ਰਾਬਰਟ ਸੋਲੋ

ਰਾਬਰਟ ਸੋਲੋ

ਨਵ-ਕੇਨਜ਼ੀਅਨ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ
ਸੋਲੋ 2008 ਵਿੱਚ
ਜਨਮ	(1924-08-23) 23 ਅਗਸਤ 1924 (ਉਮਰ 100) ਬਰੁਕਲਿਨ, ਨਿਊ ਯਾਰਕ
ਕੌਮੀਅਤ	ਅਮਰੀਕੀ
ਅਦਾਰਾ	ਮੈਸੇਚੂਸਟਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ
ਖੇਤਰ	ਮੈਕਰੋ ਇਕਾਨੋਮਿਕਸ
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ	ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
ਪ੍ਰਭਾਵ	ਪਾਲ ਸੈਮੂਅਲਸਨ
ਯੋਗਦਾਨ	ਐਕਸੋਜਨਸ ਗ੍ਰੋਥ ਮਾਡਲ
ਇਨਾਮ	ਜੌਹਨ ਬੇਟਸ ਕਲਾਰਕ ਮੈਡਲ (1961) ਆਰਥਿਕ ਵਿਗਿਆਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਇਨਾਮ (1987) ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਡਲ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ (1999) ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀਅਲ ਮੈਡਲ ਆਫ਼ ਫਰੀਡਮ (2014)
Information at IDEAS/RePEc

ਰਾਬਰਟ ਮੇਰਟਨ ਸੋਲੋ, GCIH (/ˈsoʊloʊ//ˈsoʊloʊ/; ਜਨਮ 23 ਅਗਸਤ, 1924), ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ,  ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਬਾਰੇ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬਾਹਰਲੇ ਵਿਕਾਸ ਮਾਡਲ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚਿਆ। ^[1][2]  ਉਹ ਮੌਸਚਿਊਸੇਟਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਐਮਰੀਟਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ 1949 ਤੋਂ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ^[3] ਉਸਨੂੰ 1961 ਵਿੱਚ ਜੌਨ ਬੈਟਸ ਕਲਾਰਕ ਮੈਡਲ, 1987 ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਇਨਾਮ, ਅਤੇ 2014 ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀਅਲ ਮੈਡਲ ਮਿਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ^[4] , ਨੋਬਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਆਰਥਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਚ 1987 ਵਿਚ,^[5] ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੈਡਲ, ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਵਿੱਚ 2014.^[6]ਉਸਦੇ ਤਿੰਨ ਪੀ ਐਚ ਡੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਜਾਰਜ ਅਕਰਕਰੋਫ, ਜੋਸਫ ਸਟਿਗਲਿਟਸ ਅਤੇ ਪੀਟਰ ਡਾਇਮੰਡ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।^[7]

ਰਾਬਰਟ ਸੋਲੋ ਦਾ ਜਨਮ ਬਰੁਕਲਿਨ, ਨਿਊਯਾਰਕ, ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯਹੂਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ 23 ਅਗਸਤ 1924 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸੀ। ਉਹ ਘਰ ਨੇੜਲੇ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਪੜ੍ਹਿਆ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਸੀ।^[8]ਸਤੰਬਰ 1940 ਵਿੱਚ, ਸੋਲੋ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਨਾਲ ਹਾਰਵਰਡ ਕਾਲਜ ਚਲੇ ਗਿਆ। ਹਾਰਵਰਡ ਵਿੱਚ, ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਮਾਨਵ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੂਲ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੀ।

1942 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸੋਲੋ ਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ।  ਉਸ ਨੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਉੱਤਰੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਅਤੇ ਸਿਸਲੀ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਇਟਲੀ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਤਕ ਉਸ ਨੂੰ ਅਗਸਤ 1945 ਵਿਚ ਡਿਸਚਾਰਜ ਨਹੀਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।^[9]

ਉਹ 1945 ਵਿਚ ਹਾਰਵਰਡ ਵਿਖੇ ਪਰਤਿਆ ਅਤੇ ਵਾਸੀਲੀ ਲਿਓਨਟੀਫ ਦੇ ਅਧੀਨ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਉਸਦੇ ਖੋਜ ਸਹਾਇਕ ਵਜੋਂ ਉਸਨੇ ਇਨਪੁਟ-ਆਉਟਪੁਟ ਮਾਡਲ ਦੇ ਲਈ ਪਹਿਲੇ ਕੈਪੀਟਲ-ਗੁਣਾਂਕਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਕੜਾ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾ ਮਾਡਲਾਂ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਹੋ ਗਈ। 1949-50 ਤੋਂ ਉਸ ਨੇ ਕੋਲੰਬੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਅੰਕੜਾ-ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਹੋਰ ਤੀਬਰਤਾ ਨਾਲ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਸਾਲ ਬਿਤਾਇਆ। ਉਸ ਸਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਰੋਜ਼ਗਾਰ-ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਅਤੇ ਤਨਖ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਲਈ ਮਾਰਕੋਵ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਤਨਖਾਹ ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੀ ਵੰਡ ਵਿਚ ਮਾਡਲ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਥੀਸਿਸ ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।