Фёдар Андрэевіч Крыловіч
Фёдар Андрэевіч Крыловіч (23 сакавіка 1916, Мінск, Расійская імперыя — 7 лістапада 1959, Асіповічы, Магілёўская вобласць, БССР, СССР) — беларускі савецкі партызан, адзін з арганізатараў Асіповіцкага камуністычнага падполля, кіраўнік партызанскай дыверсійнай групы ў гады Вялікай Айчыннай і Другой Сусветнай войнаў у Беларусі. БіяграфіяНарадзіўся ў Мінску ў сям’і чыгуначніка, кандуктара цягнікоў Андрэя Андрэевіча Крыловіча. Паступіў у Віцебскі электратэхнікум, але з прычыны цяжкага матэрыяльнага становішча сям’і вучобу кінуў. Каб дапамагчы сям’і працаваў адразу ў двух месцах: электрыкам на чыгуначнай электрастанцыі ў Асіповічах і адначасова памочнікам упаўнаважанага ў гарадскім аддзеле фізкультуры і спорту. З 1937 па 1940 гады служыў у радах РСЧА. Скончыў школу сувязістаў ва Ульянаўску, у званні сяржанта ваяваў на Халхін-Голе і каля возера Хасан. Удзельнік савецка—фінляндскай вайны 1939—1940 гадоў. Пасля дэмабілізацыі вярнуўся ў Асіповічы. Застаўся электраманцёрам і пасля прыхода немцаў, якія 30 чэрвеня 1986 года занялі Асіповічы — вузлавую станцыю, якая стала падчас акупацыі важнай базай Вермахту. Тут размяшчаліся склады, фарміраваліся ці разгружаліся мноства варожых ваенных эшалонаў. Ужо ў ліпені 1941 года Фёдар Крыловіч наладзіў сувязь з партызанамі, а ў жніўні арганізаваў у Асіповічах падпольную камсамольскую групу, якая ўвайшла ў склад Асіповіцкага камуністычнага падполля. «Дыверсія Крыловіча»Сакратар Магілёўскага падпольнага абкама ЛКСМБ, упаўнаважаны ЦК ЛКСМБ у зоне Асіповічы — Бабруйск Павел Валожын са складу партызанскага атраду «Храбрацы» НКУС БССР (кіраўнік — Аляксандр Маркавіч Рабцэвіч), які дзейнічаў тады ў Бабруйскім і Асіповічскім раёнах Беларусі, вясной 1943 года сустрэўся з Фёдарам Крыловічам і даручыў яму пашырыць маштаб дыверсій і актаў сабатажу на станцыі і ў горадзе, узарваць эшалон з палівам у Магілёўскім (Паўночным) вагонным парку станцыі Асіповічы. Каб атрымаць доступ да эшалона, які прыбыў на станцыю ў ноч на 30 ліпеня 1943 года, падпольшчык пашкодзіў электраправодку ўваходнага светлафора, а калі яго выклікалі для рамонту, усталяваў дзве міны на цыстэрнах у пачатку і канцы чыгуначнага саставу ворага. У выніку выбуху і ўзніклага пасля яго пажару былі знішчаны адразу чатыры ваенныя эшалоны з боепрыпасамі і тэхнікай: згарэлі 63 вагоны са снарадамі, авіябомбамі, танкамі «Тыгр» і «Пантэра», 23 платформы з бензінам, 8 цыстэрнаў з аўтамаслам, 15 вагонаў с запасамі харчавання, 5 паравозаў, кран для падачы вугалю, вугальны склад, станцыйныя пабудовы[1]. Загінула каля 50 нямецкіх салдатаў[2]. На працягу 10 гадзін над горадам бушавала полымя. Спужаўшыся выбухаў, разбеглася і ахова размешчанага паблізу лагера ваеннапалонных, а зняволеныя сышлі ў лес да партызан. Праведзеная аперацыя, вядомая як «Дыверсія Крыловіча» стала адной з буйнейшых дыверсій усёй Другой сусветнай вайны. Паводле фундаментальнай працы «Гісторыя Другой сусветнай вайны 1939—1945» (Москва, 1976, том 7, с. 314):
Пасля выбуху Фёдар Крыловіч сышоў з горада ў 1-ю Бабруйскую партызанскую брыгаду, якой камандаваў Віктар Лівенцаў. Узначаліў у атрадзе дыверсійную групу, здзейсніў шэраг паспяховых аперацый. Атрымаў некалькі раненняў і кантузій. За паспяховае правядзенне гэтай аперацыі Фёдар Крыловіч, пазней, у 1949 годзе быў узнагароджаны ордэнам Леніна. Пасляваенны перыядПасля заканчэння вайны з верасня 1945 года працаваў старэйшым электраманцёрам на станцыі Асіповічы. Памер у 1959 годзе ў беднасці і забыцці, не дачакаўшыся прызнання яго заслуг[3]. Памяць
Зноскі
Літаратура
Спасылкі
|
||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
