Lyste van hertoogn en keuniengn van Pooln

Hier volgt de lyste van hertoogn en keuniengn van Pooln

't Huus Piast was den êeste dynastie die regeerdeg over Pooln. Ze zoun ofstammn van de semi-legendoarische figeure Piast de Woagnmoaker (Piast Kołodziej) van de West-Sloavische stam de Poloann. Zyn ipvolgers:

• Siemowit
• Lestko (ook Lestek, Leszek)
• Siemomysł

Mieszko I (ca. 930–992), de zeune van Siemomysł, wordt anzien als den eigentlikke stichter van de Poolsche stoat in 966.

In 1138 verbrokkelde et keunienkryk en kwamt er e lange periode van Piast-grôothertoogn.

De Piast-grôothertog Przemysł II was den êestn die den titel van keunienk were kost verkrygn in 1295.

Sigismund II August, de latste keunienk van 't keunienkryk Pooln, stichtte 't Pools-Litouws Gemêenebest (1569–1795), deur Pooln en 't grôothertogdom Litouwn te verêenign. Da gebeurde in 1569 met den Unie van Lublin. Je stierf in 1572 zounder jounges, woarip da de Frãnsche prins Henri van Valois verkoozn wierd tout keunienk.

By de derde Poolsche dêelienge in 1795 verdêeldn Rusland, Ôostnryk en Pruussn 't sterk verzwakt Pooln ounder makkoar en kwamt er een ende an 't Pools-Litouws Gemêenebest.

Portreit	Noame	Regeerperiode	Nota's
	Mieszko I Hertog van de Poloann	966-992	Zeune van Siemomysł
	Bolesław I de Dappern Pools: Bolesław I Chrobry Êeste keunienk van Pooln	Hertog: 992 – 18 april 1025 Keunienk: 18 april 1025 – 17 juni 1025	Zeune van Mieszko I en Dobrawa van Boheemn
	Mieszko II Lambert Keunienk	1025-1031	Zeune van Bolesław I en Emnilda
	Bezprym Hertog	1031-1032	Zeune van Bolesław I en Judith van Hongareye
	Mieszko II Lambert Hertog	1032-1034	Were
Interregnum (1034-1039)
	Casimir I de Restorateur Pools: Kazimierz I Odnowiciel Hertog	1039–1058	Zeune van Mieszko II en Richeza van Lotharingen
	Boleslas II de Genereuzn Keunienk	Hertog: 1058-1076 Keunienk: 1076-1079	Zeune van Casimir I en Maria Dobroniega van Kiev
	Władysław I Herman Hertog	1079-1102	Zeune van Casimir I en Maria Dobroniega van Kiev
	Zbigniew Hertog	1102-1107	Zeune van Władysław I en Przecława van Prawdzic
	Bolesław III Schêefmound Pools: Bolesław III Krzywousty Hertog	1107-1138	Zeune van Władysław I en Judith van Boheemn

Portreit	Noame	Regeerperiode	Nota's
	Władysław II de verbann Pools: Władysław II Wygnaniec Grôothertog	1138-1146	Oudste zeune van Bolesław III en Zbyslava van Kiev; ook hertog van Silezië; verbann deur zyn broers
	Władysław I, de Kortn Pools: Władysław I Łokietek Grôothertog	1289-1289	Zeune van Casimir I van Kujavië en Euphrosyne van Opole
	Henryk IV Probus Pools: Henryk IV Prawy Grôothertog	1289-1290	Zeune van Casimir I van Kujavië en Euphrosyne van Opole
	Przemysł II Grôothertog	1290-1291	Zeune van Przemysł I en Elisabeth van Wrocław

Portreit	Noame	Regeerperiode	Nota's
	Przemysł II Keunienk	Grôothertog: 1290-1291 Keunienk: 1295-1296	Zeune van Przemysł I en Elisabeth van Wrocław

Portreit	Noame	Regeerperiode	Nota's
	Wenceslaus II van Boheemn Pools: Wacław II Czeski Keunienk	Grôothertog: 1291-1300 Keunienk: 1300-1305	Zeune van Ottokar II van Boheemn en Kunigunda; trouwde me de dochter van Przemysł II, Elisabeth Richeza van Pooln; ook keunienk van Boheemn (1278-1305)
	Wenceslaus III van Boheemn Pools: Wacław III Czeski Keunienk	1305-1306	Zeune van Wenceslaus II en Judith, dochter van Rudolf van Habsburg; ook keunienk van Hongareye (1301-1305) en Boheemn; nie gekrôond; vermôord

Portreit	Noame	Regeerperiode	Nota's
	Władysław I de Kortn Pools: Władysław I Łokietek Keunienk	Hertog: 1306-1320 Keunienk: 1320-1333	Hersteld
	Casimir III de Grôotn Pools: Kazimierz III Wielki Keunienk	1333-1370	De latstn Piast; zeune van Władysław I de Kortn en Jadwiga van Kalisz; anzien als êen van de belangrykste Poolsche monarchn.

Portreit	Noame	Regeerperiode	Nota's
	Lodewyk I van Hongareye (Lodewyk de Grôotn) Pools: Ludwik Węgierski Keunienk	1370-1382	Zeune van Karel I van Hongareye en Elisabeth van Pooln; neve van Casimir III; ook keunienk van Hongareye (1342-1382)
	Hedwig van Anjou Pools: Jadwiga Andegaweńska Keunienk	16 oktober 1384-17 juli 1399	Dochter van Lodewyk I en Elisabeth van Bosnië; regeerde tegoare met heur vint Władysław II Jagiełło van 1386

Portreit	Noame	Regeerperiode	Nota's
	Władysław II Jagiełło Keunienk	4 moarte 1386-1 juni 1434	Zeune van Algirdas van Litouwn en Uliana Alekandrovna van Tver; grôothertog van Litouwn ounder de noame Jogaila (1377-1434); regeerde tout 1399 tegoare me zyn vrouwe Hedwig
	Władysław III van Varna Pools: Władysław Warneńczyk Keunienk	25 juli 1434- 10 november 1444	Zeune van Władysław II Jagiełło en Sophia Holszanski; ook keunienk van Hongareye als Ulászló I (1440–1444)
	Casimir IV Jagiellon Pools: Kazimierz IV Jagiellończyk Keunienk	25 juni 1447-7 juni 1492	Zeune van Władysław II Jagiełło en Sophia Holszanski; ook grôothertog van Litouwn (1440–92)
	Jan I Olbracht Keunienk	23 september 1492- 16 juni 1501	Zeune van Casimir IV en Elisabeth van Ôostnryk
	Alexander I Jagiellon Pools: Aleksander I Jagiellończyk Keunienk	12 december 1501-19 ogustus 1506	Zeune van Casimir IV en Elisabeth van Ôostnryk; ook grôothertog van Litouwn (1492-1506)
	Sigismund I den Oudn Pools: Zygmunt I Stary Keunienk	8 december 1506-1 april 1548	Zeune van Casimir IV en Elisabeth van Ôostnryk; ook grôothertog van Litouwn
	Sigismund II August Pools: Zygmunt II August Keunienk	1 april 1548-7 juli 1572	Zeune van Sigismund I en Bona Sforza; ook grôothertog van Litouwn; verêenigde 't keunienkryk Pooln en 't grôothertogdom Litouwn in 't Pools-Litouws Gemêenebest

Portreit	Noame	Regeerperiode	Nota's	Dynastie
	Henri van Valois Pools: Henryk Walezy	11 meie 1573- 12 meie 1575	Vierde zeune van de Frãnsche keunienk Henri II en Catharina de' Medici. Achter 'n dôod van zyn broere Charles IX verliet ie Pooln vor hem ip te volgn als keunienk van Vrankryk	Valois
	Anna Jagiellon Pools: Anna Jagiellonka	15 december 1575- 12 december 1586	Dochter van Sigismund I en Bona Sforza. Ze regeerde tegoare met heur vint Stefanus Báthory	Jagiello
	Stefanus Báthory Pools: Stefan Batory	11 meie 1573- 12 meie 1575	Prins van Transsylvanië. Je regeerde tegoare me zyn vrouwe Anna Jagiellon	Báthory
	Sigismund III Pools: Zygmunt III Waza	18 september 1587- 19 april 1632	Klêenzeune van Sigismund I. Zeune van Johan III van Zweedn en Catherine Jagiellon. Ook keunienk van Zweedn	Wasa
	Władysław IV Pools: Władysław IV Waza	8 november 1632- 20 meie 1648	Oudste zeune van Sigismond III en Anne van Ôostnryk. Titulair tsaar van Rusland (1610–1634) en titulair keunienk van Zweedn (1632–1648)	Wasa
	Jan II Kasimir Pools: Jan II Kazimierz	20 november 1648- 16 september 1668	Zeune van Sigismund III en Constance van Ôostnryk. Titulair keunienk van Zweedn (1648-1660). Trôonsofstand	Wasa
	Michael I Pools: Michał Korybut Wiśniowiecki	19 juni 1669- 10 november 1673	Ofkomstig van een oadellikke familie van Ruthenië (Kievs Rus)	Wiśniowiecki
	Jan III Pools: Jan III Sobieski	21 meie 1674- 17 juni 1696	Commandant van 't Pools leeger teegn de Kozakkn en de Turkn. Bekend van zyn overwinnienge teegn de Turkn in de Slag van Weenn in 1683	Sobieski
	August II de Sterkn Pools: August II Mocny	15 september 1697- 1704/1706	Zeune van Johan George III van Saksn en Anna Sophia van Denemarkn. Keurvorst van Saksn van 1694. In oorloge teegn Karel XII van Zweedn, die Stanislaus Leszczyński in 1704 anstelde als teegnkeunienk. In 1706 viel Zweedn Saksn binn en August most Pooln los loatn. Getêeknd ip 24 september 1706 in 't verdrag van Altranstädt.	Wettin
	Stanislaus I Pools: Stanisław I Leszczyński	12 juli 1704- 8 ogustus 1709	Gesteund deur Karel XII van Zweedn. In 1709 verliest Zweedn de Slag by Poltava in Zuud-Rusland (nu Oekraïne) teegn de Russn ounder tsaar Peter de Grôotn. Karel XII most vluchtn noa 't Turks Ottomoans Ryk	Leszczyński
	August II de Sterkn Pools: August II Mocny	8 ogustus 1709- 1 februoari 1733	Hersteld me Russische steun. 't Pools-Litouws Gemêenebest komt ounder Russisch gezag	Wettin
	Stanislaus I Pools: Stanisław I Leszczyński	12 september 1733- 26 januoari 1736	Verkoozn me de steun van de Frãnsche keunienk Louis XV, mo de Russn brochtn Auguste III, zeune van August II ip de trôone in 1734. Deur 't verlies van de Poolsche successieoorloge (1733-1738) most ie ip 26 januoari 1736 oftreedn. Je kwam hertog van Lotharingen en Bar.	Leszczyński
	August III Pools: August III Sas	17 januoari 1734- (in opposiesje) 5 oktober 1763	Zeune van August II en Christiane Eberhardine van Brandenburg-Bayreuth. Keurvorst van Saksn (1733-1763) als Frederik August II	Wettin
	Stanislaus August Pools: Stanisław August Poniatowski	25 november 1764- 7 januoari 1795	Gesteund deur tsarina Catharina de Grôote, zyn vroegere maîtresse. Me de Poolsche dêeliengn (1772/1793/1795) verdêeldn Rusland, Ôostnryk en Pruussn 't sterk verzwakt Pooln ounder makkoar. Achter de derde dêelienge stopte 't Pools-Litouws Gemêenebest te bestoan en most ie verplicht oftreedn.	Poniatowski

Pooln wierd verdêeld ounder Habsburgs Ôostnryk, et keunienkryk Pruussn en et keizerryk Rusland, en blêef 123 joar bezet.

• 't Keunienkryk Galicië en Lodomerië (1772-1918), e keunienkryk binn de Donaumonarchie Ôostnryk-Hongareye.
• 't Hertogdom Warschau (1807-1815), e Frãnsche vazalstoat gevormd deur Napoleong Bonaparte.
• Congreskeunienkryk Pooln (1815-1831). De Russische tsaar wordt keunienk van Pooln.
• Republiek Kraków (1815-1846). E stadstoat ounder protecsje van Rusland, Pruussn en Ôostnryk. In 1846 g'annexeerd deur Ôostnryk.
• Grôothertogdom Poosn (1815-1849). Ounder Pruussn.

't Hertogdom Warschau wierd in 1807 gevormd deur Napoleong Bonaparte. 't Was e Frãnsche vazalstoat.

Portreit	Noame	Regeerperiode	Nota's	Dynastie
	Frederik August I van Saksn Pools: Fryderyk August I Hertog	9 juni 1807- 22 meie 1815	Zeune van Frederik Christian van Saksn en klêenzeune van August III, de vôorlatste keunienk van 't Pools-Litouws Gemêenebest	Wettin

Achter de val van Napoleong wierd Congres-Pooln ipgericht binst et Congres van Weenn (1814-1815). 't Wierd geregeerd in personele unie me Rusland, als vazalstoat. De Russische tsaarn Alexander I en Nicolas I kwoamn keunienk van Congres-Pooln.

1830 was e revoluusjejoar. Êest begost de Frãnsche julirevoluusje, ton kwoamn de Belgn in Brussel in ipstand teegn d'Hollanders en ip 29 november 1830 brak in Warschau de novemberipstand (1830-1831) uut teegnn tsaar Nicolas I.

Zyn zuster Anna Paulowna was getrouwd me Willem II van Oranje-Nassau, zeune van Willem I van de Nederlandn. Nicolas I ha zyn zuster beloofd van de Belgische Revoluusje t'ounderdrukkn, mo deur de novemberipstand wast ie verplicht van zyn troepn in de plekke no Pooln te zendn. Da makt da de Pooln indirect g'holpn hen an d'ounofhankelikheid van België.

Et Pools parlement haad de tsaar ofgezet verkloard, moar et Russisch leger won uutendelik teegn et Pools leger en in 1831 verloor Congres-Pooln zyn ottonomie. In 1868 kwam Pooln een officieel stik van et Russisch keizerryk met de noame Wisłaland.

Portreit	Noame	Regeerperiode	Nota's	Dynastie
	Alexander I van Rusland Pools: Aleksander I Keunienk	1815-1825	Tsaar van Rusland (1801-1825) en ook grôotvorst van Finland	Romanov
	Nicolas I van Rusland Pools: Mikołaj I Keunienk	1825-1855	Tsaar van Rusland (1825-1855) en ook grôotvorst van Finland	Romanov

't Regentschapskeunienkryk Pooln bestound uut Galicië en 't Russisch stik van Pooln en wierd besteurd deur de Duutsche bezetters. Ip 11 november 1918 wierd Pooln ounofhankelik verkloard achter 123 joar bezettienge, me Józef Piłsudski als nieuwe leider. Je wordt anzien als de stichter van de Twidde Poolsche Republiek.

• Twidde Poolsche Republiek (1921-1939)
• Duutsche bezettienge (1939-1945)
• Poolsche regerienge in balliengschap (1939-1990)
• Volksrepubliek Pooln (1952-1989)
• Derde Poolsche Republiek (1989-tout nu)

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Kings and dukes of Poland van Wikimedia Commons.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Monarchs of Poland van Wikimedia Commons.