Аляксей Пятровіч П’янкоў

Аляксей Пятровіч П’янкоў
Дата нараджэння	3 (16) сакавіка 1901
Месца нараджэння	Перм, Пермскі павет[d], Пермская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	12 лістапада 1987(1987-11-12) (86 гадоў)
Месца смерці	Мінск, Беларусь
Грамадзянства	Беларусь  Расійская імперыя  СССР
Род дзейнасці	гісторык
Навуковая сфера	гісторыя
Месца працы	Пермскі дзяржаўны ўніверсітэт БДУ Інстытут гісторыі НАНБ МДУ імя А. А. Куляшова БДПУ
Навуковая ступень	доктар гістарычных навук
Альма-матар	Пермскі дзяржаўны ўніверсітэт
Узнагароды

Аляксей Пятровіч П'янкоў (3 сакавіка 1901, Перм — 12 лістапада 1987, Мінск) — беларускі і савецкі гісторык. Доктар гістарычных навук (1949), прафесар (1950). Першы ў беларускай гістарычнай навуцы ўзняў праблему перыядызацыі беларускай савецкай гістарыяграфіі (артыкул «Основные этапы в развитии белорусской историографии»).

У 1925 годзе скончыў грамадска-педагагічнае аддзяленне педагагічнага факультэта Пермскага ўніверсітэта, працаваў выкладчыкам гісторыі і грамадазнаўства ў школах Пермі.

У перыяд вучобы і працы ў Пермі ў 1920-я гады прымаў актыўны ўдзел у дзейнасці Гуртка па вывучэнні Паўночнага краю пры Пермскім універсітэце і Таварыства гістарычных, філасофскіх і сацыяльных навук. Займаўся даследаваннем сацыяльна-эканамічнай гісторыі Урала і Прыкам'я, галоўным чынам гаспадаркі ўральскай вёскі XVII–XVIII стст. Па заданні Археаграфічнай камісіі пры АН СССР праводзіў абследаванне фондаў Пермскага акруговага архіва з мэтай выяўлення гістарычных матэрыялаў. У прыватнасці, ім першым былі ўведзены ў навуковы ўжытак такія каштоўныя крыніцы па гісторыі прыкамскай прыгоннай вёскі і горназаводскіх гаспадарак строганаўскай групы як адказныя кнігі.

З 1934 года — дацэнт кафедры гісторыі народаў СССР у Палтаўскім педінстытуце.

У 1937–1941 гадах — загадчык кафедрай гісторыі народаў СССР і адначасова з 1937 года — дэкан гістарычнага факультэта Беларускага ўніверсітэта. У 1937—1941 гадах загадчык сектара Інстытута гісторыі АН БССР.

У 1941–1945 гадах знаходзіўся ў эвакуацыі ў Пермі, быў загадчыкам кафедрай гісторыі СССР Пермскага (тады Молатаўскага) універсітэта.^[1]

З 16 верасня да 14 кастрычніка 1941 года — дэкан адноўленага пры Пермскім (Молатаўскім) універсітэце гісторыка-філалагічнага факультэта^[2].

У другой палове 1940-х — пачатку 1980-х гадоў працаваў у Беларускім універсітэце. У 1946–1950 ведаў там кафедрай гісторыі народаў СССР.

У 1943 годзе — дэкан гістарычнага факультэта Беларускага ўніверсітэта.

Апроч навуковай дзейнасці, А. П. П'янкоў займаўся і грамадскай: у 1938–1947 гадах дэпутат Мінскага гарсавета.^[3]

У 1945—1950 гадах загадчык сектара Інстытута гісторыі АН БССР. У 1948 годзе абараніў у Ленінградскім дзяржаўным універсітэце доктарскую дысертацыю на тэму: «Феадальныя адносіны ў Паўночна-Усходняй Русі да пачатку XVI ст.». У тым жа годзе прысуджана ступень доктар гістарычных навук, у 1950 годзе — навуковае званне прафесар.

З верасня 1948 года — прарэктар па навуковай працы і па сумяшчальніцтве загадчык кафедрай гісторыі народаў СССР (1946–1950) Беларускага ўніверсітэта.

З 1950 года працаваў у Магілёўскім, у 1954—1978 гадах — Мінскім педагагічным інстытуце. Памёр 12 лістапада 1987 года.

У Беларускім універсітэце навуковая праца А. П. П'янкова працякала ў дзвюх абласцях: сацыяльная гісторыя Старажытнай Русі (якой прысвечаны дзве яго дысертацыі і некаторыя іншыя працы) і гісторыя Беларусі.

• Хозяйство вогулов в XVII веке // Пермский краведческий сборник. Пермь, 1926. Вып. 2.;
• Хозяйство уральской деревни в эпоху торгового капитализма: (Очерк из экономической истории Урала XVII века). Пермь, 1926.;
• Пережитки пугачевщины на Урале в 80-х годах XVIII столетия // Пермский краеведческий сборник. Пермь, 1927. Вып. 3.;
• Экономические предпосылки Октября на Урале // Борьба за власть. Пермь, 1927. Т. 3, кн. 4.;
• Поземельный строй прикамской крепостной деревни конца XVIII века по отказным делам Пермского окрархива // Сборник О-ва ист., филос. и социальных наук при Перм. ун-те. Пермь, 1929. Вып. 3.;
• Происхождение общественного и государственного строя Древней Руси. Минск: Издательство БГУ, 1980.

• Белазаровіч В. А. Гістарыяграфія гісторыі Беларусі: вучэб. дапаможнік; Установа Адукацыі «Гродзенскі Дзярж. Ун-т імя Я. Купалы». — Гродна : ГрДУ, 2006. — 345 с. — ISBN 985-417-858-7.
• Валахановіч А. І. П’янкоў Аляксей Пятровіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 156—157. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).

• П'янкоў Аляксей Пятровіч Архівавана 1 чэрвеня 2022. // Гістарычны факультэт БДУ