ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ
ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ (IAST: Bhārat kē Mukhya Nyāyādhīśa) ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਮੁੱਖ ਜੱਜ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਦੇ ਉੱਚ-ਦਰਜੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ 21 ਜੱਜਾਂ ਦੇ ਨਿਆਂਇਕ ਕਾਬਲ ਦੇ ਨਾਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਕਰਕੇ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਗਲੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ, ਜੋ ਸੱਠ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕਰਨਗੇ ਜਾਂ ਹਨ। ਮਹਾਦੋਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਹਟਾਇਆ ਗਿਆ। ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੌਜੂਦਾ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਦੁਆਰਾ ਸੁਝਾਇਆ ਗਿਆ ਨਾਮ ਲਗਭਗ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਅਗਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸੀਨੀਅਰ ਜੱਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੋ ਵਾਰ ਟੁੱਟ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। 1973 ਵਿੱਚ, ਜਸਟਿਸ ਏ.ਐਨ. ਰੇਅ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸੀਨੀਅਰ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 1977 ਵਿਚ ਜਸਟਿਸ ਮਿਰਜ਼ਾ ਹਮੀਦੁੱਲਾ ਬੇਗ ਨੂੰ ਜਸਟਿਸ ਹੰਸ ਰਾਜ ਖੰਨਾ ਦੀ ਥਾਂ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ, ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਬੈਂਚਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਦੇ ਹਨ।[5] ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਨੁਛੇਦ 145 ਅਤੇ 1966 ਦੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਦੂਜੇ ਜੱਜਾਂ ਨੂੰ ਅਲਾਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭੇਜਣ ਲਈ ਪਾਬੰਦ ਹਨ (ਮੁੜ-ਅਲਾਟਮੈਂਟ ਲਈ) ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਜੱਜਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਬੈਂਚ ਦੁਆਰਾ ਦੇਖਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਪੱਖ ਤੋਂ, ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਰੋਸਟਰ ਦੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ, ਅਦਾਲਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਅਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਕੰਮਕਾਜ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਆਮ ਅਤੇ ਫੁਟਕਲ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। 51ਵੇਂ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਮੁੱਖ ਜੱਜ ਸੰਜੀਵ ਖੰਨਾ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾ ਨੇ 11 ਨਵੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ 51ਵੇਂ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਵਜੋਂ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ।[6] ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
ਹਵਾਲੇ
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
