Памяць (мемарыял)

Памяць
	Помнік
Памяць
	53°52′05″ пн. ш. 27°29′22″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь;
Месцазнаходжанне	Мінск;
Скульптар	Аляксандр Уладзіміравіч Шапо
Архітэктар	Галіна Леанідаўна Левіна і Аляксандр Капылоў[d]

«Памяць» — мемарыял у Мінску, размешчаны па праспекце Дзяржынскага, насупраць могілак Пятроўшчына.

Гісторыя

У брацкай магіле пахаваны 35 савецкіх воінаў, якія загінулі пры абароне Мінска ў гады Вялікай Айчыннай вайны^[1]. У 1941 і 1944 гадах мясцовыя жыхары ўпотай хавалі воінаў каля дарогі, на сваіх падворках, у палях. Пасля вайны целы эксгумавалі і перапахавалі ў брацкай магіле^[2].

Пошукавая праца па высвятленні імёнаў салдат была распачата яшчэ ў 1980 годзе настаўнікамі і навучэнцамі СШ № 67 сталіцы. Школьнікі пад кіраўніцтвам педагогаў запісвалі ўспаміны жыхароў в. Пятроўшчына, накіроўвалі запыты ў архівы, пісалі лісты па тых адрасах, якія былі знойдзены ў медальёнах^[2].

У 1981 годзе на магіле была пастаўлена стэла са словамі: «Слава героям Вялікай Айчыннай вайны 1941—1945 гг.»^[2].

Па меры пошуку было высветлена 11 імёнаў пахаваных салдатаў. У 1991 годзе на месцы стэлы быў пастаўлены гранітны помнік з залатой зоркай і надпісам: «Яны ваявалі за Радзіму». Былі выбіты высветленыя імёны і прозвішчы байцоў. Але да сённяшняга дня застаюцца невядомымі імёны яшчэ 24 салдат^[2].

У 2013 годзе па ініцыятыве кіраўніцтва адміністрацыі Маскоўскага раёна г. Мінска, за кошт добраахвотных ахвяраванняў прадпрыемстваў, арганізацый і жыхароў раёна праведзена рэканструкцыя мемарыяльнага комплексу. Цалкам зменена яго архітэктурнае і мастацкае афармленне. Аўтарам ідэі рэканструкцыі выступіў архітэктар Леанід Левін. Над стварэннем помніка працавалі архітэктары Галіна Левіна і Аляксандр Капылоў, скульптар Аляксандр Шапо^[3]. Помнік быў адкрыты 7 лістапада^[3].

Апісанне

На магіле размешчаны 11 зорак, на якіх напісаныя імёны загінулых воінаў, а таксама стэлу памяці 24 невядомых салдат. Побач з абеліскам і алеяй з зорак пастаўлена скульптурная кампазіцыя ў выглядзе пажылой жанчыны, якая сядзіць каля помніка, сціснуўшы ў руках салдацкую пілотку, як сімвал матак, якія не дачакаліся сваіх сыноў з вайны і смуткуюць каля іх магілак. А Чорная пліта-п’едэстал аб’ядноўвае ўсе элементы мемарыяла-скульптуры: маці, салдацкую пірамідку і зоркі. За зоркамі пасаджаны адзінаццаць чырвоных арабін^[3].