Партрэт Януша Радзівіла (Стробель)

	Барталамей Стробель
	Партрэт Януша Радзівіла. 1634
Матэрыял	палатно і алейныя фарбы
Тэхніка	алейны жывапіс
	Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь, Мінск
	(інв. ЗЖ-109)

Партрэт Януша Радзівіла, гетмана вялікага літоўскага, намаляваны прыдворным мастаком польскага караля Барталамеем Стробелем. Захоўваецца ў калекцыі Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь.

Партрэт напісаны пасля атрымання Радзівілам пасады падкаморага Вялікага Княства Літоўскага, аб чым сведчыць вялікі залаты ключ з ланцужком на стале^[1].

Партрэт створаны ў традыцыях фламандска-галандскага мастацтва 1620-1630-х гадоў^[2].

Гісторыя

Паходзіць з калекцыі Радзівілаў у Нясвіжы (№ няма; да 1941). Захоўваўся ў Дзяржаўнай карціннай галерэі БССР да 1941 года, фондах Музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны (з 1948), у Дзяржаўным музеі БССР (з 1957 да 1968)^[2].

Рэстаўрыраваны ва Усесаюзнай цэнтральнай навукова-даследчай лабараторыі па кансервацыі і рэстаўрацыі музейных мастацкіх каштоўнасцей І. П. Суравовым у 1968—1972 гадах у Маскве^[2].

Захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі (Мінск)^[2].

Апісанне

Януш Радзівіл апрануты ў касцюм з сярэбрана-чырвонай парчы, вытканай у геаметрычны ўзор, які пашыты па прыдворнай модзе 1630-х гадоў французскага караля Людовіка XIII^[1]. Ён складаецца з кароткай куртачкі-пурпуэна (фр.) (бел. з завышанай, незафіксаванай таліяй, перахопленай пасярэдзіне грудзей поясам-паскам, а якога ўніз да таліі ідуць кароткія, злёгку расклёшаныя полы. Ад шыі да пояса-паска пурпуэн зашпілены на шчыльны рад дробных залатых гузікаў з каштоўнымі камянямі і аздоблены вялікім адкладным з тонкага светла-блакітнага палатна каўняром, упрыгожаным па краях шырокім шлякам каштоўных карункаў^[1]. Такія ж карункі ўпрыгожваюць манжэты-раструбы. Каўнер і манжэты моцна накрухмалены і падтрымліваюцца спецыяльным каркасам. Пышныя шырокія рукавы пурпуэна маюць проразь па пярэднім шве ад проймы да запясця, праз якую відаць шоўк белай кашулі. За манжэт правага рукава закладзена чырвоная шаўковая хустачка-насоўка, а праз левую руку перакінуты аксамітны плашч-мантыя пурпуровага колеру^[1].

Прычоска і бародка ў Януша таксама па модзе таго часу пры двары Людовіка XIII: валасы завітыя, вусы закручаныя ўверх, а барада — у выглядзе кусціка валасоў толькі пасярэдзіне падбародка^[1].

Выстаўкі

Другое нараджэнне партрэтаў з Нясвіжа і Гродна. Мінск. 1982
Партрэты з Нясвіжа і Гродна. Каўнас. Яраслаўль. 1983
Рэстаўрацыя музейных каштоўнасцей у БССР. Мінск. 1985
Партрэты знакамітых постацяў даўняй Рэчы Паспалітай у мінскіх зборах. Кракаў. 1991
Мастацтва барока ў Беларусі. Мінск. 1991
Дзе Усход сустракаецца з Захадам. Варшава. 1993
Партрэты XVI—XVIII стст. з Нясвіжа. Мінск. 1994

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д Бялявіна, В. М. Беларускі касцюм / В. М. Бялявіна, Л. В. Ракава. — Мінск : Беларусь, 2017. — 463 с. : іл. ISBN 978-985-01-1241-5
↑ ^а ^б ^в ^г Высоцкая Н. Ф. Жывапіс барока Беларусі. — Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2003. — С. 36-37. — 304 с. — 3 000 экз. — ISBN 985-11-0253-9.

Літаратура

Бялявіна, В. М. Беларускі касцюм / В. М. Бялявіна, Л. В. Ракава. — Мінск : Беларусь, 2017. — 463 с. : іл. ISBN 978-985-01-1241-5
Высоцкая Н. Ф. Жывапіс барока Беларусі. — Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2003. — С. 69-70. — 304 с. — 3 000 экз. — ISBN 985-11-0253-9.

[БК-1] а ^б ^в ^г ^д Бялявіна, В. М. Беларускі касцюм / В. М. Бялявіна, Л. В. Ракава. — Мінск : Беларусь, 2017. — 463 с. : іл. ISBN 978-985-01-1241-5

[Жывапіс_барока-2] а ^б ^в ^г Высоцкая Н. Ф. Жывапіс барока Беларусі. — Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2003. — С. 36-37. — 304 с. — 3 000 экз. — ISBN 985-11-0253-9.

[1]

[2]