Кітайска-Усходняя чыгунка

Кіта́йска-Усхо́дняя чыгу́нка (КУЧ) (да 1917 года — маньчжурская дарога, са жніўня 1945 года — Кітайская Чанчуньская чыгунка, з 1953 — Харбінская чыгунка) — чыгуначная магістраль, якая праходзіла па тэрыторыі Маньчжурыі і злучала Чыту з Уладзівастокам і Порт-Артурам. Дарога пабудавана ў 1897—1903 гадах як паўднёвая галіна Транссібірскай магістралі (de facto). Належала Расіі і абслугоўвалася яе падданымі. Будаўніцтва дарогі было крокам па павелічэнні ўплыву Расійскай імперыі на Далёкім Усходзе, умацаванні расійскай ваеннай прысутнасці на берагах Жоўтага мора. Аднак паражэнне ў вайне з Японіяй паставіла крыж на ўсіх гэтых намаганнях і спадзяваннях.

22 кастрычніка 1928 года з Кітая былі высланы ўсе савецкія служачыя КУЧ.

12 кастрычніка — 22 снежня 1929 года выбухнулі баявыя дзеянні паміж Кітаем і СССР.

21 жніўня 1937 года быў падпісаны савецка-кітайскі дагавор аб ненападзе.

Дарога была перададзена Кітаю 31 снежня 1952 года.

• Аблова Н. Е. КВЖД и российская эмиграция в Китае. — М.: Русская панорама, 2004. — 432 с. — ISBN 5-93165-119-5.
• «Китайско-Восточная железная дорога» в Энциклопедии Забайкалья.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кітайска-Усходняя чыгунка