Першы імпічмент Дональда Трампа (2019—2020)

Расследаванне па справе аб імпічменце супраць Дональда Трампа было ўзбуджана 24 верасня 2019 года, калі Нэнсі Пэлосі, спікер Палаты прадстаўнікоў Злучаных Штатаў, у тэлевізійным выступе абвясціла аб пачатку афіцыйнага расследавання імпічменту Дональда Трампа, 45-га Прэзідэнта ЗША^[1][2][3]. Расследаванне было абвешчана пасля ананімнага паведамлення, у якім сцвярджалася, што прэзідэнт Трамп прасіў украінскага прэзідэнта Уладзіміра Зяленскага расследаваць украінскія дзелавыя стасункі з Хантэрам Байдэнам, сынам былога віцэ-прэзідэнта і кандыдата ў прэзідэнты 2020 года Джо Байдэна, падчас тэлефоннага званка ў ліпені 2019 года^[4]. Адміністрацыя Трампа выпусціла адрэдактаваную стэнаграму гэтага тэлефоннага званка, якая пацвердзіла, што Трамп папрасіў Зяленскага «разабрацца» ў спрэчцы з Байдэнам^[5]. Падчас расследавання Байдэн быў вядучым кандыдатам на першасным галасаванні Дэмакратычнай партыі, згодна з агрэгатар апытанняў, што рабіла яго самым верагодным праціўнікам на ўсеагульных выбараў 2020 года Трампа^[6][7]. У інтэрв’ю асабісты адвакат Трампа Рудзі Джуліяні абараніў дзеючага кіраўніка дзяржавы, назваўшы запыт «цалкам дарэчным», а таксама ўказаў, што ён сам, магчыма, звярнуўся б з аналагічнай просьбай да ўкраінскіх чыноўнікаў^[8].

У ліпені 2019 года Трамп прыпыніў ваенную дапамогу Украіне, але аднавіў яе ў верасні таго ж года. Лідары дэмакратаў, у тым ліку сенатары Роберт Менендэс і Крыс Мэрфі, выказалі здагадку, што гэтая затрымка магла быць накіравана на тое, каб прама або ўскосна аказаць ціск на ўкраінскі ўрад з мэтай расследавання справы Хантэра Байдэна^[9]. Трамп адмаўляў, што гэтая затрымка была звязана з адмовай украінскага ўрада ў расследаванні спрэчкі з Хантэрам Байдэнам, і ў той жа час казаў, што адмова ад дапамогі па гэтай прычыне была бы этычна прымальнай, калі б ён гэта зрабіў^[10].

31 кастрычніка Палата прадстаўнікоў Кангрэса ЗША ўхваліла рэзалюцыю, якая санкцыянуе афіцыйны пачатак працэдуры імпічменту прэзідэнта Трампа.

18 снежня Палата прадстаўнікоў правяла фінальныя дэбаты па імпічменту^[11], паставіўшы на галасаванне два пункта абвінавачванняў супраць прэзідэнта ЗША Дональда Трампа — «злоўжыванне ўладай» і «стварэнне перашкодаў расследаванню Кангрэса». У пачатку быў зацверджаны першы пункт^[12] (230 галасоў за, 197 — супраць)^[13], такім чынам кіраўніку дзяржавы быў абвешчаны імпічмент^[14]. Пасля гэтага кангрэсмены зацвердзілі другі пункт абвінавачванняў (299 галасоў за, 198 — супраць)^[15][16].

Імпічмент, згодна з Канстытуцыяй ЗША, прадугледжвае прыцягненне да адказнасці шляхам зняцця з пасады федэральных служачых, у тым ліку прэзідэнта, калі «яны будуць прызнаныя вінаватымі ў здрадзе, хабарніцтве або іншых цяжкіх злачынствах і правінах»^[17].

Выключнай прэрагатывай фармуляваць і вылучаць абвінавачанне валодае Палата прадстаўнікоў. Тут павінна быць праведзена галасаванне за тое, каб перадаць пытанне на разгляд юрыдычнага камітэта Палаты прадстаўнікоў, дзе праводзіцца расследаванне абвінавачванняў. Калі падставы для імпічменту выяўлены, рыхтуецца фактычнае абвінаваўчае заключэнне, якое пасля зацвярджэння камітэтам накіроўваецца на разгляд Палаты прадстаўнікоў поўнага складу, дзе для яго зацвярджэння патрабуецца простую большасць галасоў^[17].

Калі Палата прадстаўнікоў падтрымае прапанову, наступным крокам павінна стаць зацвярджэнне імпічменту ў верхняй палаце Кангрэса — Сенаце. Абвінавачванні перадаюцца ў Сенат Кангрэса, дзе працэдура пераўтвараецца ў судовы працэс, на якім Палата прадстаўнікоў фактычна выступае бокам абвінавачвання, а сенатары выконваюць ролю членаў суда прысяжных. Каб імпічмент адбыўся, неабходна не менш як дзве трэці галасоў сенатараў (не менш за 67)^[17].

Сенат на момант падзей кантралявалі рэспубліканцы. Такім чынам, на гэтай стадыі прапанова аб імпічменце была заблакавана^[18].

Намаганні па прыцягненні да адказнасці Дональда Трампа прадпрымаліся рознымі людзьмі і групамі, якія сцвярджалі, што кіраўнік дзяржавы займаўся небездакорнай дзейнасцю падчас свайго прэзідэнцтва^[19][20]. Размова пра імпічмент пачалася да таго, як Трамп уступіў на пасаду^[21]. Афіцыйныя намаганні былі зроблены прадстаўнікамі Алам Грынам і Брэдам Шэрманам, абодва дэмакраты, у 2017 годзе, у першы год яго прэзідэнцтва^[22][23]. Рашэнне аб імпічменце ў снежні 2017 года правалілася ў тагачаснай рэспубліканскай палаце з розніцай у 58-364^[24].

Дэмакраты атрымалі кантроль над Палатай пасля выбараў 2018 года і пачалі шматлікія расследаванні дзеянняў і фінансаў Трампа^[25][26]. 17 студзеня 2019 года з’явіліся новыя абвінавачванні ў дачыненні да Трампа. Як сцвярджалася, ён даў указанне свайму даўняму адвакату Майклу Коэну хлусіць пад прысягай, аб дачыненні Трампа да праекта расійскага ўрада пабудаваць вежу Трамп-таўар у Маскве^[27]. Гэта таксама выклікала заклікі да расследавання. Прэзідэнту раілі «падаць у адстаўку ці быць падвергнутым імпічменту», калі такія заявы апынуцца сапраўднымі^[28].

У дакладзе Мюлера, апублікаваным 18 красавіка 2019 года, не было зроблена ніякіх высноваў аб тым, здзейсніў ці Трамп крымінальную перашкоду правасуддзя^[29]. Мюлер цвёрда намякнуў, што менавіта Кангрэс павінен прыняць такое рашэнне. У выніку падтрымка Кангрэса па запыце пра імпічмент узрасла^[30]. Спікер Нэнсі Пэлосі першапачаткова супраціўлялася заклікам да імпічменту^[31]. У маі 2019 года яна паказала, што далейшыя дзеянні Трамп, якія яна ахарактарызавала як стварэнне перашкодаў выкананню правасуддзя, могуць запатрабаваць правядзення расследавання па справе аб імпічменце^[32][33]. Большая колькасць дэмакратаў Палаты прадстаўнікоў і адзін рэспубліканец, прадстаўнік Джасцін Амаш (Мічыган), запытвалі такое расследаванне^[34].

• H. Res. 13, прадстаўлена 3 студзеня 2019 г. прадстаўніком Брэдам Шэрманам (Д. — Каліфорнія)^[35], неадкладна перададзена ў Судовы камітэт і Падкамітэт па Канстытуцыі, грамадзянскіх правах і грамадзянскіх свабодаў 4 лютага 2019 г.^[36]
• H. Res. 257,, прадстаўлена 27 сакавіка 2019 г. прадстаўніком Рашыдам Тлейбам (Д. — Мічыган)^[37], перададзена ў Камітэт па правілах^[38].
• H. Res. 396, прадстаўлена 22 мая 2019 г. прадстаўніком Шэйла Джэксан Лі (штат Тэхас)^[39], перададзена ў Камітэт па правілах^[40].
• H. Res. 498 пададзена 17 ліпеня 2019 года прадстаўніком Алам Грынам (Д. — Тэхас)^[41]. Прывілегіраваны дазвол, які быў унесены шляхам галасавання 332-95^[42][43][44].

З мая па жнівень 2019 года прэзідэнт Трамп і яго асабісты адвакат Рудзі Джуліяні настойвалі на тым, каб украінскі ўрад расследаваў справу Хантера Байдэна, сына кандыдата ў прэзідэнты 2020 года Джо Байдэна^{[45][46][47][48][49]}. У той жа час Трамп прыпыніў ваенную дапамогу Украіне, па даных Reuters, «не падаўшы тлумачэнняў», а затым аднавіў дапамогу^[50]. Лічыцца, што скарга заяўніка ад прадстаўнікоў разведвальнай супольнасці звязана з гэтай сітуацыяй^[51].

22 верасня 2019 года Трамп прызнаў, што абмяркоўваў байдэнскае пытанне падчас размовы з прэзідэнтам Украіны Уладзімірам Зяленскім 25 ліпеня. Палітык заявіў, што «мы не хочам, каб нашы людзі, такія як віцэ-прэзідэнт Байдэн і яго сын, стваралі карупцыю ўжо ва Украіне»^[52]. 25 верасня Белы дом апублікаваў частку стэнаграмы гутаркі Трамп з Зяленскім пасля абяцання зрабіць гэта напярэдадні^[53][54]. У той жа дзень скарга заяўніка была перададзена ў Кангрэс^[55].

Вечарам 24 верасня Пэлосі абвясціла, што шэсць камітэтаў Палаты прадстаўнікоў правядуць афіцыйнае расследаванне імпічменту супраць прэзідэнта Трампа. Пэлосі абвінаваціла Трампа ў здрадзе яго прысягі, нацыянальнай бяспекі ЗША і сумленнасці выбараў у краіне^[1][2][3]. Шэсць камітэтаў, якім даручана выкананне гэтай задачы, — гэта камітэты па фінансавых паслугах, судовых органах, разведцы, замежных справах, наглядзе і рэформе, а таксама шляхоў і сродкаў^[56].

Джозеф Магуайр, выконваючы абавязкі дырэктара Нацыянальнай разведкі, які затрымаў скаргу заяўнікаў на паступленне ў Кангрэс, павінен быў даць паказанні перад Камітэтам па разведцы Палаты прадстаўнікоў 26 верасня 2019 года^[57].

26 верасня на сайце камітэта па разведцы Палаты прадстаўнікоў ЗША апублікавалі скаргу інфарматара, у якога выклікала падазрэнні тэлефонная размова Трампа і Уладзіміра Зяленскага. Па словах інфарматара, многія афіцыйныя асобы ўрада сцвярджалі, што прэзідэнт ЗША злоўжываў сваімі паўнамоцтвамі, спрабуючы схіліць замежную дзяржаву да ўмяшання ў выбары ў 2020 годзе.

27 верасня Палата прадстаўнікоў большасцю галасоў (222 — «за», 184 — «супраць») падтрымала імпічмент Трампа^[58].

Інфарматар, у прыватнасці, паведаміў, што прэзідэнт ЗША ў тэлефоннай размове з Зяленскім спрабаваў аказаць на яго ціск, каб той ініцыяваў расследаванне супраць Хантэра Байдэна. Белы дом ЗША апублікаваў расшыфроўку перамоваў.

3 кастрычніка ў рамках расследавання па пытанні аб імпічменце паказанні Кангрэсу даў былы спецпрадстаўнік ЗША па Украіне Курт Волкер. Ён заявіў, што раіў украінскім уладам не спрабаваць аказваць уплыў на ўнутранаамерыканскую палітыку. Ён таксама сцвярджаў, што ні Трамп, ні хто-небудзь іншы з амерыканскай адміністрацыі не аказвалі на яго ціск з мэтай пачаць ва Украіне расследаванне ў дачыненні да былога віцэ-прэзідэнта ЗША Джо Байдэна і яго сына Хантэра. Волкер пацвердзіў, што летам дапамог дамовіцца пра асабістую сустрэчу Рудольфа Джуліяні з Андрэем Ермаком, памочнікам Зяленскага. Курт Волкер тады нібыта папярэдзіў Джуліяні, каб той не занадта давяраў генеральнаму пракурору Украіны Юрыю Луцэнка, прызначанага прэзідэнтам Парашэнка. У жніўні Луцэнка сышоў у адстаўку, а пазней распавёў, што Джуліяні неаднаразова прасіў яго пачаць расследаванне ў дачыненні да малодшага Байдэна, але атрымліваў адмову. Волкер назваў «дзіўным» рашэнне амерыканскай адміністрацыі замарозіць 250 млн долараў, выдзеленых на ваенную дапамогу Украіне. Грошы замарожваліся на час праверкі, якую ініцыяваў Дональд Трамп. Волкер сцвярджаў, што яму не тлумачылі, з чым была звязаная затрымка з аказаннем дапамогі. Сам Трамп казаў, што пачаў праверку з-за боязі з нагоды «неналежнага выкарыстання сродкаў». У верасні ЗША аднавілі ваенную дапамогу Украіне, але прэзідэнт не выключыў таго, што фінансаванне зноў можа быць блакавана^[59].

4 кастрычніка Дональд Трамп абвясціў, што Белы дом рыхтуе ліст спікеру Палаты прадстаўнікоў Кангрэса ЗША Нэнсі Пэлосі, у якім будзе выказаны фармальны пратэст супраць расследавання, што папярэднічае працэдуры імпічменту, якое дэмакраты пачалі без афіцыйнага галасавання. У лісце будзе сказана, што адміністрацыя не будзе супрацоўнічаць з расследаваннем, пакуль не будзе праведзена галасаванне. Пэлосі адказала, што ў гэтым няма неабходнасці, паколькі Палата прадстаўнікоў праводзіць расследаванне без галасавання ў рамках сваіх правілаў^[60].

Тым часам члены Палаты прадстаўнікоў ад Дэмакратычнай партыі запыталі ў Белага дома дакументы для свайго расследавання. Зварот склалі старшыня камітэта па замежных справах Эліят Энгель, кіраўнік камітэта па разведцы Адам Шыф і старшыня камітэта па наглядзе і ўрадавай рэформе Элайджа Камінгс. Белы дом павінен быў прадаставіць запытаную інфармацыю да 18 кастрычніка, уключаючы даныя аб тым, хто размаўляў з прэзідэнтам Украіны Уладзімірам Зяленскім, акрамя прэзідэнта ЗША^[61].

8 кастрычніка Белы дом паведаміў спікеру Палаты прадстаўнікоў Нэнсі Пэлосі, а таксама старшыням спецкамітэтаў па разведцы, камітэта па наглядзе і ўрадавай рэформе і камітэта па замежных справах, што не збіраецца супрацоўнічаць з імі ў рамках працэдуры імпічменту прэзідэнта Трампа. Як заявіла прэс-сакратар Белага дома Стэфані Грышэм, у дасланым лісце падкрэсліваецца, што ў пачатым імі расследаванні «адсутнічаюць якія-небудзь законныя канстытуцыйныя падставы, бачнасць аб’ектыўнасці і нават самыя элементарныя гарантыі належнага судовага разбору»^[62].

Нэнсі Пэлосі заявіла, што адмова Белага дома ў супрацоўніцтве па працэдуры імпічменту прэзідэнта ЗША Дональда Трампа — зрада дэмакратыі, а дзеянні Трампа «пагражаюць нашай нацыянальнай бяспецы, парушаюць нашу Канстытуцыю і падрываюць сумленнасць нашых выбараў». Паводле яе слоў, Белы дом спрабуе схаваць ціск адміністрацыі ЗША на іншыя краіны з мэтай схіліць іх да ўмяшання ў выбары 2020 года^[63].

Сам Джо Байдэн, выступаючы на перадвыбарным мітынгу ў Нью-Гемпшыры, заявіў: «Дональд Трамп парушыў сваю клятву, здрадзіў нацыю і здзейсніў дзеянні, якія цягнуць за сабой імпічмент.. Ён павінен быць падвергнуты імпічменту»^[64].

8 кастрычніка слуханні ў Палаце прадстаўнікоў з удзелам пасла ЗША ў ЕС Гордана Сондленда не адбыліся: Сондленд праігнараваў накіраваную яму позву і не з’явіўся ў Кангрэс. Другім пасля Курта Волкера сведкам, якія выказалі гатоўнасць даць паказанні, стаў былы пасол ЗША ва Украіне Мары Яванавіч^[64].

Тым часам старэйшы рэспубліканец камітэта па замежных справах Палаты прадстаўнікоў Майкл Макал абвінаваціў Нэнсі Пэлосі і іншых лідараў дэмакратаў у наўмысным парушэнні папярэдніх працэдур імпічменту: «…Адам Шыф і спікер Пэлосі наўмысна спрабуюць праігнараваць правілы імпічменту, адмовіўшы рэспубліканцам у праве на двухпартыйнае расследаванне, як гэта было у выпадку з Рычардам Ніксанам і Білам Клінтанам… Спешка з імпічментам пераконвае ў тым, што ў гэтым працэсе не будзе бесстароннасці»^[64].

11 кастрычніка ў Кангрэсе прайшлі слуханні з удзелам былога пасла ЗША ва Украіне Мары Яванавіч. Яна абвінаваціла адміністрацыю Трампа ў тым, што яе знешняя палітыка заснавана на «абароне прыватных інтарэсаў» асобных чалавек. Сваю адстаўку Яванавіч назвала «неверагоднай і падазронай», заявіўшы, што яна была звольнена «на падставе… ні на чым не заснаваных і надуманых абвінавачванняў з боку людзей, якія кіраваліся падазронымі матывамі». Па словах Яванавіч, абвінавачванні ў яе «нелаяльнасці» да прэзідэнта распаўсюджваў яго асабісты адвакат Рудольф Джуліяні: «Я не ведаю, па якіх прычынах спадар Джуліяні вырашыў абвясціць мне вайну… Магчыма, людзі, звязаныя з ім, лічылі, што іх асабістыя фінансавыя амбіцыі пацерпяць з-за антыкарупцыйнай палітыкі, якую мы праводзілі ва Украіне»^[65].

15 кастрычніка Міністэрства абароны ЗША адмовілася прадастаўляць дэмакратам з Палаты прадстаўнікоў Кангрэса дакументы пра замаразку ваеннай дапамогі Украіне, якія былі запытаны імі ў сувязі з расследаваннем. Пры гэтым у Мінабароны падкрэслілі, што ведамства «гатова працаваць» з профільнымі камітэтамі Палаты прадстаўнікоў па гэтым пытанні^[66].

Прэс-служба віцэ-прэзідэнта ЗША Майкла Пенса распаўсюдзіла ліст аб тым, што віцэ-прэзідэнт не будзе супрацоўнічаць з кангрэсменамі-дэмакратамі, якія праводзяць расследаванне ў рамках працэдуры імпічменту Дональда Трампа. Пры гэтым у прэс-службе падкрэслілі, што гатовы працаваць з кангрэсменамі, калі тыя «пажадаюць вярнуцца да звычайнага парадку правамерных просьбаў, якія тычацца заканадаўчага нагляду», і будуць звяртацца з «належнымі просьбамі» аб прадастаўленні інфармацыі, якой валодае віцэ-прэзідэнт^[67].

Як заявіла на прэс-канферэнцыі Нэнсі Пэлосі, Палата прадстаўнікоў Кангрэса ЗША поўнага складу пакуль не збіраецца праводзіць галасаванне па працэдуры імпічменту ў дачыненні да прэзідэнта краіны Дональда Трампа, паколькі ў заканадаўстве краіны такога патрабавання няма^[68].

29 кастрычніка на слуханнях у Кангрэсе выступіў падпалкоўнік арміі ЗША Аляксандр Віндман — спецыяліст па Украіне Савета нацыянальнай бяспекі ЗША. Віндман паведаміў, што ён двойчы дакладваў свае пярэчанні з нагоды ціску, які амерыканскі лідар аказваў на Зяленскага ў дачыненні да расследавання Дж. Байдэна^[69].

31 кастрычніка Палата прадстаўнікоў Кангрэса ЗША ўхваліла рэзалюцыю, якая санкцыянавала афіцыйны пачатак працэдуры імпічменту прэзідэнта Трампа. Гэта рашэнне, у прыватнасці, адмяняла рэжым сакрэтнасці ў дачыненні да паказанняў сведак пры разглядзе справы ў Кангрэсе^[70].

31 кастрычніка Палата прадстаўнікоў Кангрэса ЗША санкцыянавала афіцыйны пачатак працэдуры імпічменту прэзідэнта Трампа. Гэта рашэнне, у прыватнасці, адмяніла рэжым сакрэтнасці ў дачыненні да паказанняў сведак пры разглядзе справы ў Кангрэсе^[70][71][72].

13 лістапада пачаліся публічныя слуханні па працэдуры імпічменту.

19 лістапада ў Кангрэсе прайшлі слуханні, падчас якіх з паказаннямі выступілі Курт Волкер, былы спецпасланнік па Украіне, і падпалкоўнік арміі ЗША Аляксандр Віндман, галоўны эксперт па Украіне Савета нацыянальнай бяспекі^[73].

21 лістапада ў Палаце прадстаўнікоў завяршыліся слуханні аб імпічменце прэзідэнта ЗША. Паказанні давалі Фіёна Хіл і супрацоўнік пасольства ЗША ў Кіеве Дэвід Холмс. Фіёна Хіл, у прыватнасці, выказала меркаванне, што версію, паводле якой у амерыканскія выбары 2016 года ўмешвалася не Расія, а Украіна, прасоўваюць расійскія спецслужбы, спрабуючы раскалоць амерыканскае грамадства^[74].

Як паведаміла 2 снежня газета The Washington Post, кангрэсмены-рэспубліканцы падрыхтавалі справаздачу, якая тычыцца працэдуры імпічменту прэзідэнта Дональда Трампа. У дакуменце яны аспрэчваюць сцвярджэнні дэмакратаў, што Трамп злоўжыў сваю ўладу і дзейнічаў з непавагай да Кангрэса. 123-старонкавы даклад^[75] быў апублікаваны 2 снежня^[76].

3 снежня спецкамітэт па разведцы Палаты прадстаўнікоў Кангрэса ўхваліў даклад па імпічменту прэзідэнта Дональда Трампа і перадаў дакумент у юрыдычны камітэт^[77]. Першыя слуханні ў юрыдычным камітэце прызначаныя на 4 снежня.

Тым часам Рэспубліканская партыя перайшла ў масіраванае інфармацыйнае контрнаступленне на дэмакратаў.

10 снежня Палата прадстаўнікоў вылучыла афіцыйныя абвінавачванні ў рамках працэдуры імпічменту Дональда Трампа. Яны ўключаюць злоўжыванне ўладай і перашкоду дзейнасці Кангрэса, што, на думку апанентаў прэзідэнта, служыць дастатковай падставай для яго зняцця з пасады^[78].

18 снежня Палата прадстаўнікоў Кангрэса ЗША правяла фінальныя дэбаты па імпічменту ў дачыненні да прэзідэнта ЗША Дональда Трампа. Пасля абмеркавання (для якога адвялі 6 гадзін, падаўшы кангрэсменам-дэмакратам і рэспубліканцам па 3 гадзіны для выступаў) на галасаванне паставілі кожны з двух пунктаў абвінавачвання супраць Трампа — «злоўжыванне ўладай» і «стварэнне перашкодаў расследаванню Кангрэса»^[11].

Адкрываючы дэбаты, спікер Палаты прадстаўнікоў Нэнсі Пэлосі заявіла — лічыць «устаноўленым фактам» тое, што прэзідэнт краіны парушыў канстытуцыю ЗША, а самога Трампа назвала «пастаяннай пагрозай для нацыянальнай бяспекі краіны»^[79].

Пасля пачатку дэбатаў Д. Трамп апублікаваў паведамленне ў Twitter, абвінаваціўшы дэмакратаў у «жахлівай хлусні», і «нападзе на Злучаныя Штаты і Рэспубліканскую партыю»^[80].

Лідар рэспубліканскай меншасці Кевін Макарці прапанаваў рэзалюцыю, якая асуджае дзеянні старшыні юрыдычнага камітэта Джэралда Надлера і кіраўніка спецкамітэтам па разведцы Адама Шыфа, абвінаваціўшы іх у «злоўжыванні і перавышэнні сваіх паўнамоцтваў старшынь камітэтаў», але дэмакраты запатрабавалі зняць дакумент з абмеркавання (226 галасоў за, 191 — супраць)^[81].

У фінале пасяджэння быў зацверджаны першы пункт абвінавачванняў супраць прэзідэнта («злоўжыванне ўладай»)^[12]. Вынік галасавання: 230 галасоў за, 197 — супраць, адзін устрымаўся^[13] і такім чынам кіраўніку дзяржавы быў абвешчаны імпічмент^[14]. Пасля гэтага кангрэсмены зацвердзілі другі пункт абвінавачванняў («стварэнне перашкодаў Кангрэсу»); вынік галасавання — 299 галасоў за, 198 — супраць, адзін устрымаўся^[15][16].

Выступаючы перад прыхільнікамі на мітынгу ў штаце Мічыган прэзідэнт ЗША Д. Трамп назваў галасаванне ў Палаце прадстаўнікоў «палітычным самагубствам Дэмакратычнай партыі»^[82] і спробай «адмяніць вынікі выбараў 2016 года»^[83].

Каментуючы вынікі галасавання ў Палаце прадстаўнікоў, Белы дом у заяве для прэсы паведаміў — «Дональд Трамп перакананы, што ён будзе цалкам апраўданы ў Сенаце»^[84][85].

Па паведамленні тэлекампаніі CNN, 18 снежня 2019 года лідар рэспубліканскай большасці ў Сенаце ЗША Мітч Маконел паабяцаў да 22 снежня абвясціць дату пачатку працэдуры імпічменту ў верхняй палаце Кангрэса ЗША^[86].

У гэты ж дзень Дзяржсакратар ЗША Майк Пампеа заявіў, што гатовы выступіць у Сенаце ў рамках працэдуры імпічменту Трампа^[87].

19 снежня прэзідэнт ЗША Дональд Трамп заклікаў «неадкладна пачаць працэс па імпічменту ў Сенаце» і намякнуў, што прычына, па якой дэмакраты ў Палаце прадстаўнікоў не перадалі справу аб імпічменце ў Сенат, — боязь, што «паказанні там прыйдзецца даваць і абодвум Байдэнам і інфарматару», які напісаў скаргу на Трампа, з якой стартаваў імпічмент^[88][89]. Раней меркавалася, што кангрэсмэны ўжо 18 снежня зацвердзяць спіс заканадаўцаў, якія выступяць у якасці абвінаваўцаў на працэсе ў Сенаце — і гэты ж дакумент з’яўляецца фармальным ухваленнем для перадачы справы аб імпічменце ў верхнюю палату Кангрэса ЗША. Аднак, па словах Нэнсі Пэлосі, дэмакраты не могуць прызначыць абвінаваўцаў і перадаць пункты, пакуль не даведаюцца, «што з сябе будзе ўяўляць працэс»^[90].

Патрабаванне «неадкладна перадаць абвінаваўчае заключэнне ў Сенат у рамках працэдуры імпічменту» Трамп паўтарыў ужо публічна 21 снежня, падчас выступу перад выбаршчыкамі ў Фларыдзе^[91], і абвінаваціў кангрэсменаў-дэмакратаў у тым, што, затрымліваючы перадачу справы, яны «парушаюць амерыканскую канстытуцыю».

24 снежня стала вядома, што кангрэсмены-дэмакраты могуць прад’явіць прэзідэнту ЗША новыя абвінавачванні ў рамках імпічменту ў дадатак да тых, што ўжо зацвердзіла Палата прадстаўнікоў^[92]. У гэты ж дзень Дональд Трамп зноў выказаў абурэнне тым, што дэмакраты затрымліваюць працэс у Сенаце, адмаўляючыся адпраўляць пункты абвінавачвання ў верхнюю палату^[93]. Прэзідэнт запэўніваў, што такім чынам кангрэсмены-дэмакраты спрабуюць «падпарадкаваць сабе Сенат» і заявіў у паведамленні ў Twitter^[94]: «Якое права вар’ятка Нэнсі мае на тое, каб зацягваць працэс у Сенаце? Ніякага! У яе дрэнныя доказы, і яна імкнецца зрабіць так, каб вынік не аказаўся для яе адмоўным. Паляванне на ведзьмаў павінна скончыцца зараз жа працэсам у Сенаце».

Лідар рэспубліканцаў у Сенаце Мітч Маконел паведаміў у інтэрв’ю тэлеканалу Fox News, што дапускае выклік сведкаў для дачы паказанняў падчас разгляду абвінавачванняў у адрас Дональда Трампа ў верхняй палаце Кангрэса, але пры гэтым растлумачыў, што з-за затрымкі сенатары «апынуліся ў тупіку і нічога не могуць зрабіць, пакуль спікер Палаты прадстаўнікоў не перадасць ім паперы»^[95].

1 студзеня 2020 года асабісты адвакат Дональда Трампа Рудзі Джуліяні паведаміў тэлеканалу ABC, што гатовы прадстаўляць інтарэсы прэзідэнта ЗША ў ходзе працэсу па імпічменту ў Сенаце^[96], а таксама гатовы даць сведчанні па сутнасці абвінавачванняў^[97].

9 студзеня Дональд Трамп назваў чатырох ключавых сведкаў, якіх ён патрабаваў дапытаць у Сенаце Кангрэса ЗША ў рамках працэсу імпічменту: былога віцэ-прэзідэнта ЗША Джозефа Байдэна, яго сына Хантэра Байдэна, асведаміцеля, які напісаў на яго скаргу з-за тэлефоннай размовы з прэзідэнтам Украіны Уладзімірам Зяленскім, і кіраўніка спецкамітэта па разведцы Палаты прадстаўнікоў Адама Шыфа^[98].

Фінальнае галасаванне ў Палаце прадстаўнікоў па рэзалюцыі аб перадачы абвінавачання ў рамках працэдуры імпічменту Дональда Трампа пасля доўгіх затрымак было прызначана на 15 студзеня, і гэта адкрывала шлях да пачатку другой фазы працэсу імпічменту — пасяджэнняў у Сенаце^[99].

16 студзеня 2020 года Злічальная Палата Кангрэса апублікавала заключэнне аб незаконнасці затрымкі адміністрацыяй прэзідэнта фінансавай дапамогі Украіне, ухваленай Кангрэсам^[100].

16 студзеня 2020 года Сенату ЗША афіцыйна перададзены артыкул абвінавачванняў у адрас Прэзідэнта Дональда Трампа ў рамках працэдуры яго імпічменту. Такім чынам фармальна пачалася другая фаза працэсу. Сенатары прынялі семярых упаўнаважаных Палаты прадстаўнікоў Кангрэса, якія прадставілі дакументы^[101]. У гэты ж дзень да прысягі прыведзены старшыня Вярхоўнага суда ЗША Джон Робертс (пад яго старшынствам вялося разбіральніцтва) і ўсе сенатары^[102].

У каманду юрыстаў, якія абаранялі Дональда Трампа ў ходзе слуханняў па яго імпічменту ў Сенаце, увайшлі былыя спецпракуроры па справе аб імпічменце прэзідэнта Біла Клінтана Кенет Стар і Роберт Рэй, а таксама былы прафесар канстытуцыйнага права Гарвардскага ўніверсітэта Алан Дэршовіц (вядомы сваімі выступамі на тэлебачанні ў абарону Трампа), былы генеральны пракурор Фларыды Пэм Бондзі і былы федэральны пракурор Джэйн Раскіна (абараняла Трампа ў рамках расследавання спецпракурора Роберта Мюлера аб расійскім умяшанні ў амерыканскія выбары 2016 года)^[103].

Першае пасяджэнне адбылося 21 студзеня. На ім абмяркоўваліся правілы правядзення сенацкага судовага працэсу. Лідар рэспубліканскай большасці ў Сенаце Мітч Маконел выступіў з ініцыятывай прыняць рэзалюцыю, якая дазволіць правесці працэс у паскораным рэжыме — па аналогіі са слуханнямі пра імпічмент Біла Клінтана^[104]. Дэмакраты гэтую прапанову раскрытыкавалі, угледзеўшы ў ёй спробу «схаваць праўду ад Сената і ад амерыканскага народа»^[105].

Вынік пасяджэння першага дня, якое доўжылася 15 гадзін, невялікі, усе папраўкі былі адхілены (прычым усе акрамя адной з аднолькавым лікам 53 — 47 і адна з лікам 52 — 48). Кошт самой рэзалюцыі таксама 53 — 48^{[удакладніць]}, і рэзалюцыя прынята.

6 лютага Прэзідэнт ЗША Дональд Трамп быў апраўданы па абодвум артыкулам абвінавачання. Па першым абвінавачванні (у перавышэнні паўнамоцтваў) Трамп апраўданы 52 галасамі (48 галасоў за прызнанне вінаватым), па другім (перашкода Кангрэсу) апраўданы 53 галасамі (47 галасоў за прызнанне вінаватым)^[106]. З рэспубліканцаў за прызнанне віны Прэзідэнта ЗША па першым пункце абвінавачванняў выказаўся толькі сенатар ад штата Юта Міт Ромні, па другім пункце абвінавачванняў рэспубліканцы аднагалосна прагаласавалі за апраўданне Дональда Трампа, дэмакраты — аднагалосна за прызнанне яго вінаватым^[107].

Рашэнне Сената з’яўлялася канчатковым і не падлягала абскарджанню^[108]. Такім чынам, працэс імпічменту завяршыўся.

Скандал, аднак, выліўся ва ўмовах перадвыбарнай кампаніі да выбараў 2020 года, на якіх Дональд Трамп дамагаўся перавыбрання. Расследаванне стала для Дэмакратычнай партыі спрыяльным фонам для барацьбы супраць дзеючага прэзідэнта^[18].

Дональд Трамп стаў трэцім прэзідэнтам у гісторыі ЗША, якому быў абвешчаны імпічмент Палатай прадстаўнікоў кангрэса.

• Меморандум от 25 июля 2019 года, телефонный разговор между президентом Дональдом Трампом и президентом Украины Владимиром Зеленским Архівавана 25 снежня 2019. (англ.)