ਰਸਿਕਾਪ੍ਰਿਆਰਸਿਕਾਪ੍ਰਿਆ ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ (ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸੰਗੀਤਕ ਪੈਮਾਨਾ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਹ ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ 72ਵੀਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ (72ਵਾਂ) ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਮੁਥੁਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਰਸਮੰਜਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਨ ਇਹ 12ਵੇਂ ਚੱਕਰ ਆਦਿੱਤਿਆ ਵਿੱਚ 6ਵਾਂ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪਰਚਲਿਤ ਨਾਮ ਆਦਿੱਤਿਆ-ਸ਼ਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸੁਰ ਸੰਗਤੀ ਸ ਰੂ ਗੁ ਮੀ ਪਾ ਧੁ ਨੂੰ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਆਰੋਹਣ-ਅਵਰੋਹਣ ਬਣਤਰ (ਚਡ਼੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਉਤਰਦੇ ਪੈਮਾਨੇ) ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।(ਹੇਠਾਂ ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਲਈ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਵੇਖੋ):
(ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਤਸਰੂਤੀ ਰਿਸ਼ਭਮ, ਅੰਤਰ ਗੰਧਾਰਮ, ਪ੍ਰਤੀ ਮੱਧਮਮ, ਸ਼ਤਸਰੂਤੀ ਧੈਵਟਮ, ਕਾਕਲੀ ਨਿਸ਼ਾਦਮ ਸੁਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ ਹੈ, ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨਾ ਰਾਗ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਅਰੋਹ-ਅਵਰੋਹ (ਚਡ਼੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਉਤਰਦੇ ਪੈਮਾਨੇ) ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਸੁਰ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਤੀ ਮੱਧਯਮ ਆਖਰੀ ਸ਼ੁੱਧ ਮੱਧਮਮ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ, ਚਲਾਨਾਟਾ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 36ਵਾਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਸਕੇਲ ਹੈ। ਜਨਯ ਰਾਗਮਰਸਿਕਾਪ੍ਰਿਆ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੇ ਕੁਝ ਛੋਟੇ ਜਨਯ ਰਾਗਮ (ਉਤਪੰਨ ਸਕੇਲ) ਹਨ। ਰਸਿਕਾਪ੍ਰਿਯ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੇ ਸਕੇਲਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੂਚੀ ਲਈ ਜਨਯ ਰਾਗਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵੇਖੋ। ਰਚਨਾਵਾਂਇੱਥੇ ਰਸਿਕਾਪ੍ਰਿਆ ਲਈ ਸੈੱਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਕੁਝ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ।
ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤਭਾਸ਼ਾਃ ਤਮਿਲ
ਸਬੰਧਤ ਰਾਗਮਇਹ ਭਾਗ ਇਸ ਰਾਗ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰਸਿਕਾਪ੍ਰਿਯ ਦੇ ਨੋਟਸ ਜਦੋਂ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ 2 ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗਮ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਰਥਾਤ, ਮਾਇਆਮਲਾਵਾਗੌਲਾ (ਰਾਗਮ ਜਿਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪਾਠਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਮਹੇਂਦਰਾਮਾਧਿਆਮਮ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ, ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਦਜਮ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਅਨੁਸਾਰੀ ਨੋਟ ਆਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਕਦਮ ਹੈ। ਹੋਰ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ ਮਾਇਆਮਲਾਵਾਗੋਵਲਾ ਉੱਤੇ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਵੇਖੋ। ਨੋਟਸਹਵਾਲੇ |
Portal di Ensiklopedia Dunia
