ਬੀ ਟੀ ਨਰਮਾਬੀਟੀ ਨਰਮਾ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Bt Cotton) ਇੱਕ ਜੈਨੇਟਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਧਿਆ ਜੀਵਾਣੂ (ਜੀ ਐੱਮ ਓ) ਨਰਮੇਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਬੋਲਾਵਰਮ (ਸੁੰਡੀ) ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੌਨਸੈਂਟੋ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਰਨਣਬੈਕਟੀਰੀਆ ਬੈਸੀਲਸ ਥੈਰੇਨੀਜੀਨਸਿਸ (ਬੀ ਟੀ) ਦੇ ਸਟ੍ਰੈਨਸ ਤੋਂ 200 ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਵੱਖ ਵੱਖ ਬੀਟੀ ਟੋਕਸਿਨ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਹਰ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਕੀੜੇ ਪ੍ਰਤੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਹ ਬੀਟੀ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਟੋਕਸਿਨ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਅਤੇ ਤਿਤਲੀਆਂ, ਬੀਟਲ, ਕਪਾਹ ਦੇ ਬੋੱਲਵਰਮ(ਸੁੰਡੀਆਂ) ਅਤੇ ਮੱਖੀਆਂ ਲਈ ਕੀਟਾਣੂਨਾਸ਼ਕ ਹਨ ਪਰ ਹੋਰ ਜੀਵਨਾਂ ਦੇ ਦੂਜੇ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਬੀਟੀ ਟੋਕਸਿਨ ਲਈ ਜੀਨ ਕੋਡਿੰਗ ਇੱਕ ਟਰਾਂਸਜੈਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਰਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕੁਦਰਤੀ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਵਪਾਰਕ ਨਰਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਕੀੜੇ ਲੇਪਿਡਪਟਰਨ ਲਾਵਾ ਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਬੀਟੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੁਆਰਾ ਜੈਨੇਟਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਧੇ ਗਏ ਨਰਮੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨਰਮਾਂ ਲੇਪਿਡਪਟਰਨ ਕੀੜੇ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ (ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਨੂੰ ਪਾਈਰੇਥਰੋਡਰੋਪ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ)। ਇਹ ਖੇਤ ਪ੍ਰਤੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਕੀਟ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਗੈਰ-ਖਤਰਨਾਕ ਕੀਟ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਬੀਟੀ ਨਰਮਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਰਮੇ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੌਦੇ ਦੀਆਂ ਬੱਗਾਂ, ਸਟੰਕ ਦੀਆਂ ਬੱਗਾਂ ਅਤੇ ਐਪੀਡਜ਼ (ਤੇਲੇ) ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬੇਅਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; ਹਾਲਾਤ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਿਆਂ ਰੋਕਥਾਮ ਵਿੱਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਵਰਤਣ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਬੀਟੀ ਨਰਮੇਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਕਾਰਲ ਖੋਜਕਰਤਾ, ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਚੀਨੀ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਪਾਲਿਸੀ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਸਾਇੰਸ 'ਤੇ 2006 ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਸੱਤ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਮ ਤੌਰ' ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਹ ਸਖ਼ਤ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਬੀ ਟੀ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਘੱਟ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਜੀ ਐੱਮ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਵਾਧੂ ਖਰਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਿਧੀਬੀਟੀ ਨਰਮਾਂ ਐਂਡੋੋਟੈਕਸਿਨ ਦੇ ਕਰਾਈ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਜੀਨ ਐਨਕੋਡਿੰਗ ਟੌਕਸੀਨ ਦੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕੀੜੇ ਨਰਮੇਂ ਦੀ ਫਸਲ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖਾਣਾ ਪਰਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕੀੜੇ ਦੇ ਪੇਟ ਦੇ ਉੱਚ ਪੀ ਐਚ ਦੇ ਪੱਧਰ ਕਾਰਨ ਬੀਟੀ ਟੌਕਸਿਨ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਭੰਗ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੀੜੇ ਦੀ ਮੌਤ ਦਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਨ ਲਈ ਨਰਮੇਂ ਨੂੰ ਖਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਬੀਟੀ ਟੌਕਸੀਨ ਹਾਈ ਪੀ ਐਚ ਕੀੜੇ ਦੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਭੰਗ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਫਿਰ ਕੀੜੇ ਦੇ ਪੇਟ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅੰਦਰਲੇ ਪਿੰਡੇ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ। ਬੀਟੀ ਸਪੋਰਜ ਪੇਟ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਕੀੜੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਉਗ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। |
Portal di Ensiklopedia Dunia
