СпадчыннасцьСпадчыннасць — уласцівасць арганізмаў забяспечваць матэрыяльную і функцыянальную пераемнасць паміж пакаленнямі, адзін з галоўных фактараў эвалюцыі. Праяўляецца ў бесперапыннасці жывой матэрыі пры змене пакаленняў. Фактары спадчыннасці лакалізаваны ў храмасомах і цытаплазме (цытаплазматычная спадчыннасць). Генетычная інфармацыя захоўваецца, узнаўляецца і перадаецца пры размнажэнні арганізмаў у выглядзе малекул нуклеінавых кіслот (ДНК, РНК), якія з'яўляюцца матэрыяльнамі носьбітамі ўсіх відаў спадчыннасці. Асобная роля ў спадчыннасці належыць дакладнасці ўзнаўлення малекул нуклеінавых кіслот у працэсах рэплікацыі і транскрыпцыі, а таксама высокай ступені дакладнасці сінтэзу бялкоў у працэсе трансляцыі. Рэалізацыя спадчыннасці залежыць ад асаблівасцей генатыпу, знешніх умоў і адбываецца ў розных варыянтах. Напрыклад, асобіны з розным генатыпам маюць аднолькавы фенатып (дамінантнасць), арганізмы з аднолькавым генатыпам — розны фенатып (мадыфікацыі). Функцыянальная пераемнасць пакаленняў забяспечваецца таксама перадачай інфармацыі ад аднаго пакалення да другога ў ходзе навучання, т. зв. сігнальная спадчыннасць. Аснова гэтага працэсу — умоўнарэфлекторная дзейнасць вышэйшых арганізмаў (асабліва ў чалавека). У ходзе ўзнікнення і развіцця жыцця на Зямлі спадчыннасць адыгрывала вырашальную ролю шляхам спалучэння кансерватыўнасці са зменлівасцю ў замацаванні дасягнутых эвалюцыйных пераўтварэнняў. Вывучэнне заканамернасцей спадчыннасці мае важнае значэнне для медыцыны, сельскай гаспадаркі і інш. Літаратура
|
Portal di Ensiklopedia Dunia