Вайшкуны (курганны могільнік)

Вайшкуны́ — курганны могільнік каля вёскі Вайшкуны Пастаўскага раёна Віцебскай вобласці. Размяшчаецца за 2 кіламетры на паўночны ўсход ад вёскі, ва ўрочышчы Гарэлы Бор.

Апісанне

Налічваецца 21 круглы насып дыяметрам ад 6 да 10 метраў, вышынёй ад 0,3 да 1,5 м. Пераважаюць курганы дыяметрам 7—9 м і вышынёй 0,5—1 м. Больш высокія — у цэнтральнай частцы могільніка, нізкія — у заходняй. Вакол большасці насыпаў ёсць раўкі з перамычкамі. Абследавалі ў 1938—1939 гадах Х. Цэгак-Галубовіч і У. Галубовіч. У 1975 годзе Я. Г. Звяруга раскапаў 9 курганоў ва ўсходняй і паўночнай частках могільніка. У курганах сабраны разнастайны пахавальны інвентар. Курганы датуюцца ІХ—ХІ стагоддзямі. Могільнік належаў балцкім плямёнам.

Літаратура

Вайшкуны // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 462. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
Звяруга Я. Г. 1762. Курганны могільнік // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1985. — Віцебская вобласць. — С. 322. — 496 с., іл.
Помнікі археалогіі // Памяць: Пастаўскі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / рэдкал.: Г. К. Кісялёў [і інш.]; уклад.: К. І. Козак, А. І. Кузняцоў; рэд.-склад. Г. К. Кісялёў; мастак Э. Э. Жакевіч. — Мінск: БЕЛТА, 2001. — С. 41—44.
Пракаповіч, І. М. Ваколіцы Паставаў: помнікі прыроды, гісторыі і культуры з маршрутамі краязнаўчых вандровак / І. М. Пракаповіч. — Паставы : «Сумежжа», 2004. — 60 с.: іл.