Жалезніца горная

	Жалезніца горная
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Двухдольныя
Парадак:	Ясноткакветныя
Сямейства:	Ясноткавыя
Падсямейства:	Ясноткавыя
Род:	Жалезніца
Від:	Жалезніца горная
Міжнародная навуковая назва
	Sideritis montana L., 1753
ITIS	32758
NCBI	155254
EOL	579425
GRIN	t:33908
IPNI	459012-1
TPL	kew-191492

Жале́зніца горная^[1] (Sideritis montana) — від кветкавых раслін з роду Жалезніца (Sideritis) сямейства Ясноткавыя (Lamiaceae).

Батанічнае апісанне

Аднагадовая^[2] травяністая расліна з прамым або ўзыходзячым каля асновы, мякка апушаным сцяблом вышынёй 10—50^[1] см. Лісце супраціўнае, апушанае, простае, лопасцевай або эліптычнай формы, з падоўжнымі жылкамі, пераходзячымі ў зубчыкі з шыпікам. Верхняе лісце амаль сядзячае, астатняе — на кароткіх чаранках. Кветкі двухгубыя, светла-жоўтага колеру з чырванаватым адгінам, у шматлікіх кальчаках (пераважна па 6 кветак), сабраных у доўгія перарывістыя несапраўдныя каласы. Плод — 4 гладкія арэшкі.

Распаўсюджанне і экалогія

Расліна распаўсюджана на тэрыторыі Паўночнай Афрыкі (Алжыр, Марока, Туніс), Еўропе, Сярэдняй Азіі, Пакістане^[3]. На тэрыторыі Беларусі сустракаецца як рэдкі заносны заносны від, адзначаны ў Полацку^[1].

Святлолюбівая расліна, ксерафіт і мезатроф^[2]. Расце ў горных стэпах, сухіх горных лугах, камяністых россыпах, скалах, чыгуначных насыпах, каля дарог, на пашах і пустках. Цвіце ў чэрвені—верасні.

Падвіды

Sideritis montana subsp. remota (d'Urv.) P.W.Ball^[3]

Гаспадарчае значэнне

Лекавая расліна^[2]. Атрутная для коней^[1].

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.
↑ ^а ^б ^в Железница горная: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
↑ ^а ^б Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) (англ.)

Літаратура

Кудрашова М. Г. Жалезніца // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 276.
Юзепчук С. В. Род 1250. Железница — Sideritis L. // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Б. К. Шишкин и С. В. Юзепчук. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1954. — Т. XX. — С. 253—273. — 556 с. — 2 700 экз. (руск.)