Ольдржых (князь брненскі)

Ольдржых (Удальрых)
чэшск.: Oldřich Brněnský
Князь Брненскі 1092 — 1097
Папярэднік	Конрад I Брненскі
Пераемнік	Баржывой II
Князь брненскі 1101 — 1113
Папярэднік	Баржывой II
Пераемнік	Уладзіслаў I
Князь зноемскі 1112 — 1113
Папярэднік	Літальд
Пераемнік	Сабеслаў I
Нараджэнне	XI стагоддзе Брно, Мараўская марка, Землі багемскай кароны, Свяшчэнная Рымская імперыя
Смерць	27 сакавіка 1113(1113-03-27) Тршэбіч, раён Тршэбіч[d]
Месца пахавання	Тршэбіч, бенедыкцінскі кляштар
Род	Пржэмыславічы
Бацька	Конрад I Брненскі
Маці	Вірпірка (Хільдбурга)
Дзеці	Wratislaus of Brno[d][1], Vladislav Přemyslovec[d][1] і мерк. Q108208192?[1]
Веравызнанне	хрысціянства
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ольдржых (Удальрых) (чэшск.: Oldřich Brněnský; пам. 27 сакавіка 1113) — князь Брненскі ў 1092—1097 і 1101—1113 гадах, князь Зноемскі з 1112 года, старэйшы сын князя Конрада I Брненскага і Вірпіркі (Хільдбургі). Родапачынальнік Брненскай лініі Пржэмыславічаў.

Пасля смерці ў 1092 годзе князя Конрада I Брненскага яго ўладання ў Маравіі былі падзелены на 2 часткі. Старэйшы сын, Ольдржых, атрымаў Брненскае княства, а малодшы Літальд — Зноемскае княства.

У 1097 годзе памёр князь Бржэціслаў II, які пажадаў, каб пасля яго смерці спадчыннікам стаў не старэйшы ў родзе, брненскі князь Ольдржых^[2], а яго адзінакроўны брат Баржывой. Для гэтага Бржэціслаў звярнуўся да імператара Свяшчэннай Рымскай імперыі Генрыха IV, каб той зацвердзіў наступным князем менавіта Баржывоя. Атрымаўшы багатыя дары, Генрых пагадзіўся гэта зрабіць, паколькі такім чынам імператар атрымліваў права зацвярджэння кіраўнікоў Чэшскага княства. Для таго, каб Ольдржых не змог супрацьстаяць рашэнню імператара, Бржэціслаў у 1097 годзе адправіўся з ваенным паходам у Маравію, выгнаўшы таго з Брна. Заадно ён захапіў таксама ўладанні зноемскага князя Літальда. Брненскае і Зноемскае княствы, якія такім чынам вызваліліся, Бржэціслаў перадаў Баржывою^[3].

Ольдржых і Літальд трымаліся ў няволі ў Клодзка. Яны атрымалі свабоду толькі ў 1099 годзе.

Пасля гібелі ў 1100 годзе Бржэціслава Баржывой паспяшаўся з Маравіі ў Прагу, дзе заняў чэшскі княжацкі прастол. Ольдржых скарыстаўся адсутнасцю Баржывоя, каб вярнуць сабе Брну. Для таго, каб замацаваць княства за сабой, ён звярнуўся да імператара Генрыха IV, які ў 1101 годзе прызнаў Брненскае княства ўдзелам Ольдржыха, а Зноемскае княства — удзелам яго брата Літальда. Аднак спроба Ольдржыха з дапамогай наймітаў з Аўстрыі захапіць чэшскі трон скончылася няўдачай, так што ён быў вымушаны быў здаволіцца Брненскім удзелам.^[4].

Пасля смерці брата Літальда ў 1112 годзе Ольдржых атрымаў у спадчыну і Зноемскі ўдзел. Ён памёр 27 сакавіка 1113 года і быў пахаваны ў бенедыкцінскім кляштары ў Тршэбічы.

Імя жонкі Ольдржыха невядома. Існуе гіпотэза, што жонка Ольдржыха была дачкой маркграфа Карынтыі і Істрыі Ульрыха I і Сафіі Венгерскай^[5] (паводле іншай версіі гэта дачка Ульрыха I была не жонкай, а маці Ольдржыха^[6]). Дзеці:

• Ураціслаў (пам. 16 жніўня ці 21 верасня 1156), князь Брненскі ў 1126—1129 і 1130—1155 гадах
• Надзея (чэшск.: Nadčia, 1096);

Паводле некаторых крыніц у Ольдржыха было трое дзяцей і ва Ураціслава быў брат Спытыгнеў (чэшск.: Spytihněv, пам. 1151)^[7].

• Bláhová Marie, Frolík Jan, Profantová Naďa. Velké dějiny zemí Koruny české I. Do roku 1197. — Praha; Litomyšl: Paseka, 1999. — 800 p. — ISBN 80-7185-265-1. (чэшск.)
• Novotný Václav. České dějiny I./II. Od Břetislava I. do Přemysla I. — Praha: Jan Laichter, 1913. — 1214 p. (чэшск.)
• Wihoda Martin. Morava v době knížecí 906–1197. — Praha: Nakladatelství Lidové noviny, 2006. — P. 45—61. — ISBN 80-86488-38-1.} (чэшск.)
• Žemlička Josef. Čechy v době knížecí 1034–1198. — Praha: Nakladatelství Lidové noviny, 2010. — 464 p. — ISBN 978-80-7422-563-0. (чэшск.)
• Томек В. История Чешского королевства / Пер. с чешск. под редакцией В. Яковлева. — СПб.: Издание книгопродавца С. В. Звонарева, 1868. — 843 с.

• Markgrafen & dukes of Moravia, at Brno and Znaim (англ.). Foundation for Medieval Genealogy. Праверана 11 снежня 2011.
• Konrad I. Otto Herzog von Böhmen (нявызн.). Mittelalterliche Genealogie im Deutschen Reich bis zum Ende der Staufer. Архівавана з першакрыніцы 19 сакавіка 2006. Праверана 11 снежня 2011.
• Udalrich I. (ням.)