Расійская рэспубліка

Гісторыя Расіі
Гісторыя Расіі
Усходнія славяне, русы
Старажытная Кіеўская дзяржава (IX—XII ст.)
Удзельная Русь (XII—XVI ст.)
	Наўгародская дзяржава (1136—1478)
	Уладзіміра-Суздальскае княства (1157—1389)
	Маскоўскае княства (1263—1478)
Маскоўская дзяржава (1478—1721)
Расійская імперыя (1721—1917)
Расійская рэспубліка (1917)
Савецкая Расія (1917—1922)
СССР (1922—1991)
Расійская Федэрацыя (з 1991)
	Назвы \| Кіраўнікі \| Храналогія \| ЭкспансіяПартал «Расія»;

Расійская рэспубліка
	рэспубліка
Расійская рэспубліка
	Россійская Республика
Герб Расійскай рэспублікі	Сцяг Расійскай рэспублікі
	Гімн: Марсельеза
< v 1 (14) верасня — 25 кастрычніка (7 лістапада) 1917 ;
Сталіца	Петраград (1917—1918) ; Самара, Уфа (1918)
Мова(ы)	руская
Афіцыйная мова	руская
Рэлігія	свецкая дзяржава
Грашовая адзінка	рубель[d] і керанкі[d]
Плошча	22 400 000 кв.км
Насельніцтва	181 537 800 чал.(на 1916 год)
Форма кіравання	парламенцкая рэспубліка і Прэзідэнцкая рэспубліка
Найбуйнейшыя гарады	Петраград, ; Масква, ; Ніжні Ноўгарад, ; Адэса, ; Варшава, ; Растоў-на-Доне,
Валюта	рубель
Старшыня Часовага ўрада
• 5 (18) мая 1917 — 24 ліпеня (6 жніўня) 1917	Георгій Львоў
• 24 ліпеня (6 жніўня) 1917 — 27 верасня (8 кастрычніка) 1917	Аляксандр Керанскі
Гісторыя
• 1 (14) верасня 1917	Стварэнне Расійскай Рэспублікі
• 25 кастрычніка (7 лістапада) 1917	Кастрычніцкая рэвалюцыя
Папярэднікі і пераемнікі
Расійская Імперыя;	Расійская Савецкая Рэспубліка; Украінская Народная Рэспубліка; Беларуская Народная Рэспубліка; Фінляндыя; Малдаўская дэмакратычная рэспубліка; Рэспубліка Іскалата; Закаўказская дэмакратычная федэратыўная рэспубліка; Горская рэспубліка; Эстонія; Алашская аўтаномія;
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Расійская рэспу́бліка (руск. дарэф. Россійская Республика) — назва Расіі з 1 верасня па 25 кастрычніка 1917 года. Абвешчана пастановай Часовага Урада ад 1 (14) верасня 1917 года^[1]. 5 (18) студзеня 1918 года Усерасійскі Устаноўчы сход у законе пра зямлю зацвердзіў назву «Расійская рэспубліка», а затым абвясціў Расію дэмакратычнай федэратыўнай рэспублікай (аднак гэта не мела практычнага значэння, бо яшчэ да гэтага Усерасійскі цэнтральны выканаўчы камітэт абвясціў федэратыўны лад Расійскай Савецкай рэспублікі. Словазлучэнне «Расійская Рэспубліка» сустракаецца ў Канстытуцыі 1918 года два разы (арт. 10 і арт. 20), адзін раз «Расійская Савецкая Рэспубліка» (арт. 2), а ў астатніх выпадках Расія ў гэтым дакуменце называецца «Расійская Сацыялістычная Федэратыўная Савецкая Рэспубліка».

Дзяржаўны лад

Дзяржаўная структура Расійскай рэспублікі складалася з часовых органаў дзяржаўнай улады.

Часовы ўрад з'яўлялася найвышэйшым органам выканаўчай і заканадаўчай улады. Узначальваўся міністрам-старшынём і было заклікана кіраваць краінай да склікання Устаноўчага сходу. Міністры-старшыні — князь Георгій Львоў (з 14 сакавіка па 6 жніўня 1917 года н. ст.) і Аляксандр Керанскі (з 6 жніўня 1917). Часовы Урад страціў уладу ў выніку Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 года;
Часовы савет Расійскай Рэспублікі — часовы парламент (Прадпарламент), спачатку закліканы быць заканадаўчым органам да склікання Устаноўчага сходу, але пазней стаў толькі дарадчым органам пры Часовым Урадзе. Старшыня — М. Д. Аўксенцьеў. Быў распушчаны Саветам Народных Камісараў.

Апроч таго, Часовым Урадам быў утвораны шэраг камісій, у якіх распрацоўваліся праекты будучага дзяржаўнага ладу Расіі, у тым ліку новых асноўных законаў (канстытуцыі). Дзеялі і практычна ўсе ўстановы Расійскай імперыі, у прыватнасці Урадаўнічы Сенат, распушчаны пазней бальшавікамі паводле Дэкрэту пра суд № 1.

Беларускія нацыянальныя арганізацыі

У перыяд 1905—1917 гадоў з пачаткам росту нацыянальных рухаў у Расіі шматлікія палітычныя арганізацыі беларускага кірунку, разам з рухамі іншых не-расійскіх народаў Расіі, выказвалі ідэі пра будучую дэмакратызацыю ў Расіі, у выніку якой у Расіі будзе ўтвораная федэрацыя, а беларускія землі ў ёй атрымаюць статус аўтаноміі. Падобны шлях развіцця Расіі і Беларусі бачыла, напрыклад, Беларуская хрысціянская дэмакратыя, якая, аднак, ужо ў 1918 годзе падтрымала абвяшчэнне незалежнасці Беларусі.

Ужо пасля канца існавання Расійскай рэспублікі і прыходу ёй на змену савецкай улады шэраг беларускіх нацыянальных арганізацый першапачаткова прытрымліваліся думкі пра аднаўленне не-савецкае федэратыўнай Расіі, у якой Беларусь мела б аўтаномію на рэспубліканскай аснове^[2]^[3]. Падобныя планы таксама падзялялі расійскія эсэры і яўрэйскія сіяністы^[2].

У снежні 1917 года Усебеларускі з'езд сфармуляваў ідэю стварэння Беларускай Народнай Рэспублікі як аўтаноміі ў складзе Расіі^[3]