22-нче армия (ССРБ)

22-нче армия 22 А
Оештырылу елы	июнь 1941 ел — 1945 ел
Ил	ССРБ
Хәрби көчләр	{{{хәрби көчләр}}}
Округлар эчендә	{{{округ эчендә}}}
Фронтлар эчендә	{{{эчендә}}}
Тибы	{{{тибы}}}
Төр	{{{төр}}}
Роль	{{{роль}}}
Хәрби саны	{{{зурлык}}}
Часть	{{{командная_структура}}}
Урнашу	{{{урнашу}}}
Гарнизон	{{{гарнизон}}}
Кушамат	{{{кушамат}}}
Шигарь	{{{шигарь}}}
Төсләр	{{{цвета}}}
Марш	{{{марш}}}
Талисман	{{{талисман}}}
Кирәк-яраклар	{{{кирәк-яраклар}}}
Сугышлар	Икенче бөтендөнья сугышы Бөек Ватан сугышы
Катнашу	Смоленск бәрелеше (1941) Мәскәү бәрелеше (1941—1942) Ржев бәрелеше (1942–1943)
Аеру билгеләре	{{{аеру_билгеләре}}}
Хәзерге командир
Танылган командирлар	генерал-лейтенант Ершаков Ф.А. (июнь — август 1941 ел); генерал-майор, марттан 1943 ел. — генерал-лейтенант Юшкевич В.А. (август — октябрь 1941 гел; апрель — декабрь 1942 ел һәм март 1943 ел — апрель 1944 ел); генерал-майор Вострухов В.И. (октябрь 1941 ел — апрель 1942 ел)...

22-нче армия (22 А) – Бөек Ватан сугышы вакытында ССРБ Кораллы көчләре эчендәге оператив хәрби берләшмә (бөтен гаскәр армиясе). Хәрәкәттәге армия

Армия 1941 елның июнендә Урал хәрби округы (УрХО) дивизиялар нигезендә ике укчы корпус составында (51-нче һәм 62-нче; бөтенесе алты укчы дивизияләр. 1941 елның 13 июнендә барлык УрХО дивизияләре Көнбатыш аерым хәрби округка күченешкә директиваны алдылар.

1941 елның июлендә армия эчендәге 51-нче һәм 62-нче укчы корпуслары, артиллерия һәм башка оештырылмалар белән Вязьма районында саклану чиген әзерләгән, Неликвидова, Белый, Дорогобуҗ буйлап, аеруча Смоленск, Вязьма якларын көчәйткән.

9 июльдә 3-нче танк төркеме Көнбатыш Двина һәм Днепр елгалары чигәне якын килде Полоцктан Жлобинга хәтле фронтында, Көнбатыш фронтның 20-нче һәм 22-нче армиялар ялганышы саклануын ертып, Витебскны басып алды һәм Көнбатыш Двина елгаласының төньяк ярында Десна янында плацдармны алды.

11 июльне 3-нче танк төркеме Көнбатыш фронтның 22-нче һәм 20-нче армиялар ялганышын саклаун ертып һәм Витебск шәһәрен басып алды. 2-нче танк төркеме Могилевтан төньяграк һәм көньяграк Днепр аша чыкты.

12 июльне Көнбатыш фронтның 22-нче, 19-нче һәм 20-нче армиялар һөжүмгә күчтәләр Витебскны азат итәргә дип бурыч белән. 3-нче танк төркеме

15 июльдә Резерв Армияларының Фронтына кушылган. 21 июльдән 29 июлене бирле Көнбатыш фронты гаскәрләрә белән бергә Белый, Дорогобуҗ, Ельняны дошманнардан саклаган.

Дошманга икә контрудар китердә:

1. Ул уз уң флангысы белән 30нче армия ярдәмендә Смоленскны төньяктан әйләндәреп җыенган алман-фашистлар гаскәрлерене китереп бәреп аларның алга баруын туктатты.
2. Өлешчә көче белән ул уз сул флангысы белән Ельня районыннан Дорогобуҗга һөҗум итуче дошманнарга китереп бәрдә.

30 июльдә 22нче армия Резерв фронтка тапшырылды. Оңа кушылып август - сентябрь айларында 1941нче елның Ельня операциясендә катнашты. Ельня районында дошманга җиңелу китердә һәм Ельня чыгынтын бетерде. Соңыннан 24нче армия Ельня шәһәреннән көнбатышрак һәм көньяк-көнбатышрак саклау фронтын тотты.

Октябрьның беренче яртысында армияның гаскәрләре Алман купле көчләре фланг сугу өстеннен тарафыннан боҗрага чолгап алындылар.

• Филипп Ершаков (июнь — август 1941), генерал-лейтенант;
• В. А. Юшкевич (август — 19 октября 1941, апрель — декабрь 1942 и март 1943 — апрель 1944), ген.-майор, с марта 1943 ген.-лейтенант;
• В. И. Вострухов (20 октября 1941 — март 1942), генерал-майор;
• Д. М. Селезнёв (декабрь 1942 — март 1943), генерал-майор;
• Г. П. Коротков (апрель 1944 — май 1945), генерал-лейтенант.
• Сергей Юдин (2007—до расформирования в 2009), генерал-майор.

Икенче тапкыр 1941 елның 8 декабрендә оештырылган.

Өченче тапкыр 1942 елның 20 маендә оештырылган.

• «24нче армия». Сугыш энциклопедия сүзлек. — М.,Военное издательство, 1983
• «4нче гвардия армиясы». Сугыш энциклопедия сүзлек. — М.,Военное издательство, 1983
• Воронцов Т. Ф., Бирюков Н. И., Смекалов А. Ф., Шинкарев И. И., От Волжских Степей до Австрийских Альп. — М.: Воениздат, 1971.
• Гусев Д. Н., Шепилов Д. Т. Семенов В.Н, Смирнов В. Ф., Тереножкин А. И. От Сталинграда до Вены: Боевой путь Н-ской Гвардейской Армии. — : Действующая армия, 1945
• Бирюков, Н. И. Трудная наука побеждать. — Москва, Воениздат, 1968 ел.

000Бөек Ватан сугышында ССРБ Кораллы көчләре000
Фронтлар (сәргаскәрә)	Беларус • 1-нче Беларус • 2-нче Беларус • 3-нче Беларус • Брянск • Волхов • Воронеж • Ерак Көнчыгыш • 1-нче Ерак Көнчыгыш • 2-нче Ерак Көнчыгыш • Дон • Байкал арты • Кавказ арты • Көнбатыш • Кавказ • Калинин • Карелия • Кырым • Курск • Ленинград • Можайск саклау сызыгы • Мәскәү саклау зонасы • Мәскәү резерв • Орёл • Балтика буе • 1-нче Балтика буе • 2-нче Балтика буе • 3-нче Балтика буе • Диңгез буе гаскәрләр төркеме • Резерв • Резерв армияләр • Төньяк • Төньяк-Көнбатыш • Төньяк Кавказ • Сталинград • Дала • 1-нче Украин • 2-нче Украин • 3-нче Украин • 4-нче Украин • Үзәк • Көньяк-Көнчыгыш • Көньяк-Көнбатыш • Көньяк
ҺҺС фронтлары	Көнчыгыш • Кавказ арты • Көнбатыш • Мәскәү • Төньяк • Үзәк • Көньяк-Көнбатыш • Көньяк
Флотлар	Балтыйк • Төньяк • Тын океан • Кара диңгез
Флотилияләр	Азак • Амур • Ак диңгез • Идел • Днепр • Дунай • Ильмень • Каспий • Ладога • Онега • Пинск • Төньяк Тын океан • Чудское
Армияләр (сәргаскәрә)
Бөтен гаскәр	Диңгез буе • 1 • 2 • 3 • 4 • 5 (1, 2) • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • 31 • 32 • 33 • 34 • 35 • 36 • 37 • 38 • 39 • 40 • 41 • 42 • 43 • 44 • |45 • 46 • 47 • 48 • 49 • 50 • 51 • 52 • 53 • 54 • 55 • 56 • 57 • 58 • 59 • 60 • 61 • 62 • 63 • 64 • 65 • 66 • 67 • 68 • 69 • 70 • Гвардия: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • Хәлиткеч һөҗүм ясый торган: 1 • 2 • 3 • 4 • 5
Танклар	1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • Гвардия: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6
Һава	1-нче бомбардировка • 1-нче истребительләр • 2-нче истребительләр • 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • Махсус эш йөкләнгән: МЭА-1 • МЭА-2 • МЭА-3
ҺҺС армияләре	1-нче истребительләр • Бакы • Байкал арты • Ленинград • Мәскәү • Амур буе • Диңгез буе
Саперлар	1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10
Корпуслар
Укчы	Махсус • 1 • 2 (1, 2) • 3 • 4 (1, 2) • 5 • 6 (1, 2, 3) • 7 • 8 (1, 2) • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 (1, 2) • 18 • 19 • 20 • 21 (1, 2) • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • 31 • 32 • 33 • 34 • 35 • 36 • 37 (1, 2) • 38 • 39 • 40 • 41 • 42 • 43 • 44 • 45 • 46 • 47 • 48 • 49 • 50 • 51 • 52 • 53 • 54 • 55 • 56 • 57 • 58 • 59 • 60 • 61 • 62 • 63 • 64 • 65 • 66 • 67 • 68 • 69 • 70 • 71 • 72 • 73 • 74 • 75 • 76 • 77 • 78 • 79 • 80 • 81 • 82 • 83 • 84 • 85 • 86 • 87 • 88 • 89 • 90 • 91 • 92 • 93 • 94 • 95 • 96 • 97 • 98 • 99 • 100 • 101 • 102 • 103 • 104 • 105 • 106 • 107 • 108 • 109 • 110 • 111 • 112 • 113 • 114 • 115 • 116 • 117 • 118 • 119 • 120 • 121 • 122 • 123 • 124 • 125 • 126 • 127 • 128 • 129 • 130 • 131 • 132 • 133 • 134 • 135 • Гвардия: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • 31 • 32 • 33 • 34 • 35 • 36 • 37 • 38 • 39 • 40 • 41 • Җиңел укчы: 1 • 2 • Тау укчы: 3 • Җиңел тау укчы: 126 • 127
Танклар	1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • 31 • Гвардия: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12
Машиналы	1 (1, 2) • 2 (1, 2) • 3 (1, 2) • 4 • 5 • 6 (1, 2) • 7 (1, 2) • 8 • 9 (1, 2) • 10 (1, 2) • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 (1, 2) • 30 • Гвардия: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9
Кавалерия	Отдельный • 1 • 2 (1, 2) • 3 • 4 • 5 (1, 2) • 6 (1, 2) • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • Гвардия: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7
Артиллерия	1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10
Һава-десант	1 • 2 • 3 • 4 • 5 • Гвардия: 8
Авиация	Истребительләр: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • Гвардия: 1 • Штурм: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • Гвардия: 1 • Бомбардировка: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • Гвардия: 6
ҺҺС корпуслары	1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • Гвардия: 8

Башка телле бүлектә тулырак мәкалә бар: 22-я армия (СССР) (рус.) Сез тәрҗемә ярдәме белән бу мәкаләне язып бетереп проектка ярдәм итә аласыз.

Бу — хәрби берләшмә турында мәкалә төпчеге. Сез мәкаләне үзгәртеп һәм мәгълүмат өстәп, Википедия проектына ярдәм итә аласыз.

Бу — ССРБ Кораллы көчләре һәм Совет Русиясе Кораллы көчләре турында мәкалә төпчеге. Сез мәкаләне үзгәртеп һәм мәгълүмат өстәп, Википедия проектына ярдәм итә аласыз.