ਰਾਮਪ੍ਰਿਆ ਰਾਗਮ
ਰਾਮਪ੍ਰਿਆ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ (ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸੰਗੀਤਕ ਪੈਮਾਨਾ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ । ਇਹ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਦੀ 72ਵੀਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਸਕੇਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ 52ਵਾਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗਮ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਮੁਥੁਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਰਾਮਮਨੋਹਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਨ ਇਹ 9ਵੇਂ ਚੱਕਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿੱਚ ਚੌਥਾ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਨਾਮ ਬ੍ਰਹਮਾ-ਭੂ ਹੈ। ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸੁਰ ਸੰਗਤੀ 'ਸਾ ਰਾ ਗੁ ਮੀ ਪਾ ਧੀ ਨੀ ' ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਆਰੋਹਣ-ਅਵਰੋਹਣ(ਚਡ਼੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਉਤਰਦੇ ਪੈਮਾਨੇ) ਦੀ ਬਣਤਰ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ (ਹੇਠਾਂ ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਸੁਰਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਲਈ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਵੇਖੋ):
(ਇਸ ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਧ ਰਿਸ਼ਭਮ, ਅੰਤਰ ਗੰਧਾਰਮ, ਪ੍ਰਤੀ ਮੱਧਯਮ, ਚਤੁਰਸ਼ਰੁਤੀ ਧੈਵਤਮ, ਕੈਸੀਕੀ ਨਿਸ਼ਾਦਮ ਨੋਟ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ ਹੈ, ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨਾ ਰਾਗ (ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਸੁਰ ਅਰੋਹ-ਅਵਰੋਹ (ਚਡ਼੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਉਤਰਦੇ) ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਹ ਚੱਕਰਵਾਕਮ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਮੱਧਮਮ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 16ਵਾਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਸਕੇਲ ਹੈ। ਜਨਯ ਰਾਗਮਰਾਮਪ੍ਰਿਆ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਛੋਟੇ ਜਨਯ ਰਾਗਮ (ਉਤਪੰਨ ਸਕੇਲ) ਇਸ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਰਾਮਪ੍ਰਿਆ ਪੈਮਾਨੇ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੇ ਰਾਗਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੂਚੀ ਲਈ ਜਨਯ ਰਾਗਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵੇਖੋ। ਰਚਨਾਵਾਂਇੱਥੇ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਕੁਝ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਰਾਮਪ੍ਰਿਆ ਵਿੱਚ ਰਚੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤਭਾਸ਼ਾਃ ਤਮਿਲ
ਸਬੰਧਤ ਰਾਗਮਇਹ ਭਾਗ ਇਸ ਰਾਗ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰਾਮਪ੍ਰਿਆ ਦੇ ਸੁਰ ਜਦੋਂ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ 6 ਸਵਰਮ (ਰੀ ਤੋਂ ਨੀ) ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਉੱਤੇ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ, ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਡਜਮ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਅਨੁਸਾਰੀ ਨੋਟ ਆਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਕਦਮ ਹੈ। ਨੋਟਸਹਵਾਲੇ |
Portal di Ensiklopedia Dunia
