Адмиралтия конторасы

тарих һәм архитектура истәлекле урыны
Адмиралтия конторасы
Адмиралтейство конторасы комплексының төп бинасы
Ил	Россия
Урын	Казан, Карл Маркс ур., 17
Координатлар	55°47′50″ т. к. 49°06′58″ кч. о.HGЯO
Төзелеш	1774—1776 еллар
Төп даталар: 1774 ел — Бина төзелеше 2012 ел — Бинаны реставрацияләү
Халәт	Канәгатьләнерлек
Хәл	Объект культурного наследия России федерального значения рег. № 161520361360006 (ЕГРОКН) объект № 1610020000 (БД Викигида)
[[:commons:Category: Admiralty office (Kazan) Викиҗыентыкта|{{{1}}}]] Викиҗыентыкта

Адмиралтия конторасы комплексының төп бинасы — XVIII гасыр ахырында Казанның Вахитов районында төзелгән бина. К. Маркс урамының истәлекле урыны, Мәдәни мирас объекты һәм федераль әһәмияттәге архитектура һәйкәле булып тора^[1].

Кирпечтән төзелгән ике катлы бина К. Маркс урамының, Казан Кремленең сак зонасында урнашкан. Төп фасад почмакларында диварлар ныгытылган һәм горизонталь полосалар белән бизәлгән. Портик тәрәзәләре наличниклар белән бизәлгән. Фасадның барокколы бизәлеше фонында аерым детальләрдә классик стиль элементлары кулланылган.

Бина 1774 елда Казан губернасы архитекторы В.И. Кафтырев тарафыннан төзелә^[2], ул 1763 елның 25 июлендәге «Барлык шәһәрләргә, аларны төзүгә һәм махсус планлы урамнарга һәр губерние өчен» турындагы патшабикә Екатерина II Указын үтәү йөзеннән төзелгән, 1768 елгы Казанның беренче даими (генераль) планы авторы булып тора. Бу план 1768 елның 17 мартында «иң югары конфирмацияләнгән» һәм алга таба Казан шәһәрендә төзелеш өчен нигез булып тора.

1836 елдан башлап Адмиралтейство контора комплексында төрле медицина оешмалары урын алып тора^[3]:

1836 елдан 1880 елга кадәр бинада Иҗтимагый кабул итү боерыгы урнаштырылган;

1880—1917 елларда — Земство хастаханәсе, анда 1887 елның декабрендә үз-үзенә кул салу омтылышыннан соң Максим Горький дәвалана^[4][5];

1917—1949 елларда — Беренче Казан эшче хастаханәсе;

1949—1985 елларда — 7 нче номерлы хастаханә^[6];

1985—2012 елларда — Шәһәр кардиология үзәге;

2012 елның февралендә бина, Казан Мэриясе һәм ASG компанияләр төркеме арасында дәүләт-шәхси партнерлык кысаларында, ASG инвестицион компанияләр төркеменә Казан агломерациясен үстерү һәм 2012 елның 16 февралендә төзелгән шәһәрнең тарихи үзәген торгызу һәм реконструкцияләү эшендә ASG катнашу өчен тапшырыла^[7][8].

• Казань в памятниках истории и культуры / Под ред. С. С. Айдарова, А. Х. Халикова, М. Х. Хасанова, И. Н. Алиева. — Казань: Татарское книжное издательство, 1982.
• Салихов Р., Хайрутдинов Р. Республика Татарстан: Памятники истории и культуры татарского народа (конец XVIII — начало XX веков). — Казань: ФЕСТ, 1995

• Милицын Б. Адмиралтейство — Казан җиренең горурлыгы