Ганна Рыгораўна Лісянская

Ганна Рыгораўна Лісянская (1 лістапада 1917, Мікалаеў, Расійская рэспубліка — 2 снежня 1999, Арад, Ізраіль) — украінская і расійская актрыса тэатра і кіно.

Нарадзілася 1 лістапада 1917 года ў Мікалаеве ў тэатральнай сям’і. Яе бацька Гірш Лісянскі быў кіраўніком Мікалаеўскага яўрэйскага тэатра, а маці Сафія Дышліс і родная цётка Дора Лісянская былі актрысамі гэтага тэатра.

У пачатку 1920-х гадоў сям’я Лісянскіх выступала ў спектаклях рабочага клуба імя Я. Свярдлова, а Ганна стала выходзіць на сцэну Мікалаеўскага тэатра юнага гледача ўжо ў шасцігадовым узросце.

З 1932 па 1936 год займалася ў тэатральнай студыі пры Кіеўскім тэатры юнага гледача. У 1935 годзе працавала ў Дзяржаўным тэатры музычнай камедыі УССР (цяпер Кіеўскі тэатр аперэты).

У 1936 годзе вярнулася ў Мікалаеў, дзе да 1938 года працавала ў Тэатры юнага гледача. Там яна гуляла ў спектаклях па апавяданнях Шолам-Алейхема, а да гэтых роляў прыйшла пазней у апошнія гады жыцця.

У 1938 годзе запрошана ў трупу Кіеўскага маладзёжнага тэатра, дзе сыграла Джульету ў знакамітай трагедыі Шэкспіра, Юленьку ў «Даходным месцы» А. Астроўскага, Алену ў «Месяцы ў вёсцы» І. Тургенева і іншыя ролі.

У гэтым тэатры маладую актрысу заўважыў сцэнарыст Ігар Саўчанка. Дзякуючы яму ў 1941 годзе Ганна дэбютавала ў кіно, сыграўшы галоўную ролю Насты ў фільме Грыгорыя Грычэра-Чэрыковера «Гады юнацтва» (Кіеўская кінастудыя, Ашхабадская кінастудыя).

З 1949 года — актрыса Ленінградскага акадэмічнага тэатра драмы імя А. С. Пушкіна. Акрамя тэатра і кіно Ганна Лісянская працавала на радыё і тэлебачанні. Тут яна знялася ў аперэце І. Дунаеўскага «Нарачоныя», дзе сыграла Гарпіну Савішну. У гэтай працы яна паказала сваё майстэрства актрысы аперэты. З 1967 года Ганна Лісянская пачала выступаць на сцэне Ленінградскага тэатра музычнай камедыі. Спачатку яна сумяшчала працу ў двух тэатрах, пасля чаго спынілася на апошнім.

У апошнія гады сваёй творчасці Ганна Лісянская зноў звярнулася да тэмы яўрэйскіх персанажаў. У тэатры мініяцюр «Эксперымент» падрыхтавала монаспектакль «Адэскае вяселле» М. Жванецкага. У 1989 годзе яна згуляла ролю цёткі ў «Мастацтве жыць у Адэсе», праз год — ролю мадам Вайнер ў фільме рэжысёра А. Зяльдовіча «Заняпад» па творы Ісаака Бабеля, і у 1991 годзе — роля маці шматдзетнай яўрэйскай сям’і ў фільме Дз. Астрахана «Ізыдзі!».

У 1993 годзе Ганна Лісянская цяжка захварэла і пры падтрымцы сваёй блізкай сяброўкі, актрысы Ліліян Малкінай, пераехала ў Ізраіль да сваякоў. Там прайшлі апошнія гады яе жыцця.

Памерла 2 снежня 1999 года ў Арадзе (Ізраіль). На помніку на яе магіле зроблены надпісы на рускай і іўрыце: «Актрысе тэатра і кіно Ганне Лісянскай ад прыхільнікаў».

• Кустовська, С. А. До історії єврейського театру у Миколаєві // Історичні мідраші Північного Причорномор’я, матеріали міжнар. наук.-практ. конф. (2; Миколаїв, 2013) — С. 251—258.