Іосіф Іосіфавіч Гашкевіч

Іосіф Іосіфавіч Гашкевіч (18 (30) жніўня 1872, Малі, Віленская губерня — 1911, Вільня) — дзяржаўны службовец, беларускі краязнавец.

Іосіф Іосіфавіч Гашкевіч нарадзіўся 18 жніўня 1872 года ў сям’і Іосіфа Антонавіча Гашкевіча, усходазнаўца і першага консула Расійскай імперыі ў Японіі, які ў 1867 годзе пераехаў з Пецярбурга ў сваё маёнтка Малі, і Кацярыны Сямёнаўны Матчынай, дачкі адстаўнога палкоўніка. Менш чым праз тры гады пасля яго нараджэння, 3 мая 1875 г. бацька Іосіф Антонавіч памёр^[1].

Атрымаўшы пачатковую адукацыю, Іосіф Гашкевіч паступіў у Імператарскі Аляксандраўскі ліцэй. Пасля яго заканчэння быў залічаны на службу ў Міністэрства земляробства і накіраваны ў Херсонскую губерню, а затым у Дзяржаўны дэпартамент у Пецярбургу. У 1899 годзе, ужо працуючы ў Вільні, ён выдаў апошнюю працу свайго бацькі — «Аб каранях японскай мовы»^[2][1].

У 1898 годзе Іосіф Гашкевіч быў калежскім сакратаром ва Упраўленні Ковенскага і Гродзенскага генерал-губернатара^[3]. У 1900 годзе стаў членам Віленскага з’езда міравых суддзяў і Віленска-Троцкага аддзялення Літоўскага епархіяльнага школьнага савета^[4], а ў 1903 годзе — членам губернскай па гарадскіх справах прысутнасці і ганаровым міравым суддзёй Віленскага судова-міравой акругі^[5]. У 1910 годзе стаў неадменным членам губернскай па гарадскіх справах прысутнасці і Літоўскага епархіяльнага школьнага савета, надворным саветнікам^[6][1].

Памёр у 1911 годзе. Пахаваны на Свята-Еўфрасіннеўскіх могілках у Вільні^[1] (магіла згублена).

Быў у шлюбе з Лідзія Мартынаўнай, ад якой у 1897 годзе нарадзіўся сын Віктар. Жонка займалася дабрачыннасцю ў таварыстве «Добраахвотная капейка»^[7]. Жылі Гашкевічы ў Вільні на Мураўёўскай плошчы ў доме Багдановіча^[1].

Маці Іосіфа Іосіфавіча, якая памерла 29 кастрычніка 1906 года^[8], пахаваная на Свята-Еўфрасіннеўскіх могілках у Вільні^[1].

Іосіфам Іосіфавічам Гашкевічам была падрыхтавана праца «Віленская губерня: поўны спіс населеных месцаў», апублікаваная ў 1905 годзе^[9], якая з’яўляецца важнай крыніцай для вывучэння статыстыкі, дэмаграфіі, землеўладання, структуры кіравання, народнай адукацыі, гістарычнага краязнаўства ў канцы XIX — пачатку XX стагоддзя^[1].

У прадмове да яе Гашкевіч адзначыў, што мэта кнігі — даць спіс населеных пунктаў губерні, каб кожны яе жыхар мог знайсці кароткія звесткі па шэрагу пытанняў без зваротаў у валасныя праўленні і паліцыю^[1].

Пра кожны з паветаў Віленскай губерні ў працы Гашкевіча падаюцца звесткі пра яго межы, насельніцтва, участкі земскіх начальнікаў, судова-следчыя і сельскія ўрачэбныя ўчасткі, станавых прыставаў, ураднікаў і стражнікаў. Таксама пазначаны благачынні і прыходы праваслаўных цэркваў, царкоўна-прыходскія школы і школы граматы, дэканаты і парафіі рымска-каталіцкіх касцёлаў, народныя вучылішчы. Ёсць інфармацыя пра мяшчанскія ўправы і ўпраўленні, апісанні гербаў кожнага павета^[1].

Акрамя звестак пра населеныя пункты, у выданні змешчаныя падрабязныя дадзеныя пра павятовыя лясы і землі, спісы саслоўяў і размеркаванне зямлі, характарыстыка прамысловасці, гандлю і чыгуначны транспарт. Можна таксама знайсці звесткі пра медыцынскія ўстановы^[10][1].