਊਰੀ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। 2013 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਜੇਨ ਕੈਂਪਿਅਨ, ਮਾਜੀ-ਡੇ ਅਬਦੀ, ਨਿਕੋਲੇਟਾ ਬ੍ਰਾਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸੇਮੀਹ ਕਪਲਾਨੋਲੂ ਨਾਲ ਸਿਨਫੋਂਡੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੀ ਜਿਊਰੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।

ਸਾਲ 2011 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਫਰੈਂਚ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚੇਵਾਲੀਅਰ ਡੀ ਲ ਓਡਰੈ ਡੇਸ ਆਰਟਸ ਏਟ ਡੇਸ ਲੈੱਟਰੇਸ (ਨਾਈਟ ਆਫ ਦਿ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਲੈਟਰਜ਼) ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।^[5] "ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੰਡੋ-ਫ੍ਰਾਂਸਸੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ" ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।”^[6] 2009 ਵਿੱਚ, ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਕਲਾਕਾਰ ਟਿਯੂਆਨ ਲਾਮਾਜ਼ੂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ "ਵਿਮੈਨ ਆਫ਼ ਦਿ ਵਰਲਡ" ਵਿੱਚੋਂ ਦਾਸ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਡਾਕ ਟਿਕਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ।^[7][8]

ਦਾਸ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, ਡੀ.ਸੀ. ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਮੰਚ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਾਲ ਆਫ ਫੇਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ 2011 ਵਿੱਚ “ਕਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚੁਸਤ ਸਿਨੇਮਾ ਕਲਾ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਵਜੋਂ ਉਸ ਦੇ ਨਿਰੰਤਰ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।”^{[9][10][11][12]} ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅੰਨਾ ਫੈਂਡੀ, ਹੇਡੀ ਕਲਮ, ਅਤੇ ਮੈਡਮ ਚੇਨ ਜ੍ਹੀਲੀ ਹਨ।^[13]

ਦਾਸ, ਭਾਰਤੀ ਓੜੀਆ ਚਿੱਤਰਕਾਰ, ਜਤਿਨ ਦਾਸ ਅਤੇ ਇੱਕ ਗੁਜਰਾਤੀ ਜੈਨ ਲੇਖਿਕਾ, ਵਰਸ਼ਾ ਦੇ ਘਰ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ।^[14] ਉਹ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪਲੀ ਤੇ ਵੱਡੀ ਹੋਈ ਸੀ।^[15]

ਉਸ ਨੇ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ, ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ ਵਿਦਿਆਲਾ, ਲੋਧੀ ਅਸਟੇਟ ਤੋਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਮਿਰਾਂਡਾ ਹਾਊਸ (ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ) ਤੋਂ ਜੌਗਰਫ਼ੀ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕ ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕ ਦੀ ਐਮ ਏ ਕੀਤੀ।^[16]

ਦਾਸ ਮ੍ਰਿਣਾਲ ਸੇਨ, ਅਦੂਰ ਗੋਪਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ, ਸ਼ਿਆਮ ਬੇਨੇਗਲ, ਦੀਪਾ ਮਹਿਤਾ ਅਤੇ ਮਨੀ ਰਤਨਮ ਵਰਗੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕਾਂ ਨਾਲ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਟ੍ਰੀਟ ਥੀਏਟਰ ਸਮੂਹ ਜਾਨ ਨਾਟਿਆ ਮੰਚ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਦੀਪਾ ਮਹਿਤਾ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਫਾਇਰ (1996) ਅਤੇ ਅਰਥ (1998; ਆਮਿਰ ਖਾਨ ਦੇ ਨਾਲ), ਬਾਵਾਂਦਰ (ਜਗਮੋਹਨ ਮੁੰਧਰਾ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ), ਅਤੇ ਨਲੂ ਪੇਨੰਗਲ (ਅਦੂਰ ਗੋਪਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ) ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਦਸ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਹਿੰਦੀ, ਬੰਗਾਲੀ, ਮਲਿਆਲਮ, ਤਾਮਿਲ, ਤੇਲਗੂ, ਉਰਦੂ, ਮਰਾਠੀ, ਓਡੀਆ ਅਤੇ ਕੰਨੜ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਤਾਮਿਲ ਅਭਿਨੇਤਾ ਸੁਕੰਨਿਆ ਨੇ ਤਾਮਿਲ ਕਲਾਸਿਕ ਕੰਨਥਿਲ ਮੁਥਮਿੱਤਲ ਵਿੱਚ ਦਾਸ ਨੂੰ ਬੋਲਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ।

ਦਾਸ ਨੇ ਇੱਕ ਨਾਟਕ ਡਾ ਸਹਿ-ਲੇਖਨ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ "ਬਿਟਵਿਨ ਦ ਲਾਈਨਜ਼" (2014) ਹੈ।^[17] ਉਸ ਨੇ ਖਾਮੋਸ਼! ਅਦਾਲਤ ਜਾਰੀ ਹੈ (2017) ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਭਿਨੈ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਜੇ ਤੇਂਦੁਲਕਰ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਇੱਕ ਸਿਨੇਪਲੇਅ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਹੈ।^[18]

2008 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਿਲਮ, ਫਿਰਾਕ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਕੀਤਾ।^[19] ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ 'ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਸੱਚੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ' 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਕਲਪਨਾ ਦਾ ਕਾਰਜ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 2002 ਦੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੰਗਿਆਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਗੱਠਜੋੜ ਵਾਲੀ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ ਜੋ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਸ 'ਚ ਬੰਨ੍ਹਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਬਕਿਆਂ ਦੇ ਪਾਤਰ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਲੰਬੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਝੰਜੋੜਦੇ ਹਨ। ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫ਼ਿਲਮ ਨੇ "ਏਨੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਚੁੱਪ ਰਹੇ।"^[20] 2018 ਵਿੱਚ, ਨੰਦਿਤਾ ਨੇ ਮੰਟੋ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।^[21] ਦਾਸ ਨੇ 2012 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਮੰਟੋ 'ਤੇ ਇੱਕ ਫ਼ਿਲਮ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਮੰਟੋ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਿਵਾਜ਼ੂਦੀਨ ਸਦੀਕੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ।^[22] ਫ਼ਿਲਮ ਦਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ 2018 ਵਿੱਚ ਕੈਨਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।^[23] ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਟੋਰਾਂਟੋ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 2019 ਵਿੱਚ ਦਾਸ ਨੇ ਇੱਕ ਪੀ.ਐਸ.ਏ. ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ, 'ਇੰਡੀਆ'ਜ਼ ਗੌਟ ਕਲਰ' ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।^[24]

ਦਾਸ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਆਡੀਓ ਬੁੱਕ ਸੀਰੀਜ਼ "ਅੰਡਰ ਦ ਬਨਯਾਨ",^[25] ਅਤੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਚਰਖਾ ਆਡੀਓਬੁੱਕਸ, ਦ ਸਟੋਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਈ ਐਕਸਪੈਰੀਮੈਂਟ ਵਿਦ ਟ੍ਰੁਥ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਹੈ।^[26] ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸੀਰੀਜ਼ 'ਵਾਂਡਰ ਪੇਟਸ' ਵਿੱਚ, ਦਿ ਸੇਵ ਦ ਬੰਗਾਲ ਟਾਈਗਰ (2007) ਦੇ ਐਪੀਸੋਡ ਵਿੱਚ ਬੰਗਾਲ ਟਾਈਗਰ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਆਵਾਜ਼ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਅਦਾਕਾਰ ਵੀ ਸੀ।^[27]

ਉਸ ਨੇ ਰਿਸ਼ੀ ਵੈਲੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਹੈ।

2002 ਵਿੱਚ, ਦਾਸ ਨੇ ਸੌਮਿਆ ਸੇਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ।^[28] ਇਸ ਜੋੜੀ ਨੇ ਲੀਪਫ੍ਰੋਗ, ਇੱਕ ਮੀਡੀਆ ਸੰਗਠਨ ਸਮਾਜਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੇਤੰਨ ਐਡ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ,ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।^[29] 2007 ਵਿੱਚ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਤਲਾਕ ਹੋ ਗਿਆ।^[30] ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਇੱਕ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਸੁਬੋਧ ਮਸਕਾਰਾ ਨਾਲ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਡੇਟਿੰਗ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ 2 ਜਨਵਰੀ, 2010 ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਮੁੰਬਈ ਚਲੀ ਗਈ।^[31][32] ਦਾਸ ਅਤੇ ਮਸਕਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਵਿਹਾਨ ਹੈ।^[33] ਜਨਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ, ਜੋੜੇ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।^[34]

ਦਾਸ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਨਾਸਤਿਕ ਰਹੀ ਹੈ।^[35]

ਅਦਾਕਾਰੀ ਲਈ

ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਲਈ