Википедия:Күчерү/Архив/2

23 ноябрь

• фетнә → гыйсъян (бунт)

Каршы, 1)Мин укыганда бернинди дә Тоз гыйсъяннары үтмәдем, Тоз фетнәсен генә өйрәндек иде. Фетнә - мятеж, смута, бунт. 2)әйтә алмыйм 3)ru.wiktionary.org:күтәрелеш,значения:1)восстание,2)подъём,прогресс,развитие , воостание-күтәрелеш.

Юкка болай сөйлисез. 1648 елда дәүләткә ант итүче хәрбиләр, чиновниклар, полиция түгел, ә гади Мәскәү кешеләре күтәрә бит, шуңа күрә ул гади итеп бунт атала. Сүзлеккә мөрәҗәгат итәбез: бунт = гыйсъян.

Кайгылы гыйсъянчы мин, Мең кат аларның йортына Ут җибәрдем, ут җибәрдем, Һади Такташ

(Бунт) һәм (мятеж) төшенчәләренең аермасы бик аз. Мяте́ж — хакимияткә корал тотып каршы чыгу; бунт - халыкның кәнагәтсезлеген кулга корал тотып һәм кеше үтереп күрсәтү. Аерма нидә - әгәр дөрес аңласам, бунтовщиклар хакимиятне кулга алырга максат итеп куймый, ә мятежниклар өчен төп максат булып патшаларны, чиновникларны бәреп төшереп, алар урынына утыру. Минемчә, ул аерманы сез укыган мәктәп дәреслеге авторлары чамаламаганнар. Фетнә сүзенә бик ышанып булмый, ул күп мәгнәле: искушение, восстание, смута, заговор, междуусобица. --Derslek (обсуждение) 23 ноя 2012, 18:16 (UTC)[җавап бирү]

• Баш күтәрү → фетнә (мятеж)
• Күтәрелеш → Баш күтәрү (восстание) --Derslek (обсуждение) 23 ноя 2012, 15:30 (UTC)[җавап бирү]

Җәмгыять

Әлегә биттәге интервики ru:Общество һәм en:Society белән бәйләсә (бер мәгънә), билгеләмәсе ru:Сообщество (значения) һәм en:Community битләрендә бирелгән билгеләмәләргә туры килә (икенче мәгънә). Бу сүзнең фәнни һәм гамәли әйләнештә термин буларак кулланыла алуы өчен бу булталчыклыкны чишәргә кирәк. Мөмкин юллар: а) Әлеге билгеләмәне саклау өчен аны Җәмгыять (төркем) бите дип үзгәртергә, Җәмгыять битенә исә барлык кешелекне берләштергән төркем буларак күргән билгеләмәсен куерга тәкъдим итәм (глобаль җәмгыять). б) интервики юлы белән en:Society=ru:Общество=Глобаль җәмгыять яки Җәмәгатьчелек якиҖәмәгать яки охшашны бәйләү, бүгенге Җәмгыять=en:Community= (рус интервикисы белән әлегә буталчык - ru:Община (традиционная)/ru:Сообщество арасында бүлешә алмыйлар әлегә). Игътибарыгыз өчен рәхмәт. Ихтирам белән, --Frhdkazan (обсуждение) 25 ноя 2012, 15:09 (UTC)[җавап бирү]

Җәмгыять төшенчәсенә ким дигәндә өч мәгънә керә: 1. Кешелек күләмендә (Глобаль җәмгыять дип әйтсәң дә була); 2. бер дәүләт күләмендә (Русия җәмгыяте шикелле); 3. кечерәк төркем (офицерское общество, сельское общество һ.б.ш.и.) - бу очракта җәмәгать сүзе синоним булып тора. Мәкаләдә бу күпмәгънәлекне ассызыкларга гына кирәк. --Derslek (обсуждение) 28 ноя 2012, 12:35 (UTC)[җавап бирү]

Җәмәгатьнең мәгънәсен төгәлрәк билдергәнегез өчен рәхмәт. Анарга нигезләнеп, бу мәкаләне үстерергә һәм en:Community=ru:Сообщество белән интервики юлы белән бәйләргә исәбем бар.--frhdkazan (бәхәс) 10 май 2013, 13:39 (UTC)[җавап бирү]

Беломорская урамы → Ак диңгез урамы

• Беломорская урамы (Казан) → Ак диңгез урамы (Казан)

Канлы он → кан оны

(Русча-татарча авыл хуҗалыгы терминнары сүзлеге) --Derslek (обсуждение) 28 ноя 2012, 09:24 (UTC)[җавап бирү]

• Эшләнде--Ilnur efende (бәхәс) 14 ноя 2013, 13:23 (UTC)[җавап бирү]

Räsmi tel → Рәсми тел

--Zahidulla (обсуждение) 9 дек 2012, 08:45 (UTC)[җавап бирү]

• Эшләнде--Ilnur efende (бәхәс) 14 ноя 2013, 13:23 (UTC)[җавап бирү]

== Балык үрчетүчелек → Балык үрчетү == --Derslek (обсуждение) 15 гый 2013, 14:06 (UTC)[җавап бирү]

Яңгыраз (Мордовия) → Яңгураз (Мордовия)

Яңгураз исеменнән. Яңгураз — Яңа ураз (бәхет). --Ерней (обсуждение) 3 фев 2013, 13:58 (UTC)[җавап бирү]

• Эшләнде--Ilnur efende (бәхәс) 14 ноя 2013, 13:23 (UTC)[җавап бирү]

Яңгыраз (Тамбов өлкәсе) → Яңгураз (Тамбов өлкәсе)

Яңгураз исеменнән. Яңгураз — Яңа ураз (бәхет). --Ерней (обсуждение) 3 фев 2013, 13:58 (UTC)[җавап бирү]

• Эшләнде--Ilnur efende (бәхәс) 14 ноя 2013, 13:23 (UTC)[җавап бирү]

Дөм сүзеннән түгел, Дөма (рус. Дёма) исеменнән. Метрикаларда: иске тат. دما‎. --Ерней (обсуждение) 3 фев 2013, 14:24 (UTC)[җавап бирү]

Дөма дигәнен элеккеге исемнәренә куеп була, тик бүген инде авылның бу исеме кулланылмый--Ilnur efende (обсуждение) 3 фев 2013, 14:30 (UTC)[җавап бирү]

Мине мондый язылыш шикләндерә, этимологик яктан да, яңгырашы ягыннан да. Дёмадан Дөмә яки Дү(й)мә яки Ду(й)ма булыр иде. Тамыры өч хәрефтән артырга тиеш түгел — Дөм(+авыл) яки Дүм --Derslek (обсуждение) 3 фев 2013, 17:04 (UTC)[җавап бирү]

Ахырда әлеф бар, шуңа күрә соңы хәреф а яки ә. Алайса Дөмә, чөнки икенчесе у яки ү булмас, вау хәрефе язылмаган. Риваятьтә — «Дума». Мазарлы авылы турында риваять. --Ерней (обсуждение) 5 фев 2013, 17:26 (UTC)[җавап бирү]

Бәлкем вау урынына «даммә» генә куелып, машиналы язуда төшеп калдырылгандыр, ө булса ؤ хәрефе куелмас иде микән? Каян алдыгыз бу метриканы, интернетта юкмы, бик кызыклы әйбер.--Ilnur efende (обсуждение) 7 фев 2013, 17:25 (UTC)[җавап бирү]

Метрикалар, алар бит кул белән язылган, басылган түгел. Интернетта юк. Бу 1889 елдагы Тамбов өлкәсе Тенишевка авылының мәчете метрика дәфтәре. Анда Кузнецк өязедәге ике пардан ике бала тудылар. Өч урында иске тат. دما‎ дип язганнар. --Ерней (обсуждение) 7 фев 2013, 19:50 (UTC)[җавап бирү]

Мин каршы. Бу рус атамасы, татар түгел. --Ерней (обсуждение) 22 фев 2013, 17:33 (UTC)[җавап бирү]

• Каршы--Qaraq (бәхәс) 2 окт 2013, 11:34 (UTC)[җавап бирү]
• Риза--E737 (бәхәс) 15 ноя 2013, 05:26 (UTC)[җавап бирү]

Мин каршы. Бу рус атамасы, татар түгел. --Ерней (обсуждение) 22 фев 2013, 17:33 (UTC)[җавап бирү]

Риза--E737 (бәхәс) 15 ноя 2013, 05:27 (UTC)[җавап бирү]

Кемлек (иҗтимагый фәннәр) мәкаләсенең тәрҗемәсе өстендә эшләгәндә, психологик кемлек билгеләмәсендә дөрес татарчасы ничек булачагын беленмәгән en:self-image төшенчәгә туры килдем. Башка таныш булган терминнардан аерыр өчен, аны вакытлыча үзбилгеләү дип сакладым. Психология өлкәсендә белем алганнарның киңәшләренә мохтаҗлыгым сизелә. Зур рәхмәт.--frhdkazan (бәхәс) 29 мар 2013, 13:05 (UTC)[җавап бирү]

Советлар Берлеге мирасы термины Милли үзаң (ru:Национальное самосознание) термины йогынтысы астында, интервикида әлегә

• Үзаң (Үзаңлылык) = ru:Самосознание=en:Self-consciousness,
• Кемлек (иҗтимагый фәннәр) = ru:Идентичность==en:Identity (social science),
• Милли кемлек = ru:Национальная идентичность (русчасы юк)=en:National identity

буларак билгеләнгән төшенчәләрне

• Үзаң = ru:Идентичность - Кемлек (иҗтимагый фәннәр) мәкаләсен юк итү
• Милли үзаң = ru:Национальная идентичность (русчасы юк) - Милли кемлек мәкаләсен юк итү

буларак үзгәртергә тәкъдим ителгән. Кабул ителсә, ru:Самосознание = Үзаңлылык? буларак (яки башкача) калырга, халыкара фәнни терминологиядә каршылыклары булмаса да, татар телендә әлегә дә кулланылып торучы

• Мәдәни үзаң= ru:Культурное самосознание (русчасы юк)
• Дини үзаң= ru:Религиозное самосознание (русчасы юк)
• Иҗтимагый үзаң= ru:Общественное самосознание (русчасы юк)

терминнарының рус телле игезәкләре белән булган бәйләнешне акылларыбызда үзгәртергә (өзәргә) туры киләчәк. Күчерү тәкъдиме турында фикерегез? Башка тәкъдимнәр?--frhdkazan (бәхәс) 13 апр 2013, 19:19 (UTC)[җавап бирү]

Персия - ул үзе үк Борынгы Иран синонимы, чөнки заманында шундый дәүләт булган, ләкин анда фарсылардан башка халыклар да яшәгән. М-н Македонский греклары барысын бергә мидиялеләр дип атыйлар, ә алары - аерым халык булганнар. Derslek (бәхәс) 14 ноя 2013, 08:08 (UTC)[җавап бирү]

Дөньяда Иранны 1935 елга кадәр Персия дип йөртелә. Татар телендә, хәтта Идел буе Болгары дәүләтендә шушы ил вәкилләрен фарсылар дип йөрткәннәр. Фарсы сүзе чыганагы: баш төбәге - Персида (Фарсыда), һәм беренче башкаласы Персеполь (Фарсы каласы).

Иран сүзе урта фарсы телендә сүзеннән Erānšahr һәм авест теленнән Airyānam Xšaθram (Арийләр патшалагы) килеп чыккан. Сез әйтәсез анда фарсылардан башка милләтләр яшәгән, шулай ук арийләрдән башка да бүтән халыклар торган. Иран (үзгәртелгән Арий Иле) һәм Фарсы иле иң зур кабиләгә туры килә.

Дөрес әйткәнчә Иран Erānšahr сүзеннән формалашкан. Шушы мәгълүмәтне мәкаләмдә телгә алам. Ләкин рус һәм инглиз телендә Древняя Персия ешрак дип йөртәләр.

Татар телендә дә шушы милләт вәкилләрен фарсылар дип ешрак йөртәләр.

Искәрмәгез мөһим, уйларга кирәк.--Kitap (бәхәс) 14 ноя 2013, 11:14 (UTC)[җавап бирү]

Шушы мәкалә Ахәменид идарә иткән чорга багышланган (Ахәменид - дөрес әйтелеше, алман телендә дә шулай: анда ае диграф) - борынгы Иран тарихы иң төп дәвере ләкин аның белән чикләнмәгән, шуңа күрә мин Ахәменид Дәүләте - Axämenid Däwläte исеменә күчергә тәкъдим итәм. Ничек уйлыйсыз, сез риза мы? --Kitap (бәхәс) 14 ноя 2013, 11:57 (UTC)[җавап бирү]

• Мәкалә драматург турында, шуңа күрә мәкалә мулла кушмаган псевдоним исемен йөртә. Ләкин Әмир Камалиев күбрәк Академия театры артисты буларак билгеле. - Derslek (бәхәс) 2 гый 2014, 18:22 (UTC)[җавап бирү]

- Derslek (бәхәс) 24 гый 2014, 04:24 (UTC)[җавап бирү]

Википедия - ул энциклопедия, димәк төшенчәләрне аңлатучы терминнар турында мәкаләләр җыентыгы, сүзлек тә, татарлаштыру проекты да түгел.

• коллективлаштыру = хәрби коммунизм чорында, большевикларның эшчәнлерәк кешеләрдән (мәс. кулаклар) малларын көч белән тартып алу һәм үз контроленә күчерү (үз тормышын оештыры алмаган, икътисади аң булмаган гади эшче яки люмпен пролетарийларга таратабыз дигән шигаре астында).
• күмәкләштерү = объединить (по общему желанию или без сопротивления).

Русия һәм шулай ук татарлар тарихына карасак, бу чор бик фаҗигале булган - шундый шартларда "күмәкләшергә теләмәүләре аркасында" күпме байлар һәм интеллигенция үтерелгән, сөргенгә җибәрелгән яки илдән качырга мәҗбүр булганлыгын беләбез. Ягъни, бу феноменны күмәкләштерү дип атау сәяси феномен, халыкның игътибарын башкага тарту торышлыгы. Татнетта ике сүзе дә очрый әлбәттә, тик коллективлаштыру күбрәк кулланыла һәм күбрәк кеше өчен таныш термин. Димәк мәкалә исемен сайлаганда анарга өстенлек бирү урынлы булыр дип уйлыйм. - frhdkazan (бәхәс) 24 гый 2014, 06:43 (UTC)[җавап бирү]

• • Әйтелгәннәргә чыганаклар бармы? --Derslek (бәхәс) 24 гый 2014, 10:31 (UTC)[җавап бирү]
• Куллану ешлыгы: Татнеттагы кулланылыш хәлен эзләү машинасы ярдәмендә күреп була. Мәсәлән Google'да "Коллективлаштыру" һәм "Күмәкләштерү" сүзләренең очрау ешлыгын карау, эзләү юлында site:ru һәм башка синтаксис куллану була.
• Cүзләрнең семантик мәгънәләре: беренчел һәм икенчел семантик мәгънәләрен шул ук интернетка чыгарылган сүзлекләрдән тикшерә аласыз.
  • Күмәкәштерү ~= Кооперация икәненә дәлил: В последний год своей жизни В. И. Ленин призвал, в частности, к развитию кооперативного движения. Известно, что перед тем, как продиктовать статью «О кооперации», В. И. Ленин заказал в библиотеке литературу по кооперации, в числе прочих была и книга А. В. Чаянова «Основные идеи и формы организации крестьянской кооперации» (М., 1919). И в ленинской библиотеке в Кремле имелось семь работ А. В. Чаянова. А. В. Чаянов высоко оценил статью В. И. Ленина «О кооперации». Он считал, что после этой ленинской работы "кооперация делается одной из основ нашей экономической политики. В годы НЭПа кооперация стала активно восстанавливаться. По воспоминаниям бывшего Председателя правительства СССР А. С. Косыгина (он до начала 1930-х гг. работал в руководстве кооперативных организациях Сибири), «главное, что вынудило его „покинуть ряды кооператоров“, состояло в том, что коллективизация, развернувшаяся в Сибири в начале 30-х годов, означала, как это ни парадоксально на первый взгляд, дезорганизацию и в значительной мере мощной, охватывающей все уголки Сибири кооперативной сети»
• Урын алган сәяси-икътисади феноменнарның табигате:
  • Күмәкләштерү - хокукый контроль астында булган аерым юридик затларның малларын яңа эре ширкәткә берләштерү.

Коллективизация = большевиклар сценарие буенча оештырылган национализация: малларны хуҗаларыннан тартып алу, большевиклар оештырган кеше төркемнәренә тапшыру, элекке хуҗаларын исә репрессияләү.

- frhdkazan (бәхәс) 24 гый 2014, 13:18 (UTC)[җавап бирү]

• Тарих дәреслекләрендә, эш планнарында «күмәкләштерү» сүзе кулланыла иде, хәзер дә шулай булса кирәк.--Ilnur efende (бәхәс) 24 гый 2014, 13:51 (UTC)[җавап бирү]
  • Урыс википедиясендәге мәкаләдә кол-ция - бер, күм-рү - икенче төрле процесс булган дигәнгә нигез тапмадым. Аерым алганда терлекләрне талап большевиклар кулына тапшыру, хуҗаларын исә богаулап урман кисәргә җибәрү турында сүз дә юк. - Derslek (бәхәс) 24 гый 2014, 15:52 (UTC)[җавап бирү]

Талау һәм репрессияләү сәясәтенә берничә дәлил - Коллективизация в СССР мәкаләсеннән цитаталар:
* 7 ноября 1929 года в газете «Правда» № 259 была опубликована статья Сталина «Год Великого перелома»: «Наличие материальной базы для того, чтобы заменить кулацкое производство, послужило основой поворота в нашей политике в деревне… Мы перешли в последнее время от политики ограничения эксплуататорских тенденций кулачества к политике ликвидации кулачества как класса». Эта статья признана большинством историков отправной точкой «сплошной коллективизации».
* Реальная ситуация в стране, однако, была далеко не такая оптимистичная. Как полагает российский исследователь О. В. Хлевнюк, курс на форсированную индустриализацию и насильственную коллективизацию «фактически вверг страну в состоя­ние гражданской войны». На селе насильственные хлебозаготовки, сопро­вождавшиеся массовыми арестами и разорением хозяйств, привели к мятежам, количество которых к концу 1929 года исчислялось уже многими сотнями. Не желая отдавать имущество и скот в колхозы и опасаясь репрес­сий, которым подверглись зажиточные крестьяне, люди резали скот и сокращали посевы.

• Коллективизация проводилась преимущественно принудительно-административными методами.
• Как писал 13 апреля 1933 г. в газете «Financial Times» советник бывшего британского премьер-министра Ллойд-Джорджа Гарет Джонс, трижды посетивший СССР в период с 1930 по 1933 гг., основной причиной массового голода весной 1933 г., по его мнению, стала коллективизация сельского хозяйства, которая привела к следующим последствиям:
  ** изъятие земли у более чем двух третей российского крестьянства лишило его стимулов к труду; кроме того, в предыдущем (1932) г. у крестьян был насильственным путём изъят практически весь собранный урожай;
  ** массовый убой крестьянами скота из-за нежелания отдавать его на колхозные фермы, массовая гибель лошадей из-за нехватки фуража, массовая гибель скота из-за эпизоотий, холода и бескормицы на колхозных фермах катастрофически снизили поголовье скота по всей стране;
  ** борьба с кулачеством, в ходе которой «6-7 млн лучших работников» были согнаны со своих земель, нанесла удар по трудовому потенциалу государства;
• К началу сплошной коллективизации в партийном руководстве победило мнение, что основным препятствием к объединению крестьян-бедняков и середняков является образовавшаяся за годы НЭПа более зажиточная прослойка в деревне — кулаки, а также поддерживающая их или зависящая от них социальная группа — «подкулачники». В рамках проведения сплошной коллективизации это препятствие должно было быть «устранено».
  * «Кулаки» были разделены на три категории: 1-я — контрреволюционный актив: кулаки, активно противодействующие организации колхозов, бегущие с постоянного места жительства и переходящие на нелегальное положение; 2-я — наиболее богатые местные кулацкие авторитеты, являющиеся оплотом антисоветского актива; 3-я — остальные кулаки. На практике выселению с конфискацией имущества подвергались не только кулаки, но и так называемые подкулачники, то есть середняки, бедняки и даже батраки, уличенные в прокулацких и антиколхозных действиях.
  * В справке Отдела по спецпереселенцам ГУЛАГа ОГПУ указывалось, что в 1930—1931 гг. было выселено (с отправкой на спецпоселение) 381026 семей общей численностью 1803392 человека, в том числе c Украины — 63.720 семей, из них: в Северный край — 19.658, на Урал — 32.127, в Западную Сибирь — 6556, в Восточную Сибирь — 5056, в Якутию — 97, Дальневосточный край — 323.

Нәтиҗә: кулак = собственник, ликвидиция кулачества как класса = бу собственникны мал-милкеннән талау, ягъни репрессия. Кешеләрне үз йортлардан чыгарып, ерак үстерелмәгән районнарга күчерү - өстәмә бер дәлил. - frhdkazan (бәхәс) 26 гый 2014, 14:14 (UTC)[җавап бирү]

• • Тәртәне арба алдыннан куймагыз, зинһар. Мин күмәкләштерү белән «коллективлаштыру» сүзләренең синоним булмавына дәлилләр сораган идем, ә сез монда партиянең сәясәтен аңлатып политинформация укыйсыз. - Derslek (бәхәс) 26 гый 2014, 14:53 (UTC)[җавап бирү]
    • Сорау һәм сүзләргезгә коммертарий:
• Аерым алганда терлекләрне талап большевиклар кулына тапшыру, хуҗаларын исә богаулап урман кисәргә җибәрү турында сүз дә юк. - [[Derslek]] ([[бәхәс]]) 24 гый 2014, 15:52 (UTC) - талау һәм репрессияләр дәлилләнде.
• бу феноменны (большевиклар үткәргән сәясәтне) күмәкләштерү дип атау сәяси феномен, халыкның игътибарын башкага тарту торышлыгы. - frhdkazan (бәхәс) 24 гый 2014, 06:43 (UTC)
  • Әйтелгәннәргә чыганаклар бармы? --[[Derslek]] ([[бәхәс]]) 24 гый 2014, 10:31 (UTC)
    • Күмәкәштерү ~= Кооперация икәненә дәлил:
      • А. В. Чаянов высоко оценил статью В. И. Ленина «О кооперации». Он считал, что после этой ленинской работы "кооперация делается одной из основ нашей экономической политики. В годы НЭПа кооперация стала активно восстанавливаться. По воспоминаниям бывшего Председателя правительства СССР А. С. Косыгина (он до начала 1930-х гг. работал в руководстве кооперативных организациях Сибири), «главное, что вынудило его „покинуть ряды кооператоров“, состояло в том, что коллективизация, развернувшаяся в Сибири в начале 30-х годов, означала, как это ни парадоксально на первый взгляд, дезорганизацию и в значительной мере мощной, охватывающей все уголки Сибири кооперативной сети»
      • Күмәк авыл хуҗалыгы (en) — аерым фермер хуҗалыкларының милекләрен уртак ширкәт буларак эшләтүче авыл хуҗалыгы җитештерү ысулы. (Чыганак: Definition of collective farm in The New Shorter Oxford English Dictionary, Clarendon Press, Oxford, 1993.)
• Минемчә фикерләрем исбатланган. Тик сез мәкалә исемен ССРБда күмәкләштерү итеп үзгәртергә килешкәч, бу бәхәсне дәвам итергә артык кирәге юк. Большевикларның үз гамәлләрен матур итеп күрсәтү өчен кулланылган сүзләр белән манипуляцияләр ясаулары шаккаттырмый. - frhdkazan (бәхәс) 26 гый 2014, 15:35 (UTC)[җавап бирү]

- Derslek (бәхәс) 26 гый 2014, 11:52 (UTC)[җавап бирү]

• Аста китерелгән Татнеттагы кулланылыш статистикасы мәкалә Алкалы хоккей битенә күчерелергә тиеш, Шайбалы хоккейдан юнәлтү ясалырга тиешлеген күрсәтә (4:0).- frhdkazan (бәхәс) 26 гый 2014, 15:04 (UTC)[җавап бирү]
  

[Google эзләү машинасындагы текст] / [Табылган мәкалә] [хәл]

[татарлар "алкалы хоккей" site:ru] = 29 +

[Татарлар "шайбалы хоккей" site:ru] = 6

[Татар "алкалы хоккей" site:ru] = 1090 +

[Татар "шайбалы хоккей" site:ru] = 312

[Татарстан "алкалы хоккей" site:ru] = 1230 +

[Татарстан "шайбалы хоккей" site:ru] = 255

[Казан "алкалы хоккей" site:ru] = 1150 +

[Казан "шайбалы хоккей" site:ru] = 200

Татар википедиясендә без шәхесләргә чын, урыслаштыручылар такмаган исемнәрне кушуны хуп күрәбез. - Derslek (бәхәс) 17 фев 2014, 10:41 (UTC)[җавап бирү]

Катгый Каршы. Виктор Ан үзе исемен сайлады, бу хәзерге рәсми исеме, җитмәсә һәрбер вики-телендә шулай да язылган. --Kitap (бәхәс) 17 фев 2014, 10:57 (UTC)[җавап бирү]

Каршы, рәсми исеме--Ilnur efende (бәхәс) 18 фев 2014, 19:28 (UTC)[җавап бирү]

Qarşı, räsmi iseme. 안현수, latinça An Xön Su/An Xyun Su häm kirillça Ан Хён Су transkriptsiälären Виктор Ан mäqäläsenä yünältü bularaq buldırdım. - frhdkazan (бәхәс) 19 фев 2014, 06:47 (UTC) [[]][җавап бирү]

Сәбәпләр: Ур Капка - Перекоп, тәрҗемәсе "ворота во рву", ров - Ур, кырымтатарча - Ор. --Kitap (бәхәс) 27 мар 2014, 08:31 (UTC)[җавап бирү]

Georgia исеменнән. Төрки дәүләте түгел. --Ерней (бәхәс) 1 май 2014, 20:51 (UTC)[җавап бирү]

• Каршы - Гөрҗистан - тарихи исем. Башка төрки Викидә (Әзәри, Төрек) шулай да Гөрҗистан, шулай ук башка төрки булмаган дәүләт - Әрмәнстан дип йөртелә. --Kitap (бәхәс) 1 май 2014, 20:57 (UTC)[җавап бирү]
• Каршы, татарча чын атамасы. -стан төрки дәүләтләргә генә куелмый (Пакстан, Һиндстан һ.б.)--Qaraq (бәхәс) 8 май 2014, 07:54 (UTC)[җавап бирү]
  • Гөрҗистан/ Görcistan'nı da çın gruzinça Sakartvelo yäki Gruziä dip atap bula :) --

frhdkazan (бәхәс) 8 май 2014, 08:25 (UTC)[җавап бирү]

Кузгалткыч бер сүзлектә дә юк. Ә оригиналь терминнар ясау википедия кагыйдәләре белән тыела. Тәкъдим итәм: йөрткеч (сүзлекләрдә бар) яки мотор (интернациональ сүз) белән алыштырырга. --Derslek (бәхәс) 21 май 2014, 19:10 (UTC)[җавап бирү]

Казакъ-викидә Қозғалтқыш дип аталган, шуңа күрә Кузгаткыч дип атадым. Ләкин тәкъдимегез күбрәк ошый (йомшакрак, кыскарак), җитмәсә бу сүз күп сүзлектә таптым. Килешәм.--Kitap (бәхәс) 21 май 2014, 19:17 (UTC)[җавап бирү]

• Мин дә аны казакчадан калька итеп аңладым, чөнки гугл эзләве 0 вариант бирде. Аннары, сез бу мәкаләне булырга тиешле 1000 мәкаләгә нисбәтле тамга куйдыгыз. Алай түгел, анда эчке янулы йөрткеч турындагы мәкалә керә.

Гәзитләрдә, китапларда тик Фәлистин дип йөртелә, эзләгечтә (Яндекс, Гугл) тик "Фәлистин" очрый торган исем.--Kitap (бәхәс) 30 июл 2014, 10:19 (UTC)[җавап бирү]

• google.ru/search?q="Фәлистыйн" - бар, 2410. "Фәлистин" - 94 -QDinar (бәхәс) 22 гый 2016, 12:59 (UTC)[җавап бирү]

Псевдоним - авторның чын исеме урынына кулланыла торган яшерен исем, тәхәллүс - кеше исеменә ялгана торган кушымча.

Нисба араб. نسبة‎‎, или тахаллус — указание на дополнительный признак, обычно заканчивается на -и. ru:Арабское имя

Мәс., Габдрәхим ибн Усман ибн Сармаки ибн Крым Утыз-Имәни исеменең соңгы өлеше - нисбә яки тәхәллүс булып тора. Псевдонимнар мисалы: Шут, Демьян Шәркый, Г.Юлай (Гариф Гомәр), Сәнәкбай, Кылычбай (Сәйфи Кудаш), Мәргән, Каплан (Нәкый Исәнбәт), Сакалтай (Сәгыйть Агиш), Ганкәбут (Исмәгыйль Рәмиев), Күлекәй, ЧН (Төхфәт Ченәкәй) (Чаян (журнал) мәкаләсеннән). - Derslek (бәхәс) 28 окт 2014, 06:29 (UTC)[җавап бирү]

• Шушы сорауда мин эксперт булмыйм, ләкин сүзлектә түбәндәге мәгълүматны таптым: тәхәллүс - сущ. ист. 1. тахаллус, фамилия или псевдоним по месту рождения (писателя, учёного и т. п.) 2. освобождение (от обязанностей, от официальной части

какого-л. мероприятия) 3. окончание вступления, вступительной части

• • Минемчә тәхәллүс турында аерым мәкалә барыбер булырга тиеш, чөнки татар-болгар тарихында шактый күп тәхәллүсле исемнәр (мәсәлән Болгари, Сараи һ.б.) бар. Ләкин чыннан да тәхәллүс - ул псевдонимның аерым төре (туу җире буенча кушамат), бәлки псевдонимга кушамат сүзе якынрак, ләкин ул "прозвище" булып санала. Татарчалыштыру сәясәте буенча миңа тәхәллүс һәм кушамат сүзләре күбрәк ошый, ләкин тәхәллүс - псевдонимның бер төре генә... --Kitap (бәхәс) 28 окт 2014, 11:18 (UTC)[җавап бирү]

Дөрес әйткәнчә Тәхәллүс сүзе псевдоним мәгънәсендә төрле гәҗитләрдә актив кулланыла инде:

1. Гатаулла Сабиров Татарстанның Кама җирлегендә дөньяга килә. Артист үзенә Камский дигән тәхәллүс ( псевдоним) ала.

http://www.azatliq.org/content/article/24176460.html

1. Казанда узачак “Музыкаль десант” проектына һәм исем-фамилия паспорттагы язу белән туры киләме, артистлар бит тәхәллүс яки шартлы исем ала http://www.azatliq.org/content/article/24271632.html
2. Татарстан һәм Башкортстан якларында татар концертларына беркайчан да кытлык булмады Шуңа күрә мәрхүм әтиемнең исемен – Марсель дигән исемен үземә тәхәллүс итеп алдым http://www.azatliq.org/content/article/3544077.html
3. Бәйге инде ничәнче ел рәттән “Татэнерго” ширкәте ярдәме белән оештырыла Барлык әсәрләр дә тәхәллүс белән тапшырылырга тиеш иде, жюри объектив булсын өчен... http://www.azatliq.org/content/article/24806712.html
4. Николай Әсәнбай 1921 елда Бакалы районы Ахман авылында туа Утызынчы елларда әтисен кулак дип, авылдан сөрергә булалар Бакалы керәшене Николай үзенә Нәҗип дигән тәхәллүс ала http://www.azatliq.org/content/article/24381358.html
5. һәм күп бүтән

Шактый зур кулланышы икән, шуңа күрә Тәхәллүс исемле мәкаләне калдырырга чакырам. Баштарак Псевдонимның тик географик төре - тәхәллүс хәзер инде гомуми төшенчәгә киңәйтелгән икән.--Kitap (бәхәс) 28 окт 2014, 11:35 (UTC)[җавап бирү]

• • • Камский тәхәллүскә туры килсә дә, чынында инде ул ерак бабайның сценик псевдонимыннан ясалган фамилия. Ә матбугатта кулланышны күрсәткән башка мисаллар үзләре ялгыш. Журналистлар сүзлекләрдә теркәлгән ялгыш мәгнәгә иярәләр. Әйтик кеше Николай урынына Нәҗип итеп йөртелергә теләгән икән, бу тәхәллүс тә, псевдоним да түгел, чыннан да күбрәк кушаматка охшаган. Әйтик минем күрше Габделхәй Гена исеменә эндәшә, ә бит ул язучы-артист түгел. - Derslek (бәхәс) 28 окт 2014, 12:28 (UTC)[җавап бирү]
    • Сез биредә язасыз ике төшенчәгә дә берәр аерым мәкалә кирәк, ә мәкаләдә шушы ике төшенчәне «скрестить» итеп маташасыз, тәхәллүснең туры мәгнәсен искергән дип язып: [1]?--Derslek (бәхәс) 28 окт 2014, 12:36 (UTC)[җавап бирү]

Сез нәрсә тәкъдим итәсез: өч аерым мәкалә - псевдоним, тәхәллүс, кушамат - булдырыргамы? Бәлки, өч төшенчә бер мәкаләгә берләштерергә, әгәр тәхәллүс сүзе хәзер псевдоним мәгънәсендә заманча китаплар, мәкаләләрдә актив кулланыла икән, димәк тәхәллүс исемле мәкалә Татвикидә дә булсын, псевдоним, тәхәллүс термины тарихын мәкаләдә тасвирлыйбыз, шушы тәкъдим.--Kitap (бәхәс) 28 окт 2014, 13:14 (UTC)[җавап бирү]

• Derslek әфәнде, сез күрсәткән цитата буенча гарәпләрнең бу сүзне ничек кулланганын күреп була. Азатлык радиосының материаллары Татар Википедиясендә терминнар ягыннан Википедия:Абруйлы чыганаклар рәтенә керә дип уйлаган идем... Алар үз тапшыруларында иң киң таралган терминнар кулланырга торыша түгел мени? -- frhdkazan (бәхәс) 28 окт 2014, 14:20 (UTC)[җавап бирү]

Бу өч төшенчәгә килгәндә: Кушаматны (прозвище) кушалар, тәхәллүсне һәм псевдонимны исә сайлыйлар. Мәсьәләгә бәйле мәкалә исеменә килгәндә: бу бәхәс дәвамында соңгы ике сүзгә карата китерелгән мәгълүматлар нигезендә алар татар телендә баштарак төрле мәгънәләрне белдерү өчен кулланылса, бүгенге көндәге телдә исә синонимга әйләнде дип әйтергә була (моңа аерым бер бүлек багышлау урынлы булыр дип саныйм). Google мәглүматлары буенча, тәхәллүс отышлырак дип күренә: "тәхәллүс"=2570 кулланылыш (һәм күбесе әдипләргә багышланган мәкаләләрдә, танылган татар шәхесләрнең шәхси сайтларында, форумнарда һ.б.), "псевдонимы буенча/астында"~=3000 кулланылыш (тик русчалары да кергәли). - frhdkazan (бәхәс) 28 окт 2014, 18:36 (UTC)[җавап бирү]

Нокта куяр өчен, абруйлы чыганакка мөрәҗәгат итәргә кирәк. Әгәр кемдә дә булса татарча «Әдәби сүзлек» табылса, бирегә языгыз. --Derslek (бәхәс) 7 ноя 2014, 17:55 (UTC)[җавап бирү]

Төп мәкалә - «Наци Алмания» түгел (гарип калька), Өченче рейх. --Derslek (бәхәс) 7 ноя 2014, 17:51 (UTC)[җавап бирү]

• Бәлки Нацист Алманиясендә китапларны яндыру - Natsist Almaniäsendä kitaplarnı yandıru - әйбәтрәк булыр иде? Өченче Рейх - нацист Алманиясенең рәсми булмаган атамасы, үзисеме. Җитмәсә шушы яндырулар тик 1933 елда булган, шул вакытта башка илләр нацистлар тарафыннан басып алынмаган әле, Алмания Рейхка (димәк зур империягә) әверелмәгән әле. Шулай ук башка Викидә нәкъ Нацист Алманиясе сүзе мәкаләнең исемендә телгә алына. Шулай итеп, Natsist Almaniäsendä kitaplarnı yandıru -га күчерүне тәкъдим итәм.--Kitap (бәхәс) 7 ноя 2014, 18:46 (UTC)[җавап бирү]
  • Нацист Алмания яки СССРда кабул ителгән Фашист Германиясе дип язу бик кискен яңгырый, чөнки бу - сугыш вакытында дошманга кулланылган атамалар. Өченче рейх яки das Dritte Reich тарихи күзлектән дөресрәк. - Derslek (бәхәс) 14 ноя 2014, 05:38 (UTC)[җавап бирү]
• Фашист Германиясе чыннан да дөрес түгел төшенчә, ләкин Нацист Алманиясе - дөрес атамасы, башка Викигә карыйк: мәкаләнең исеме - Nazi book burnings, Quema de libros por los nazis (1933), Nazisternes bogbrænding, Нацистичко спаљивање књига, Nasjonalsosialistenes bokbrenning яки Bücherverbrennung 1933 in Deutschland, Autodafés de 1933 en Allemagne, һәр мәкаләдә Нацист яки Алмания атамасы телгә алына, беркайда Өченче Рейх турында сүз бармый (Рейх турында буйсындырудан соң гына әйтеп була). Нацист Алманиясе кискен түгел, ә дөрес яңгырый, чөнки нацистлар хакимияттә булганнар бит. --Kitap (бәхәс) 14 ноя 2014, 09:56 (UTC)[җавап бирү]

• Бу башкорт авторының әсәрләре Татарстанда шул исем белән нәшер ителә: [2]. - Derslek (бәхәс) 15 ноя 2014, 12:04 (UTC)[җавап бирү]

• Китапның тышлыгын күрми торып, ышануы авыр. Татарстан милли китапханәсе Абдулхак Игебаев дип әйтә: 101 биттә.[3]

Әбделхак Игебаевка риза. --Әмир (бәхәс) 15 ноя 2014, 15:16 (UTC)[җавап бирү]

• Риза--E737 (бәхәс) 17 дек 2014, 10:57 (UTC)[җавап бирү]