Паказчык праламлення

Паказчык праламлення (абсалютны паказчык праламлення) рэчыва — велічыня, роўная адносінам фазавых скорасцей святла (электрамагнітных хваль) у вакууме і ў дадзеным асяроддзі ${\displaystyle n={\frac {c}{v}}}$. Таксама пра паказчык праламлення гавораць і для любых іншых хваль, напрыклад, гукавых.

Паказчык праламлення вызначаецца як адносіна сінуса вугла падзення к сінусу вугла праламлення і залежыць ад частаты электрамагнітных хваль ад нізкіх частот да аптычных і далей, а таксама можа яшчэ болей рэзка змяняцца ў вызначаных абласцях частотнай шкалы. Звычайна маецца на ўвазе аптычны дыяпазон ці дыяпазон, прадугледжаны кантэкстам.

Паказчык праламлення можна выразіць як корань са здабытку магнітнай і дыэлектрычнай пранікальнасцей рэчыва:

${\displaystyle n={\sqrt {\mu \varepsilon }}}$

У паглынаючых рэчывах дыэлектрычная пранікальнасць утрымвае ўяўную кампаненту ${\displaystyle {\boldsymbol {\hat {\varepsilon }}}=\varepsilon _{1}+i\varepsilon _{2}}$, таму паказчык праламлення ${\displaystyle {\boldsymbol {\hat {n}}}={\sqrt {\mu {\boldsymbol {\hat {\varepsilon }}}}}}$ робіцца камплексным: ${\displaystyle {\boldsymbol {\hat {n}}}=n+ik}$.

У вобласці аптычных частот, дзе ${\displaystyle \mu =1}$, рэчаісная частка паказчыка праламлення ${\displaystyle n={\sqrt {\frac {\varepsilon _{1}+{\sqrt {\varepsilon _{1}^{2}+\varepsilon _{2}^{2}}}}{2}}}}$ апісвае праламленне, а ўяўная частка ${\displaystyle k={\frac {\varepsilon _{2}}{2n}}}$ — паглынанне.

Прамень, які падае з вакууму на паверхню нейкага рэчыва, праламляецца мацней за падаючы на яе з другога рэчыва; паказчык праламлення рэчыва, адпаведны праменю, падаючаму на яе з вакууму, называецца абсалютным паказчыкам праламлення ці проста паказчыкам праламлення; гэта і ёсць паказчык праламлення, вызначэнне якога дадзена ў пачатку артыкула. Абсалютны паказчык праламлення ўсякага газу, у тым ліку і паветра, пры звычайных умовах мала адрозніваецца ад адзінкі, таму прыблізна абсалютны паказчык праламлення рэчыва можна вызначыць па яго паказчыку праламлення адносна паветра.

Для вымярэння паказчыка праламлення выкарыстоўваюць ручныя і аўтаматычныя рэфрактометры.

Паказчыкі праламлення некаторых асяроддзяў прыведзены ў табліцы.