Камчаатка кыраайа - Арассыыйа улахан сирдэриттэн биирдэстэрэ, дойду уһук илин өттүгэр Камчаатка тумул арыытыгар тайаан сытар. Киин куората - Петропавловск Камчатскай куорат.
Камчаатка Магадан уобалаһын и Чукотканы кытта харбыылаһар.
Айылҕата
Улахан өрүстэрэ: - Камчатка (уһуна 758 км), Пенжина (713 км), Таловка (458 км), Вывенка (395 км), Пахача (293 км), Апука (296 км), Укэлайат (288 км). Күөллэрэ: Таловское (44 км²), Паланское (28 км²).
Сис хайалара: - Ортоку (протяженность около 900 км), Илиҥҥи, Ветвейский, Пенжинский, Пахачинский, Олүторский и др. Үрдүгэ: х. Хувхойтун (2613 м), г. Ледяная (2562 м), г. Острая (2552 м), г. Шишель (2531 м), сопка Тылеле (2234 м). Элбэх вулкаан хайалардаах.
Сир хамсыыр сиригэр сытар, ордук күүстээх сир хамсааһыыннара:
- 1737, алтынньы 17 к. — 8,7 баал;
- 1737, сэтинньи 4 к. — 7,8 баал;
- 1737, ахсынньы 17 к. — 7,5 баал;
- 1792, ахсынньы 22 к. — 8,4 баал;
- 1841, ыам ыйа 17 к. — 8,4 баал;
- 1849, алтынньы 28 к. — 7,5 баал;
- 1858, тохсунньу 22 к. — 7,5 баал;
- 1904, бэс ыйа 25 к. — 7,7 баал;
- 1917, тохсунньу 30 к. — 8,1 баал;
- 1923, олунньу 3 к. — 8,5 баал;
- 1923, муус устар 13 к. — 7,3 баал;
- 1936, бэс ыйа 30 к. — 7,2 баал;
- 1936, сэтинньи 13 к. — 7,3 баал;
- 1952, сэтинньи 4 к. — 8,5 баал;
- 1959, ыам ыйа 4 к. — 7,6 баал;
- 1959, бэс ыйа 18 к. — 7,0 баал;
- 1971, сэтинньи 21 к. — 7,3 баал;
- 1971, ахсынньы 15 к. — 7,8 баал;
- 1997, ахсынньы 5 к. — 7,9 баал.
Тыата 41% ылар. Элбэх үчүгэй айылҕалаах сир
Халлаан туруга
Кыһынын -22, -24 °C буолар, сайынын + 12,+17 °C буолар. Сыллааҕы уу төбүгэ 300-тэн 700-кэ дылы мм түһэр.
Харабылланар сирдэрэ
Харабылланар сирдэр: - Корякский заповедник, ол онно Говена уонна Парапольский дол (327 тыс. га) киирэр.
Айылҕа пааматнига: - Гэйзер хочото.
Нэһилиэнньэтэ
Камчаатка сиригэр 343 539 чел. олорор (2009). биир километрга 0,73 киһи./км² тиксэр
Омугунан арахсыы:
Хотугу аҕыйах ахсааннаах омуктар ахсааннара (2021 сыл, тохс. 1 к. туругунан)[1]
| № |
Омуга |
Ахсааннара (ускуопка иһигэр - Арассыыйаҕа)
|
| 1 |
Алеуттар |
401 (482)
|
| 2 |
Ительменнэр |
2394 (3193)
|
| 3 |
Камчадааллар |
1521 (1927)
|
| 4 |
Кэрээктэр |
6640 (7953)
|
| 5 |
Нанаайдар |
69 (12003)
|
| 6 |
Удэгэйдэр |
10 (1496)
|
| 7 |
Ульчалар |
14 (2765)
|
| 8 |
Чукчалар |
1496 (15908)
|
| 9 |
Эбэҥкилэр |
19 (37843)
|
| 10 |
Эбээннэр |
1872 (22383)
|
| 11 |
Эскимостар |
14 (1738)
|
| 12 |
Барыта |
14450
|
Нэһилиэнньэлээх сирдэр
Камчаатка сиригэр 3 куорат, 29 бөһүөлэк, 56 дэриэбинэ баар
1 тыһ киһиттэн үөһээ
Тохсунньу 1 чыыһылатынан 2009 сылынан дааннай
|
| Петропавловск Камчатскай |
Халыып:Түһэр194,1 |
Тиличики |
2,0 (2007) |
| Елизово |
Халыып:Түһэр39,3 |
Тигиль |
2,0 (2007) |
| Вилючинск |
Халыып:Тахсар25,2 |
Николаевка |
1,9 (2007) |
| Мильково |
8,9 (2007) |
Соболево |
1,9 (2007) |
| Ключи |
6,4 (2007) |
Паратунка |
1,8 (2007) |
| Уус Камчаатка |
4,3 (2008) |
Козыревск |
1,7 (2007) |
| Палана |
{{}}3,6 |
Вулканный |
{{}}1,6 |
| Пионерский |
3,1 (2007) |
Нагорный |
1,6 (2007) |
| Коряки |
3,0 (2007) |
Уус Хайрүзово |
1,3 (2007) |
| Раздольный |
2,8 (2007) |
Корф |
1,2 (2007) |
| Эссо |
2,6 (2007) |
Саҥа |
1,2 (2007) |
| Озёрновский |
{{}}2,5 |
Лесной |
1,1 (2007) |
| Термальный |
2,4 (2007) |
Апача |
1,1 (2007) |
| Октябрьский |
Халыып:Рост2,2 |
Ивашка |
1,0 (2007) |
| Оссора |
{{}}2,2 |
Сокоч |
1,0 (2007) |
| Уус Большерецк |
2,1 (2007) |
|
|
|
Экономиката
Экономикатыгар балыктааһын, сир баайдарын хостооһун улахан миэстэни ылаллар, туризм сайдан эрэр.
Арассыыйа Федерациятын Субъектара
- ↑ Дмитрий Иванов. Роза Долган: “Камчатка сүрүн баайа – төрүт омуктарыгар”. Кыым, 29.06.2021
|
.svg)
