Верашчакі (Горацкі раён)

Населены пункт Верашчакі (Горацкі раён) Краіна Беларусь Каардынаты 54°24′52″ пн. ш. 30°54′26″ у. д.HGЯO Часавы пояс UTC+3 {{{1}}} на карце Беларусі

Верашчакі (Горацкі раён) на Вікісховішчы

Верашчакі — былы сельскі населены пункт, вёска да 1941 года ў складзе Шарыпскага сельсавета Горацкага раёна Магілёўскай вобласці (Беларусь).

У сярэдзіне XIX стагоддзя царскі ўрад з мэтай прыцягнуць яўрэйскае насельніцтва да сельскагаспадарчай працы, вырашыў арганізаваць яўрэйскія земляробчыя калоніі. У 1851 годзе ў Горацкім павеце была створана калонія — паселішча ў вёсцы Верашчакі, дзе жыло некалькі беларускіх сем’яў. Спачатку ў калоніі пасялілася 9 сем’яў яўрэяў. Яны мелі 126 дзесяцін зямлі, 14 коней і 15 кароў. Калі аб стварэнні паселішча стала вядома ў яўрэйскіх абшчынах Беларусі, туды сталі прыязджаць яўрэі з Оршы, Дуброўна, Віцебска, Бабруйска і Мінска^[1].

У 1898 годзе ў Верашчаках пражывала 168 чалавек, якія працавалі на 120 дзес. зямлі^[2].

Пасля кастрычніка 1917 года вёска Верашчакі ў складзе Шарыпскай воласці Горацкага павета. Тут працавала найбуйнейшая яўрэйская земляробчая гаспадарка ў Горацкім павеце, дзе пражывала больш за 40 сем’яў. Некаторыя сем’і мелі там ад 10 да 15 дзесяцін, але былі і тыя, у якіх было ўсяго па 2—3 дзесяціны. У гэты час у вёскі сталі будаваць дамы і сяліцца беларусы з навакольных вёсак^[3]. У 1924 года ў вёсцы пражывала ўжо 54 сям’і (269 жыхароў)^[4]. У 1925 годзе 10 рамеснікаў Верашчак уваходзілі ў склад Горацкага раённага яўрэйскага рамесна-крэдытнага таварыства «Ека», якое давала рамеснікам крэдыты ад 10 да 300 рублёў пад 2,5% гадавых^[5].

У 1924 годзе ў Верашчаках была адкрыта яўрэйская пачатковая школа, дзе вучылася 30 вучняў.

У 1930 годзе ў Верашчаках быў арганізаваны яўрэйскі калгас «Новы шлях», у які ўступіла 17 сем’яў (157 чалавек)^[6]. Акрамя сельскай гаспадаркі жыхары актыўна займаліся рамеснай вытворчасцю, у прыватнасці працавалі ў кузні, якая абслугоўвала сялян з мясцовых вёсак. Аднак, у 1932 годзе кузня з-за недахопу вугалю і жалеза вымушана была далучыцца да кааператыву кавалёў з Горак^[7]. У 1934 годзе яўрэйскі калгас у Верашчаках быў аб’яднаны з 8 калгасамі суседніх вёсак. У склад калгаса ўвайшла і кавальская майстэрня. У гэтыя гады ў Верашчаках сталі сяліцца беларусы з навакольных вёсак^[8]. Была адкрыта сямігадовая школа, у якую прыходзілі на вучобу дзеці з бліжэйшых вёсак.

У сярэдзіне ліпеня 1941 года, калі Горацкі раён быў акупаваны, у вёсцы немцамі было арганізавана яўрэйскае гета. Пастаяннай аховы не было, але яго перыядычна наведвалі паліцыянты з размешчанага побач, у вёсцы Шарыпы, валаснога паліцэйскага ўчастка. Габрэям загадалі нашыць на вопратцы жоўтыя зоркі, нікуды не сыходзіць з вёскі. Адміністрацыя запатрабавала, каб яны працавалі бясплатна на палях мясцовага калгасу.

Летам 1942 года^[9] (дакладная дата пакуль не ўстаноўлена) вязні гета былі расстраляны.

Рашэннем Горацкага раённага выканаўчага камітэта ў 1967 годзе населены пункт выключаны з уліковых даных.