Цетрария

Цетрария
Халыкара фәнни исем	Cetraria Ach., 1803[1]
Таксономик ранг	ыру
Югарырак таксон	Пармелиевые[d]
Таксономик төр	C. islandica[d][2]
Цетрария Викиҗыентыкта

Цетрария (лат. Cetraria) - пармелиячәләр семьялыгыннан лишайниклар ыругы. - Фотобионт ролен үтәүче яшел суүсемне үз эченә алучы куакчыл лишайниклар.

Якынча 45 төре билгеле, Төньяк һәм Көньяк ярымшарларда таралганнар. Күпчелек төрләре төньяк поясларда очрый.

Татарстанда бер төре – Исландия цетрариясе (C. islandica) бар, Идел-Кама саклаулыгының Раифа һәм Саралан участоклары территориясендә очрый. Комлы ачык урыннарда, коры нарат һәм каен-нарат урманнарында очрый.

5-10 см биеклектәге яфраксыман куаклы күпьеллык лишайник, туфракка яки агач кайрысына берегеп үсә, яшькелт-коңгырт төстәге тармаклы катламалы. Калаксыман яфраклары яссы батынкы, кыска кара керфекчекле, аскы ягына төрле формадагы аксыл таплар сибелгән. Тәлинкәсыман, көрән, яссы яки җиңелчә батынкы дисклы үрчү өлеше нык кына киңәеп киткән калаклары төбендә барлыкка килә. Катламасы дымлы һава булганда йомшак тиречел, корыда – каты, көрән-соры. Нигездә, вегетатив юл (таллом кисәкләре) белән үрчи.

Цетрария – әйләнә-тирә мохитнең чисталыгын күрсәтүче үсемлек.

ТРның Кызыл китабына кертелгән (2006).^[3]

Cetraria islandica, Исландия мүге, ачлык вакытында Төньяк Европа кешеләре ашаган берничә азык лишайникларының берсе.

Тагын бер төре бүген традицион һинд ашларында кулланыла.

• Cetraria aculeata (Schreb.) Fr. (1826)
• Cetraria arenaria Kärnefelt (1977)
• Cetraria australiensis W.A.Weber ex Kärnefelt (1977)
• Cetraria corrugata (R.F.Wang, X.L.Wei & J.C.Wei) Divakar, A.Crespo & Lumbsch (2017)
• Cetraria endochrysea (Lynge) Divakar, A.Crespo & Lumbsch (2017)
• Cetraria ericetorum Opiz (1852)
• Cetraria flavonigrescens (A.Thell & Randlane) Divakar, A.Crespo & Lumbsch (2017)
• Cetraria isidiigera (Kurok. & M.J.Lai) Divakar, A.Crespo & Lumbsch (2017)
• Cetraria islandica (L.) Ach. (1803)
• Cetraria kamczatica Savicz (1914)
• Cetraria laevigata Rass. (1943)
• Etетрия минускуласы (Elenkin & Savicz) McCune (2018)
• Cetraria muricata (Ach.) Eckfeldt (1895)
• Cetraria nigricans Nyl (1859)
• Cetraria odontella (Ach.) Ach. 1814)
• Cetraria racemosa (Lynge) Øvstedal (2009)
• Cetraria sepincola (Hoffm.) Ach. (1803)
• Cetraria sinensis (X.Q.Gao) Divakar, A.Crespo & Lumbsch (2017)
• Cetraria wangii Divakar, A.Crespo & Lumbsch (2017)
• Cetraria weii Divakar, A.Crespo & Lumbsch (2017)

• 
  Cetraria arenaria
• 
  Cetraria islandica
• 
  Cetraria laevigata
• 
  C. laevigata