Знешняя палітыка Сінгапура

Сінгапур падтрымлівае дыпламатычныя адносіны з 186 краінамі свету^[1], хоць у многіх з іх няма яго амбасадаў. Сінгапур з'яўляецца сябрам АСЕАН, АЦЭС (у Сінгапуры знаходзіцца штаб-кватэра арганізацыі), Садружнасці нацый, Руху недалучэння. Сінгапурскі пашпарт дазваляе яго ўладальнікам наведаць 188 краін без візы — найлепшы у свеце паказчык пасля Германіі.

Паводле відавочных прычын, найбольш важнымі з’яўляюцца адносіны з Інданезіяй і Малайзіяй, нягледзячы на цяжкае аддзяленне ад другой і інданезійска-малайзійскую канфрантацыю 1963—1966 гадоў, дзе Інданезія выступала супраць стварэння Малайзіі. Сінгапур мае добрыя адносіны са Злучаным Каралеўствам, з якім заключыў Пяць абарончых дамоваў (таксама з Малайзіяй, Аўстраліяй і Новай Зеландыяй). Добрыя адносіны падтрымліваюцца і са Злучанымі Штатамі Амерыкі: ЗША разглядаюцца як стабілізуючая сіла ў процівагу рэгіянальным дзяржавам. Сінгапур з’яўляецца прыхільнікам канцэпцыі паўднёва-ўсходнеазіяцкага рэгіяналізму і гуляе актыўную ролю ў Асацыяцыі Паўднёва-Усходняй Азіі (АСЕАН) як заснавальнік гэтай арганізацыі. З’яўляецца членам форуму Азіяцка-Ціхаакіянскае эканамічнае супрацоўніцтва (АЦЭС), сакратарыят якога знаходзіцца ў Сінгапуры.

Лідары Сінгапура прытрымліваюцца рэалістычных поглядаў на знешнюю палітыкуref name=desker>B. Desker and M. N. M. Osman (2006). S Rajaratnam on Singapore: from ideas to reality. Singapore: World Scientific Publishing. ISBN 981-270-457-4.</ref>, яны ўспрымаюць свет па Гобсу, прызнаючы права моцнага. Палітыку адрознівае абарончая дактрына (у адпаведнасці з геаграфічным становішчам), недавер з боку Малайзіі і Інданезіі па гістарычных прычынах і ўспрыманне Сінгапура «маленькай чырвоным плямай ў моры зеляніны», паводле словах прэзідэнта Інданезіі, Бухарудзіна Юсуфа Хабіба^[2].

Як паўнапраўны ўдзельнік Арганізацыі Аб’яднаных Нацый, Сінгапур быў часовым членам ў Савеце Бяспекі ў 2001—2002 гадах. Удзельнічаў у міратворчых аперацыях ААН і быў назіральнікам у Кувейце, Анголе, Намібіі, Камбоджы і Усходнім Тыморы.

Першым міністрам замежных спраў Сінгапура быў Сінатамбі Раджаратнам, і знешняя палітыка дзяржавы да гэтага часу варта яго запаветам. Раджаратнам першапачаткова фарміраваў курс, беручы ў разлік «джунглі міжнароднай палітыкі» і быў прыхільнікам асцярожнасці з-за наяўнасці пастаянных знешніх ворагаў. У 1966 годзе Раджаратнам бачыў задачу ў тым, каб забяспечыць краіне выжыванне, свет і стабільнае росквіт ў рэгіёне, які перажывае ўзаемную з іншымі дзяржавамі падазронасць, ўнутраную нестабільнасць, эканамічную дэзінтэграцыю і канфлікты паміж вялікімі дзяржавамі.

Згодна з гэтым светапоглядам, знешняя палітыка Сінгапура нацэлена на падтрыманне сяброўскіх адносінаў з усімі дзяржавамі, асабліва з Малайзіяй, Інданезіяй, краінамі АСЕАН, а таксама павінна гарантаваць, што ніякія меры не будуць нагнятаць напружанасць ва ўладаў суседніх краін. У 1972 годзе Раджаратнам меркаваў, што свет з’яўляецца тылам Сінгапура — гэта значыць інтэграцыя ў сусветную эканоміку палепшыць становішча Сінгапура і павялічыць яго запасы прыродных рэсурсаў, якіх вельмі мала.

Такім чынам, Раджарантам верыў, што падтрыманне балансу сіл з’яўляецца прыярытэтным, у процівагу ператварэнню Сінгапура ў фактычнага васала больш буйных дзяржаў, і стане асновай для станаўлення свабоднай незалежнай знешняй палітыкі. Інтарэсы вялікіх дзяржаў у Сінгапуры таксама будуць утрымліваць рэгіянальныя дзяржавы ад умяшальніцтва ў свабоду дзеянняў на сусветнай арэне.

Сувязі паміж дзвюма краінамі з’явіліся задоўга да ўтварэння Кітайскай Народнай Рэспублікі ў кастрычніку 1949 года. Кітайскія мігранты, ратуючыся ад беднасці і войнаў, з даўніх часоў беглі ў Сінгапур (які тады быў часткай Малаі). Многія сінгапурскія кітайцы маюць карані ў Фуцзяні, Гуандуні і Хайнані^[3].

Дыпламатычныя адносіны паміж дзвюма дзяржавамі афіцыйна пачаліся 3 кастрычніка 1990 года. Сінгапур быў апошняй дзяржавай у Паўднёва-Усходняй Азіі, якая афіцыйна прызнала КНР з павагі да Інданезіі і боязі камуністычных краін у той час. Ён да гэтага часу падтрымлівае ваеннае супрацоўніцтва з Кітаем па пагадненні 1975 года^[4] па прычыне недахопу месца для вучэнняў ў самой дзяржаве^[4], а Кітай прапанаваў перанесці сінгапурскія трэніровачныя палігоны з Тайваня на Хайнань^[4][5].

Сінгапур з’яўляецца дзявятым па велічыні партнёрам Кітая^[6], а КНР — трэцім для Сінгапура, 10 % усяго гандлёвага абароту апошняга адбываецца з Кітаем^[7]. Яшчэ адным пацвярджэннем моцных сувязей дзвюх дзяржаў з’яўляюцца інвестыцыі Сінгапура ў прамысловасць Кітая, напрыклад, прамысловы парк Сужоу і фінансавая дапамога ў 2008 годзе для ліквідацыі наступстваў і падтрымкі насельніцтва Кітая пасля Сычуаньскага землятрусу.

На працягу брытанскага праўлення аж да атрымання незалежнасці ад Малайзіі ў 1965 годзе Сінгапур і Рэспубліка Кітай мелі дыпламатычныя адносіны, якія працягваліся і пасля абвяшчэння незалежнасці^[8].

У 1990 годзе, калі ўсталяваліся дыпламатычныя адносіны з КНР, Сінгапур хацеў захаваць добрыя адносіны з Тайванем і вёў сур’ёзныя перамовы з гэтай нагоды з Кітаем. На працягу часу, пасля атрымання незалежнасці Сінгапурам і да ўстановы Кітайскай Рэспублікі, нефармальныя адносіны паміж двума бакамі захоўваліся: у Тайваня было прадстаўніцтва ў Сінгапуры, які ў сваю чаргу меў гандлёвае прадстаўніцтва на Тайвані. Асноўныя напрамкі супрацоўніцтва: ваенная кааперацыя і абарона (напрыклад, сінгапурскія ваенныя базы размяшчаліся на Тайвані для правядзення сумесных вучэнняў). Нягледзячы на ўсе рознагалоссі паміж Кітаем і Кітайскай Рэспублікай, Сінгапур заўсёды імкнуўся захаваць адносіны з Тайванем, каб паказаць свой нейтралітэт да такога роду напружанасці. Хоць ён афіцыйна падтрымлівае палітыку «адзінага Кітая», таксама варта адзначыць, што Сінгапур — адзіная дзяржава, да гэтага часу, якая мае свае ваенныя базы на Тайвані і адпраўляе свае войскі на востраў для штогадовых вучэнняў.

Сінгапур мае дыпламатычныя адносіны з Бельгіяй, Даніяй, Францыяй, Германіяй, Грэцыяй, Італіяй, Румыніяй, Расіяй, Украінай, Вялікабрытаніяй і іншымі.

21 сакавіка 2013 упершыню ў гісторыі з прэзідэнтам Сінгапура сустрэўся Аляксандр Лукашэнка. Беларускі лідар адзначыў, што "Сінгапур з'яўляецца ідэальнай пляцоўкай для прасоўвання беларускай прадукцыі ў Азіяцка-Ціхаакіянскі рэгіён". Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу на той факт, што пакуль тавараабарот Беларусі і Сінгапура зусім невялікі - па выніках 2012 года ён склаў усяго $ 26,5 млн. "Гэта зусім не дастаткова з улікам таго, што патэнцыйных сфер для нашага супрацоўніцтва вельмі шмат. Мы можам і абавязаныя павялічыць аб'ём нашага гандлю ў дзясяткі разоў.^[9] У Сінгапуры ўжо функцыянуе офіс ЗАТ "Беларуская калійная кампанія", праз які забяспечваюцца пастаўкі калійных угнаенняў з Беларусі ў Паўднёва-Усходнюю Азію на сотні мільёнаў даляраў штогод.

Актыўная палітыка садзейнічання барацьбе супраць тэрарызму пачалася ў 2001 годзе, калі былі падарваныя амбасады ЗША, Вялікабрытаніі і Ізраіля, якія знаходзяцца ў Сінгапуры^[10].

У жніўні 2005 года Малайзія, Інданезія і Сінгапур дасягнулі пагаднення праводзіць сумесныя анты-пірацкія патрулі ў праліве Малака для лепшага забеспячэння бяспекі на адным з самых галоўных марскіх шляхоў. Пазней да іх далучыўся Тайланд^[11][12][13].