Цвіценне

Зверху ўніз:
Calliandra haematocephala.
Juanulloa mexicana.
Aloe thraskii.
Helleborus viridis.
Linum usitatissimum.
Salvia patens.
Onopordum nervosum.

Цвіце́нне (лац.: anthésis) — перыяд жыццядзейнасці пакрытанасенных (кветкавых) раслін ад залажэння ў пупышках зачаткаў кветак да засыхання калякветніка і тычынак (адцвітанне), пераломны перыяд антагенезу, у час якога расліны пераходзяць ад вегетатыўнага росту да генератыўнага развіцця.

Асноўнае прызначэнне цвіцення — здзяйсненне апладнення. Перыяд цвіцення падрыхтоўваецца назапашваннем фітагармонаў (руск.) (бел., якія, магчыма, выклікаюць залажэнне зачаткаў кветак. Пачынаецца з паяўлення на конусе нарастання парастка вонкавых вырастаў — чашалісцікаў, потым пялёсткаў, тычынак, пладалісцікаў, унутры якіх утвараецца поласць (завязь), а ў верхняй частцы адасабляецца слупок і рыльца. Гэтыя працэсы адбываюцца ў пупышцы (бутоне).

Пасля апылення і апладнення цвіценне заканчваецца, апалаюць пялёсткі, тычынкі, слупок з рыльцам; чашачка звычайна застаецца і ахоўвае завязь, якая развіваецца і пераўтвараецца ў плод.

Перыяд цвіцення

Доўжыцца цвіценне ад 20—25 хвілін (некаторыя гарлачыкавыя) да 70—80 сутак (некаторыя архідныя). У аднагадовых раслін цвіценне настае ў 1-ы год, у двухгадовых — на 2-і, у шматгадовых траў — на 2—5-ы, у дрэў — на 10—30-ы.

Многія расліны цвітуць на працягу жыцця шматразова (полікарпічныя расліны (руск.) (бел.), адна-, двух- і некаторыя шматгадовыя (парасонавыя, пальмы, агавы) — 1 раз (монакарпічныя расліны (руск.) (бел.). У ходзе эвалюцыі ў раслін замацаваліся прыстасавальныя рэакцыі яравізацыі (руск.) (бел. і фотаперыядызму (руск.) (бел., у выніку чаго цвіценне прымяркоўваецца да найбольш спрыяльнага сезона, а таксама разнастайныя механізмы, што забяспечваюць апыленне і апладненне. У практыцы цвіценне лічыцца перыяд ад пачатку раскрыцця кветак да засыхання калякветніка.

Літаратура

Цвіценне // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).