ਬ੍ਰਹਮਾ ਸਥਾਨ

ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਾਬਾ
ਪਿੰਡ ਦਾ ਰਾਖਾ
ਬਾਸੁਕੀ ਬਿਹਾਰੀ ਉੱਤਰੀ ਪਿੰਡ ਵਿਖੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਾਬਾ ਦਾ ਸਥਾਨ
ਮਾਨਤਾ	ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ
ਨਿਵਾਸ	ਪਿੱਪਲ ਦਾ ਰੁੱਖ
ਖੇਤਰ	ਮਿਥਿਲਾ ਖੇਤਰ

ਬ੍ਰਹਮਾ ਸਥਾਨ (ਮੈਥਿਲੀ ਬ੍ਰਹਮ ਸਥਾਨ ਜਾਂ ਬ੍ਰਹਮ ਸਥਾਨ) ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਦੇਵਤਾ ਬ੍ਰਹਮ ਬਾਬਾ ਜਾਂ ਬਰਹਮ ਬਾਬਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਿਥਿਲਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਮਿਥਿਲਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਬ੍ਰਹਮ ਬਾਬਾ ਨੂੰ ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਰੱਖਿਅਕ ਦੇਵਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬ੍ਰਹਮ ਬਾਬਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਾਮ ਦੇਵਤਾ ਜਾਂ ਦਿਹਾਵਰ ਬਾਬਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[1][2]

ਇੱਕ ਨਿਯਮ ਅਨੁਸਾਰ, ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੇਵਤਾ ਦਾ ਸਥਾਨ ਇੱਕ ਪਿੱਪਲ ਦੇ ਰੁੱਖ ਜਾਂ ਬਰਗਦ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਾਹਰ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਪਿੰਡ ਫੈਲਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬ੍ਰਹਮਾ ਸਥਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।^[3][4]

ਲੋਕ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਾਬਾ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਘੜਾ, ਧੋਤੀ, ਹਿੰਦੂ ਪਵਿੱਤਰ ਧਾਗਾ ਜੇਨਾਊ, ਮਠਿਆਈਆਂ, ਪੱਤੀਆਂ, ਫੁੱਲ ਆਦਿ ਭੇਟ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਿਥਿਲਾ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ੁਭ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਪੂਜਾ ਬ੍ਰਹਮ ਸਥਾਨ' ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਿਥਿਲਾ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਾਬਾ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ, ਲੋਕਧਾਰਾ ਅਤੇ ਕਬਾਇਲੀ ਹੈ।^[5] ਮਿਥਿਲਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦੁਰਗਾ ਪੂਜਾ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ, ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਨਾਚ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਝਿਜ਼ੀਆ ਨਾਮਕ ਗੀਤ ਮੈਥਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਸਹਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਾਬਾ ਨੂੰ ਵੀ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[6][7]

ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਵਿਚਾਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਬੱਚਾ ਆਪਣੇ ਉਪਨਾਇਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਕਾਰਨ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਪਿੰਡ ਦਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[3][8][5]

1. ↑ "बिहार के लोक देवताओं के बारे में आप कितना जानते हैं?". BBC News हिंदी (in ਹਿੰਦੀ). 2016-06-27. Retrieved 2023-03-24.
2. ↑ "मिथिलाक लोक देवता डिहवार ,ब्रह्मबाबा". Maithil Manch (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2023-03-24.
3. ↑ ^{3.0 3.1} "बिहार के लोक देवताओं के बारे में आप कितना जानते हैं?". BBC News हिंदी (in ਹਿੰਦੀ). 2016-06-27. Retrieved 2023-03-24."बिहार के लोक देवताओं के बारे में आप कितना जानते हैं?". BBC News हिंदी (in Hindi). 2016-06-27. Retrieved 2023-03-24.
4. ↑ "बिहार के लोक देवताओं के बारे में आप कितना जानते हैं". Amar Ujala (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2023-03-24.
5. ↑ ^{5.0 5.1} "बिहार के लोक देवताओं के बारे में आप कितना जानते हैं". Amar Ujala (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2023-03-24."बिहार के लोक देवताओं के बारे में आप कितना जानते हैं". Amar Ujala (in Hindi). Retrieved 2023-03-24.
6. ↑ "In Janakpur, a traditional Mithila folk dance is helping shape women's identities". kathmandupost.com (in English). Retrieved 2024-11-18.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
7. ↑ admin (2020-11-13). "Jhijhiya: The Cultural Folkdance of Mithila Region". The Gorkha Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2024-11-18.
8. ↑ "मिथिलाक लोक देवता डिहवार ,ब्रह्मबाबा". Maithil Manch (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2023-03-24."मिथिलाक लोक देवता डिहवार ,ब्रह्मबाबा". Maithil Manch. Retrieved 2023-03-24.