Чиряев Валерий Георгиевич

**Чиряев Валерий Георгиевич**
Чиряев Валерий Георгиевич
	; Чиряев Валерий Георгиевич
Төрөөбүтэ	Ахсынньы 19 1911;
Өлбүтэ	1 Олунньу 1989 (сааhыгар 77);

Чиряев Валерий Георгиевич (19.12.1911—01.02.1989) — саха поэта, тылбаасчыт, ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ (1944).

Олоҕун олуктара

1911 сылллаахха ахсынньы 19 күнүгэр Үөһээ Бүлүүгэ Хоро нэһилиэгэр Тыымпы алааска төрөөбүтэ. Аҕата Георгий Николаевич Чиряев сэниэ ыал этэ, барыта биэс оҕолооҕо.

В. Чиряев Дьокуускайдааҕы учуутал институтун Тыл уонна литература факультетын бүтэрбитэ, «Кыһыл ыллык» диэн сурунаал эрэдээксийэтигэр 8 сыл устата үлэлээбитэ. Нам, Уус Алдан, Бүлүү, Үөһээ Бүлүү оскуолаларыгар отуттан тахса сыл учууталлаабыта.

Айар үлэтэ

Бастакы «Самыыр» диэн хоһооно 1927 с. «Чолбон» сурунаалга бэчээттэммитэ. 1930 с. «Саһыл Сыһыы» диэн пьесата тахсыбыта.

Хоһооннорун бастакы хомуурунньуга «Колхозтаах хоhооно» 1932 с. тахсыбыта. Сорох хоһоонноро ырыа буолбуттара.

В. Чиряев С. Михалков «Особое задание», Б. Лавренев «Разлом» пьесаларын, К. Симонов «Сын артиллериста» поэматын, А. Пушкин остуоруйаларын, С. Есенин, А. Блок хоһооннорун уонна поэмаларын тылбаастаабыта.

Кинигэлэрэ

Саһыл-Сыһыы: Пьеса. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1930. — 38 с.
Ала соболоох: Очерк. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1932. — 29 с.
Колхозтаах хоһооно. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1932. — 97 с.
Лирика: Хоһооннор. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1934. — 59 с.
Атастарбар: Талыллыбыт айымньылар. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1960. — 56 с.
Чысхаан: Хоһооннор. Орто уонна улахан саастаах оскуола оҕолоругар. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1963. — 50 с.
Дьоллоох оҕо сааска: Оҕолорго хоһооннор. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1966. — 16 с.
Ырыалар, хоһооннор. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1971. — 96 с.
Билэр дьонум: Кэпсээн, очерк, публицистика. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1973. — 128 с.
Тыыннаах тыл: Хоһооннор, үгэлэр, тылбаастар. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1978. — 112 с.
Олоҕум сыдьаайа: Хоһооннор, тылбаастар, кэпсээннэр. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1981. — 176 с.