Hiệp ước Latêranô

Hiệp ước Latêranô
	Phái đoàn Tòa Thánh và phái đoàn Ý trước khi ký hiệp ước
Loại hiệp ước	Hiệp ước song phương
Hoàn cảnh	Thành lập Thành Vatican tại bán đảo Ý
Ngày kí	11 tháng 2 năm 1929
Nơi kí	Roma, Ý
Ngày đưa vào hiệu lực	7 tháng 6 năm 1929
Điều kiện	Tòa Thánh và Vương quốc Ý phê chuẩn
Bên kí	Pietro Gasparri; Benito Mussolini
Bên tham gia	Tòa Thánh ; Ý
Ngôn ngữ	Tiếng Ý

Hiệp ước Latêranô (tiếng Ý: Patti Lateranensi; tiếng Latinh: Pacta Lateranensia) là một phần của các Điều ước Latêranô năm 1929 giữa Vương quốc Ý dưới thời Vittorio Emanuele III và Benito Mussolini và Tòa Thánh dưới thời Giáo hoàng Piô XI về vấn đề Roma. Hiệp ước Latêranô được ký tại Cung điện Lateran vào ngày 11 tháng 2 năm 1929^[1] và được Nghị viện Ý phê chuẩn vào ngày 7 tháng 6 năm 1929.

Hiệp ước thành lập Thành Vatican như một quốc gia độc lập thuộc chủ quyền của Tòa Thánh và bồi thường Tòa Thánh vì mất đi Lãnh địa Giáo hoàng.^[2] Năm 1948, Hiệp ước Latêranô được Hiến pháp Ý công nhận là văn bản cơ bản của mối quan hệ giữa Ý và Giáo hội Công giáo.^[3] Sau khi hiệp ước được sửa đổi đáng kể vào năm 1984, Công giáo không còn là quốc giáo của Ý.

Nội dung

Các Điều ước Latêranô gồm ba điều ước: một hiệp ước hòa giải gồm 27 điều, một điều ước tài chính gồm ba điều và một giáo ước gồm 45 điều.^[4] Tòa Thánh coi điều ước tài chính như một phụ lục của hiệp ước hòa giải:^[5]

Một hiệp ước thành lập Thành Vatican và thừa nhận chủ quyền của Tòa Thánh, kèm theo bốn phụ lục:
- Bản đồ lãnh thổ của Thành Vatican
- Bản đồ các tài sản thuộc sở hữu Tòa Thánh ở Ý được hưởng quyền ngoại trị, không bị tịch thu và được miễn thuế
- Bản đồ các tài sản thuộc thuộc sở hữu Tòa Thánh ở Ý không bị tịch thu và được miễn thuế nhưng không được hưởng quyền ngoại trị
- Một điều ước tài chính thanh toán các yêu cầu bồi thường lãnh thổ, tài sản của Tòa Thánh sau khi Vương quốc Ý chiếm Roma vào năm 1870^[a]
Một giáo ước thiết lập mối quan hệ giữa Giáo hội Công giáo và Ý.

Lịch sử

Năm 1870, Vương quốc Ý chiếm đóng, sáp nhập Roma, nhưng Tòa Thánh từ chối thừa nhận chủ quyền của nhà nước Ý đối với lãnh thổ cũ của Tòa Thánh, được gọi là vấn đề Roma.

“

Các giáo hoàng biết rằng Roma phải là thủ đô của Ý. Họ không muốn cai trị Roma hoặc phải quản lý một vương quốc, điều mà họ thật sự mong muốn là độc lập, một chỗ đứng trên thế giới không thuộc về bất kỳ vua chúa nào khác.^[7]

”

Năm 1871, Nghị viện Ý thông qua Luật Bảo đảm, quy định chính phủ Ý cho phép Giáo hoàng Piô IX và những giáo hoàng kế nhiệm dùng Điện Tông tòa và Cung điện Lateran và trả cho Tòa Thánh 3.250.000 lire Ý mỗi năm. Tòa Thánh bác bỏ đề nghị của chính phủ Ý vì cho rằng Giáo hội Công giáo phải hoàn toàn độc lập với mọi quốc gia. Từ năm 1870 đến năm 1929, các giáo hoàng tự nhận là "người tù ở Vatican".

Năm 1926, chính phủ phát xít Ý của Thủ tướng Benito Mussolini bắt đầu đàm phán với Tòa Thánh để giải quyết vấn đề Roma. Ngày 11 tháng 2 năm 1929, Mussolini thay mặt Quốc vương Vittorio Emanuele III và Hồng y Quốc vụ khanh Pietro Gasparr thay mặt Giáo hoàng Piô XI^[8] ký các Điều ước Latêranô.^[9] Các Điều ước Latêranô được Nghị viện Ý phê chuẩn vào ngày 7 tháng 6 năm 1929.^[10]

Theo các Điều ước Latêranô, nhà nước Ý thừa nhận chủ quyền của Tòa Thánh đối với Thành Vatican và Tòa Thánh cam kết sẽ luôn trung lập trong quan hệ quốc tế và không làm trung gian hòa giải trong mọi cuộc tranh chấp trừ khi có yêu cầu cụ thể từ tất cả các bên. Ngoài ra, chính phủ Ý xác nhận Công giáo là quốc giáo của Ý theo Quy chế Albertino.^[11]

Sau năm 1946

Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Hiến pháp Cộng hòa Ý được thông qua năm 1948, xác định rằng các Điều ước Latêranô điều chỉnh mối quan hệ giữa nhà nước Ý và Giáo hội Công giáo.^[3] Năm 1984, giáo ước được sửa đổi đáng kể, bãi bỏ nguyên tắc Công giáo là quốc giáo của Ý^[12] và sửa đổi các điều kiện về việc nhà nước thừa nhận hôn nhân do Giáo hội Công giáo thực hiện và tuyên bố hủy hôn của Giáo hội Công giáo.^[13] Ngoài ra, nhà nước Ý ngừng công nhận tước hiệp sĩ, danh hiệu quý tộc do Tòa Thánh ban tặng,^[14] từ bỏ quyền yêu cầu Tòa Thánh ban tặng danh dự cho người thực hiện các chức năng tôn giáo cho nhà nước hoặc vương tộc Savoia^[15] và từ bỏ quyền phản đối việc bổ nhiệm các giám mục của Tòa Thánh.^[16]

Vi phạm

Tòa Thánh coi các luật chủng tộc của Ý cấm người Do Thái kết hôn với người không phải Do Thái, bao gồm giáo dân, là hành vi vi phạm các Điều ước Latêranô vì Điều 34 Giáo ước quy định các cuộc hôn nhân do Giáo hội Công giáo thực hiện sẽ luôn được chính quyền chấp nhận,^[17] được Tòa Thánh hiểu rằng là áp dụng cho tất cả các cuộc hôn nhân ở Ý do giáo sĩ Công giáo cử hành, bất kể đức tin của người kết hôn.^[17] Giáo ước quy định Giáo hội Công giáo có độc quyền quản lý việc hôn nhân của giáo dân.^[18]

Xem thêm

Ghi chú

^ Nhà nước Ý đồng ý trả ngay 750 triệu lire Ý cộng với trái phiếu vô danh hợp nhất với lãi suất 5% và giá trị danh nghĩa là 1.000 triệu lire Ý, ít hơn mức 3,25 triệu lire Ý mỗi năm theo Luật Bảo đảm mà Tòa Thánh bác bỏ.^[6]

Tham khảo

^ ^a ^b "Vatican City turns 91". Vatican News. ngày 11 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2021. The world's smallest sovereign state was born on February 11, 1929, with the signing of the Lateran Treaty between the Holy See and the Kingdom of Italy
^ A History of Western Society . Bedford/St. Martin's. 2010. tr. 900.
^ ^a ^b Điều 7 of the Constitution of Ý (1947)
^
Nhiều nguồn:
- "Text of the Lateran Treaty of 1929". www.aloha.net. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 5 năm 2018. Truy cập ngày 5 tháng 4 năm 2013.
- James Brown Scott, "The Treaty between Italy and the Vatican" in Proceedings of the American Society of International Law at Its Annual Meeting (1921–1969), volume 23, (24–27 April 1929), p. 13.
- "Holy See (Vatican City) Government Profile 2017". www.indexmundi.com.
- "CIA Factbook, 'Holy See (Vatican City)&". Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2013.
- "La Chiesa cattolica e il fascismo" (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 29 tháng 10 năm 2013. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2013.
- "Scopri StoriaLive". www.pbmstoria.it. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 10 năm 2013. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2013.
^ Pacts between the Holy See and the Kingdom of Italy, 11 February 1929.
^
Nhiều nguồn:
- "End of Roman Question: Lateran Treaty Signed". lactualite.tripod.com.
- John F. Pollard, The Vatican and Italian Fascism, 1929–32: A Study in Conflict (Cambridge University Press 2005 ISBN 978-0-52102366-5), p. 43.
- John Whittam, Fascist Italy (Manchester University Press 1995 ISBN 978-0-71904004-7), p. 77.
- Gerhard Robbers, Encyclopedia of World Constitutions (Infobase Publishing 2006 ISBN 978-0-81606078-8), p. 1007.
- "Law Library Journal, volume 99:3, p. 590" (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 16 tháng 5 năm 2012..
- "How the Vatican built a secret property empire using Mussolini's millions", The Guardian, 21 January 2013.
^ Vatican Journal, p. 59 (entry dated June 14, 1931).
^ Kertzer, Prisoner of the Vatican, p. 292
^ Rhodes, The Vatican in the Age of the Dictators, p. 46
^ The National Encyclopedia, Vol. 10, p. 266
^ "Patti lateranensi, 11 febbraio 1929 - Segreteria di Stato, card. Pietro Gasparri". www.vatican.va.
^ "Agreement between the Italian Republic and the Holy See (English translation)" (PDF). The American Society of International Law. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 22 tháng 9 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2021.
^ Article 8 of the revised concordat
^ Articles 41–42 of the 1929 concordat
^ Article 15 of the 1929 concordat
^ Article 19 of the 1929 concordat
^ ^a ^b Zuccotti, 2000, p. 48.
^ Zuccotti, 2000, p. 37.

Nguồn

Kertzer, David I. (2004). Prisoner of the Vatican: The Popes' Secret Plot to Capture Rome from the New Italian State. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 978-0-618-22442-5.
—— (2014). The Pope and Mussolini: The Secret History of Pius XI and the Rise of Fascism in Europe. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-871616-7.
Latourette, Kenneth Scott (1958). Christianity in a Revolutionary Age: A History of Christianity in the 19th and 20th Century. Quyển 4: The 20th Century in Europe. New York: Harper. tr. 32–35, 153, 156, 371.
McCormick, Anne O'Hare (1957). Vatican Journal: 1921–1954. New York: Farrar, Straus and Cudahy.
Pollard, John Francis (1985). The Vatican and Italian Fascism, 1929-32: A Study in Conflict. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-02366-5.
Pollard, John F. (2014). The Papacy in the Age of Totalitarianism, 1914-1958. Oxford history of the Christian Church. Oxford; New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-920856-2.
Rhodes, Anthony Richard Ewart (1974). The Vatican in the Age of the Dictators, 1922–1945. New York: Holt, Rinehart and Winston. ISBN 978-0-03-007736-4.
Riccards, Michael P. (1998). Vicars of Christ: Popes, Power, and Politics in the Modern World. New York: Crossroad. ISBN 978-0-8245-1694-9.
Suzzallo, Henry, biên tập (1935). The National Encyclopedia. Quyển 10. New York: P.F. Collier & Son Corporation.
Zuccotti, Susan (2002). Under His Very Windows: The Vatican and the Holocaust in Italy. Yale nota bene. New Haven, Conn.: Yale University Press. ISBN 978-0-300-09310-0.

Nguồn lưu trữ

Jacuzio, Raffaele; Alfredo Rocco, Alfredo (1932). Commento della nuova legislazione in materia ecclesiastica (bằng tiếng Ý). Turin: Unione tipografica editori torinese. tr. viii, 693. OCLC 250715403. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 27 tháng 8 năm 2019. Via [1]