ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ![]() ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਸਮੀ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰੀਸਕੂਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ (ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਗ੍ਰੇਡ, ਗ੍ਰੇਡ 1 ਅਤੇ 2, ਵੀ ਬਚਪਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ)। ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਜਾਂ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਿਡਲ ਸਕੂਲ, ਇੱਕ ਵਿਦਿਅਕ ਵਿਵਸਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਗ੍ਰੇਡ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਗ੍ਰੇਡ 6 ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗ੍ਰੇਡ 1-6 ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਿਲੈਨਿਅਮ ਵਿਕਾਸ ਟੀਚੇ![]() ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਮਿਲੈਨੀਅਮ ਵਿਕਾਸ ਟੀਚੇ 2, ਸਾਲ 2015 ਤੱਕ ਸਰਵ ਵਿਆਪਕ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਉਪਲਬਧ ਕਰਾਉਣ ਸੀ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਹ ਨਿਸ਼ਚਤ ਕਰਨਾ ਸੀ ਕਿ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾਤ ਜਾਂ ਲਿੰਗ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾ ਮੁਢਲੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੋਵੇ। [1] ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ, ਵਿੱਦਿਅਕ ਜਾਂ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪ੍ਰੀਸਕੂਲ ਅਤੇ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ।[2] 5 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਮੁਢਲੀ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ, ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਬੌਧਿਕ ਤੋਹਫੇ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲਾਂ ਦੇ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਨਾਲ, ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[3][4][5] ਵਿਕਟੋਰੀਆ, ਨਿਊ ਸਾਉਥ ਵੇਲਜ਼, ਨੌਰਦਰਨ ਟੈਰੀਟਰੀ, ਐਕਟ ਅਤੇ ਤਸਮਾਨੀਆ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿੰਡਰਗਾਰਟਨ / ਪ੍ਰੈਪਰੇਟਰੀ ਸਕੂਲ / ਰਿਸੈਪਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਾਲ 1 ਤੋਂ 6 ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਈਨਜ਼ਲੈਂਡ, ਦੱਖਣੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਤਵਾਂ ਸਾਲ ਵੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲਈ ਕੇ ਤੋਂ 6 ਬਣਤਰ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਸਾਲ 7 ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਿਲੇਬਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ।[6]
ਬਰਾਜ਼ੀਲਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਬਰਾਜ਼ੀਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲੀ ਗ੍ਰੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, 6 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਗ੍ਰੇਡ 1 ਤੋਂ 4 ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਐਨਸੀਨੋ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀਓ (ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ, ਜਾਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਪੁਰਤਗਾਲੀ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਦ ਵਿੱਚ ਗਰੇਡ 5 ਤੋਂ 9 ਤੱਕ ਐਨਸਿਨੋ ਬੁਨਿਆਦੀ (ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਿੱਖਿਆ / ਸਕੂਲ)। ਗਰੇਡ 1 ਤੋਂ 4 ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਤੇ ਕਿਸ਼ੋਰ ਏਨਸਿਨੋ ਮੇਦੀਓ (ਮਿਡਲ ਸਿੱਖਿਆ / ਸਕੂਲ) ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਦੂਸਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਕੇਵਲ 3 ਸਾਲ ਲੰਬਾ (ਗ੍ਰੇਡ 10 ਤੋਂ 12) ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਰੈਗੂਲਰ ਜਾਂ ਤਕਨੀਕੀ ਕੋਰਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਐਨਸਿਨੋ ਬੁਨਿਆਦੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨੌਂ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਐਂਸਿਨੋ ਬੁਨਿਆਦੀ I (ਪਹਿਲੀ ਤੋਂ 5 ਗ੍ਰੇਡ) ਅਤੇ ਐਨਸਿਨੋ ਬੁਨਿਆਦੀ II (6 ਤੋਂ 9 ਗ੍ਰੇਡ) ਹਨ।
ਪ੍ਰਾਥਮਿਕ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਬਾਦ ਚੋਣਵੇਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਐਂਸੀਨੋ ਮੈਡੀਓ (ਸਾਬਕਾ ਸਾਈਨਤਿਫ਼ੀਕੋ, ਲੀਸੇਉ ਜਾਂ ਗਿਨਾਸਿਓ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਨੇਡਾਕਨੇਡਾ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ (ਜਿਸਨੂੰ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਕੂਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿੰਡਰਗਾਰਟਨ ਜਾਂ ਗ੍ਰੇਡ 1 ਤੋਂ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 13 ਜਾਂ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਮੁਢਲੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਹੈ। ਨੋਵਾ ਸਕੋਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ "ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਕੂਲ" ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਸ਼ਬਦ ਹੈ। ਨੋਵਾ ਸਕੌਸ਼ਾ ਦੀ ਸੂਬਾਈ ਸਰਕਾਰ ਕਿੰਡਰਗਾਰਟਨ ਦੀ ਬਜਾਏ "ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ" ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ।[7]
* ਪ੍ਰੈਰੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰੀ-ਕਿੰਡਰਗਾਰਟਨ ਜਾਂ ਕਿੰਡਰਗਾਰਟਨ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣਾ ਲੋੜੀਂਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਡੈਨਮਾਰਕਡੈਨਮਾਰਕ ਵਿੱਚ, 9 ਸਾਲ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬੱਚੇ ਡੈਨਿਸ਼ "ਫੋਲ੍ਕਸ੍ਕੋਲਨ" ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਵਰਤਮਾਨ ਗ੍ਰੇਡ ਹੈ: ਕਿੰਡਰਗਾਰਟਨ (ਵਿਕਲਪਿਕ): 3-6 ਸਾਲ[8]
ਐਸਟੋਨੀਆਐਸਟੋਨੀਆ ਵਿੱਚ, 9 ਸਾਲ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ (ਪੋਹੀਕੁੂਲ ਜਾਂ "ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਕੂਲ") ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
ਫ਼ਿਨਲੈੰਡਫ਼ਿਨਲੈੰਡ ਵਿੱਚ, 9 ਸਾਲ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ (ਪ੍ਰੀਸਕੁੂਲ) ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
ਜਰਮਨੀ![]() ਜਰਮਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਗ੍ਰੰਡਸਕੂਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਛੇ ਤੋਂ ਦਸ ਸਾਲ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨਾ, ਲਿਖਣਾ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਗਣਿਤ ਅਤੇ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਪਹਿਲੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਆਖਰੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਹਾਂਗ ਕਾਂਗਹਾਂਗ ਕਾਂਗ ਵਿੱਚ, 6 ਸਾਲ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ (ਪ੍ਰੀਸਕੁੂਲ) ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ][9] ਹੰਗਰੀਹੰਗਰੀ ਵਿੱਚ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ 8 ਸਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
ਆਈਸਲੈਂਡਆਈਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ, 10 ਸਾਲ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ (ਗ੍ਰੰਨਸਕੋਲ) ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਕੂਲ 1 ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਤੋਂ 8 ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤਕ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਇਹਨਾਂ ਕਲਾਸਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ 6 ਤੋਂ 15 ਸਾਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਮਿਡਲ ਸਕੂਲ (7 ਵੀਂ ਤੋਂ 10 ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤਕ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ (ਐਨ ਸੀ ਈ ਆਰ ਟੀ) ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਸਿਖਰ ਸੰਸਥਾ ਹੈ।[10] ਐਨ।ਸੀ।ਆਰ।ਟੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਸਕੂਲਾਂ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਕਈ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।[11] ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੁਢਲੀ / ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ (ਪਹਿਲੀ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ), ਅੱਪਰ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ (6 ਵੀਂ ਤੋਂ 8 ਵੀਂ ਜਮਾਤ), ਲੋਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ (9 ਵੀਂ ਸਟੈਂਡਰਡ ਤੋਂ 10 ਵੀਂ ਜਮਾਤ), ਅਤੇ ਉੱਚ ਸੈਕੰਡਰੀ (11 ਵੀਂ ਤੇ 12 ਵੀਂ ਜਮਾਤ) ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
|
Portal di Ensiklopedia Dunia