Спіс саюзных рэспублік СССР

Канстытуцыйны парадак

Паводле Канстытуцыі СССР 1977 года (гл. 8, арт. 71) рэспублікі Савецкага саюза размешчаныя ў наступным парадку:

У гэтым жа парадку дэвізы саюзных рэспублік размешчаныя на гербе СССР. Парадак прыблізна адпавядае колькасці насельніцтва на момант стварэння рэспублік.

Колькасць саюзных рэспублік у Савецкім Саюзе змянялася ад 4 да 16. У момант утварэння 30 снежня 1922 года СССР складаўся з 4 рэспублік (РСФСР, Украінская ССР, Беларуская ССР, Закаўказская СФСР). Апошняя, паводле канстытуцыі 5 снежня 1936 года была падзелена на Азербайджанскую, Армянскую і Грузінскую ССР, тады жа Казахская АССР і Кіргізская АССР РСФСР былі ператвораны ў Казахскую ССР і Кіргізскую ССР. У выніку нацыянальна-дзяржаўнага размежавання савецкіх рэспублік у Сярэдняй Азіі 1924-25 гг. да СССР далучыліся Узбекская ССР і Туркменская ССР (утвораныя пастановай ЦВК СССР ад 27 кастрычніка 1924, дэкларацыя аб утварэнні прынятая ў лютым 1925 на Устаноўчых з'ездах рад рэспублік і афіцыйна прынятая на Трэцім з'ездзе рад у маі 1925); 16 кастрычніка 1929 3-і ўсетаджыкскі з'езд рад прыняў дэкларацыю аб пераўтварэнні Таджыкскай АССР у Таджыкскую ССР і 5 снежня 1929 ЦВК СССР зацвердзіў гэта рашэнне. 31 сакавіка 1940 пасля далучэння часткі тэрыторыі, атрыманых СССР ад Фінляндыі па Маскоўкага мірнага дагавора 12 сакавіка 1940 Карэльская АССР была ператворана ў Карэла-Фінскую ССР, але 16 ліпеня 1956 яна была ператворана зваротна ў Карэльскую АССР РСФСР. У жніўні 1940 былі прыняты ў СССР Малдаўская ССР (2 жніўня), Літоўская ССР (3 жніўня), Латвійская ССР (5 жніўня) і Эстонская ССР (6 жніўня). На момант распаду (1991) СССР складаўся з 15 саюзных рэспублік.

У парадку памяншэння плошчы

Месца	(у свеце)	Рэспубліка	Плошча (км²)	%
1	1	РСФСР	17,075,200	76.62%
2	9	Казахская ССР	2,727,300	12.24%
3	44	Украінская ССР	603,700	2.71%
4	52	Туркменская ССР	488,100	2.19%
5	56	Узбекская ССР	447,400	2.01%
6	84	Беларуская ССР	207,600	0.93%
7	85	Кіргізская ССР	198,500	0.89%
—	—	Карэла-Фінская ССР	172,400	0.77%
8	93	Таджыкская ССР	143,100	0.64%
9	112	Азербайджанская ССР	86,600	0.39%
10	119	Грузінская ССР	69,700	0.31%
11	121	Літоўская ССР	65,200	0.29%
12	122	Латвійская ССР	64,589	0.29%
13	130	Эстонская ССР	45,226	0.20%
14	135	Малдаўская ССР	33,843	0.15%
15	138	Армянская ССР	29,800	0.13%

У парадку памяншэння колькасці насельніцтва

Па дадзеных перапісы 1989 года.

Месца	Рэспубліка	Насельніцтва	%
1	РСФСР	147,386,000	51.40%
2	Украінская ССР	51,706,746	18.03%
3	Узбекская ССР	19,906,000	6.94%
4	Казахская ССР	16,711,900	5.83%
5	Беларуская ССР	10,151,806	3.54%
6	Азербайджанская ССР	7,037,900	2.45%
7	Грузінская ССР	5,400,841	1.88%
8	Таджыкская ССР	5,112,000	1.78%
9	Малдаўская ССР	4,337,600	1.51%
10	Кіргізская ССР	4,257,800	1.48%
11	Літоўская ССР	3,689,779	1.29%
12	Туркменская ССР	3,522,700	1.23%
13	Армянская ССР	3,287,700	1.15%
14	Латвійская ССР	2,666,567	0.93%
15	Эстонская ССР	1,565,662	0.55%

У парадку памяншэння шчыльнасці насельніцтва

Месца	Рэспубліка	Шчыльнасць
1	Малдаўская ССР	128.2
2	Армянская ССР	110.3
3	Украінская ССР	85.6
4	Азербайджанская ССР	81.3
5	Грузінская ССР	77.5
6	Літоўская ССР	56.6
7	Беларуская ССР	48.9
8	Узбекская ССР	44.5
9	Латвійская ССР	41.3
10	Таджыкская ССР	35.7
11	Эстонская ССР	34.6
12	Кіргізская ССР	21.4
13	РСФСР	8.6
14	Туркменская ССР	7.2
15	Казахская ССР	6.1