Сіні ліхтар (апавяданне)

«Сіні ліхтар» (руск.: Синий фонарь) — апавяданне сучаснага рускага пісьменніка Віктара Пялевіна, якое дала назву яго дэбютнаму зборніку «Сіні ліхтар». У 2000 годзе па апавяданню «Сіні ліхтар» быў зняты кароткаметражны мастацкі фільм «Нічога страшнага» (рэжысёр Ульяна Шылкіна)^[1][2].

Дзеці, якія адпачываюць у піянерскім лагеры, перад сном распавядаюць адзін аднаму страшылкі. За гэтымі апавяданнямі яны пачынаюць задавацца сур’ёзнымі філасофскімі пытаннямі: пра сэнс жыцця, пра жыццё пасля смерці. У канцы апавядання развязкі не адбываецца, пытанні так і застаюцца без адказу і дзеці засынаюць. Як адзначае літаратуразнаўца Т. Шчучкіна, «у традыцыях рускай класічнай літаратуры для Пялевіна больш важным аказваецца не атрыманне адказу на пытанне, а сама пастаноўка пытання»^[1].

Апавяданне «Сіні ліхтар» па сутнасці з’яўляецца аўтабіяграфічным. Безназоўны апавядальнік, званы займеннікам «я», не то ўспамінае, не то прыдумвае на хаду містычныя страшылкі. Ён прымае ўдзел у гэтай забаве супраць волі, толькі для таго каб развеяць абстаноўку^[3].

Вобраз сіняга ліхтара, а таксама сіні колер наогул, у апавяданні паўстаюць містычнымі сімваламі іншага свету. Дзеці расказваюць страшылкі пры святле электрычнага сіняга ліхтара, хлопчык па мянушцы Кастыль паказвае апавядальніку сіняваты кулак, скура жанчыны-вампіра з гісторыі Васі сінее. Вобраз сіняга ліхтара пачынае і заканчвае апавяданне^[3].

Апавяданне ўпершыню апублікавана ў складзе першага аўтарскага зборніка Пялевіна «Сіні ліхтар» (1991).

• Щучкина Т. В. Рассказовое творчество Виктора Пелевина. — СПб. : фак-т филологии и искусств СПбГУ, 2010. — 60 с. — (Сер. «Лит. направления и течения»; Вып. 37).