ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਭਾ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਭਾ ਜਾਂ ਕੌਮੀ ਅਸੰਬਲੀ (ਉਰਦੂ: نیشنل اسمبلی ; ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: National Assembly, ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਸੰਬਲੀ) ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਦੋ-ਸਦਨੀ ਸੰਸਦ (ਮਜਲਿਸ - ਏ ਸ਼ੂਰਾ), ਜਿਸਦਾ ਉੱਚ-ਸਦਨ ਸੇਨੇਟ ਹੈ, ਦਾ ਹੇਠਲਾ ਸਦਨ ਹੈ। ਉਰਦੂ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਕੌਮੀ ਅਸੰਬਲੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 342 ਆਸਨ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 242 ਚੋਣ ਦੇ ਜ਼ਰਏ ਚੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦੇ 70 ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਲਈ ਰਾਖਵੀਆਂ ਹਨ। ਕੌਮੀ ਅਸੰਬਲੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਸੰਧੀ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀ ਉਹ ਇਕਾਈ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਜਨਤਾ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਲੋਕਸਭਾ ਦੀ ਜੋੜੀਦਾਰ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨੀ ਢਾਂਚਾ

ਸਭਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਜੇਕਰ ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਸੇਨੇਟ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਅਕਸਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਾਰਜ ਕਰਦਾ ਹੈ ਵਿੱਚ ਜੇ ਕਿ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਵਰਤਮਾਨ ਸਮੇਂ, ਡਾ॰ ਫਹਮੀਦਾ ਮਿਰਜਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੀਪੁਲਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਨੇਸ਼ਨਲ ਅਸੰਬਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਿਸਾਰ ਅਲੀ ਦੀ ਖਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲੀਗ (ਏਨ) ਘਰ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਰੋਧੀ ਨੇਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਨ।

ਚੋਣਾਂ

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਸੰਬਲੀ ਦੇ ਸੰਯੋਜਨ ਦੇ ਅਨੁੱਛੇਦ 51 ਵਿੱਚ ਵਿਨਿਰਦਿਸ਼ਟ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਾ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਨੇਸ਼ਨਲ ਅਸੰਬਲੀ ਵਿੱਚ 342 ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕੁਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ 272 ਪ੍ਰਤੱਖ ਚੋਣ ਤੋਂ ਭਰੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਵੋਟ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ 5% ਦੇ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਧਾਰਮਿਕ ਘੱਟ-ਗਿਣਤੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ 60 ਸੀਟਾਂ ਲਈ 10 ਸੀਟਾਂ ਰਾਖਵੀਂਆਂ ਹਨ, ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਨੁਪਾਤਕ ਤਰਜਮਾਨੀ ਦੁਆਰਾ ਭਰਿਆ ਹੈ। 2006 ਦੇ ਵਿੱਚ, ਉੱਥੇ 72 ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹਾਂ।

ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਸੰਬਲੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਪ੍ਰਤੀਸਪਰਧੀ ਲੋਕ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਚੋਣ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣੇ ਗਏ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਨੁੱਛੇਦ 62 ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਮਰ ਦੇ ਅਠਾਰਾਂ ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ

14ਵੀਂ ਅਸੰਬਲੀ ਦੋਰਾਨ 4 ਰਾਜਾਂ, ਸੰਘੀ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਨੰਦ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਵੰਡ ਮੁਤਾਬਕ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 148 ਸੀਟਾਂ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 35 ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਜੋੜ ਕੇ ਕੁੱਲ 183 ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਸਿੰਧ ਵਿੱਚ 61 ਸੀਟਾਂ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 14 ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਜੋੜ ਕੇ ਕੁੱਲ 75 ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਐਲ.ਡਬਲਯੂ,ਐਫ,ਪੀ ਵਿੱਚ 35 ਸੀਟਾਂ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 8 ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਜੋੜ ਕੇ ਕੁੱਲ 43 ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ 14 ਸੀਟਾਂ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 3 ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਜੋੜ ਕੇ ਕੁੱਲ 17 ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਫਾਟਾ ਵਿੱਚ 12 ਅਤੇ ਸੰਘੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।