Цюн Яа (пісьменніца)

Цюн Яа
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	кіт.: 陳喆
Псеўданімы	瓊瑤
Дата нараджэння	20 красавіка 1938(1938-04-20)
Месца нараджэння	Chengtu[d], Кітайская рэспубліка
Дата смерці	4 снежня 2024(2024-12-04)[1] (86 гадоў)
Месца смерці	淡水區[d], Новы Тайбэй[d], Тайвань
Грамадзянства	Кітайская рэспубліка  Тайвань
Бацька	Chen Zhiping[d]
Маці	Yuan Xingshu[d]
Муж	Ping Hsin-tao[d]
Альма-матар	台北市立中山女子高級中學[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт-песеннік, аўтарка-кампазітар, тэлепрадзюсар, сцэнарыст, пісьменніца, раманіст
Гады творчасці	1963 — 2024
Мова твораў	традыцыйная кітайская[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Цюн Яо (англ.: Qiong Yao, кіт. 瓊瑤, піньінь Qióng Yáo; 20 красавіка 1938(1938-04-20), Chengtu^[d], Кітайская рэспубліка — 4 снежня 2024(2024-12-04)^[1], 淡水區^[d], Новы Тайбэй^[d]) — псеўданім Чэнь Чжэ, тайваньскай пісьменніцы і прадзюсара, якую прызнаюць самым папулярным аўтарам любоўных раманаў на кітайскай мове^[2]. За сваё жыццё яна стварыла больш за 50 раманаў. Па яе творах знята больш за 100 фільмаў і тэлесерыялаў^[3].

Яна і яе брат-блізнюк нарадзіліся ў 1938 годзе падчас Другой кітайска-японскай вайны ў Чэнду, правінцыя Сычуань, у бацькоў, уцекачоў з Пекіна, занятага японскімі войскамі ў 1937 годзе. Бацькі Чэнь Чжыпін (陳致平) і маці Юань Сіншу (袁行恕) атрымалі добрую адукацыю. У 1942 годзе сям’я пераехала ў родны горад Чэнь Чжыпіна, Хэн’ян, правінцыя Хунань, каб далучыцца да дзядулі Чэнь Мосі (陳墨西). У 1944 годзе, пасля падзення Хэн’яна  (руск.) (бел., яны перажылі цяжкае падарожжа ў ваенную сталіцу Чунцын, падчас якога ім некалькі разоў цудам удалося пазбегнуць смерці.

У 1949 годзе яе сям’я пераехала на Тайвань, дзе Чэнь скончыла эксперыментальную пачатковую школу Тайбэйскага ўніверсітэта (臺北師範學校附屬小學) і тайбэйскую муніцыпальную сярэднюю школу для дзяўчынак Чжуншань. Тройчы праваліўшы ўступныя экзамены ва ўніверсітэт, яна выйшла замуж за пісьменніка Ма Сэньцына.

У 18 гадоў Цюн Яа закахалася ў свайго школьнага настаўніка кітайскай мовы. Гэты вопыт лёг у аснову яе дэбютнага рамана «За акном», які стаў адным з самых папулярных яе твораў і паклаў пачатак яе пісьменніцкай кар’еры^[4].

Раманы Цюн Яа спачатку публікаваліся ў часопісе Crown Magazine, які належаў Пін Сінь-таа, а затым выходзілі ў выдавецтве Crown Publishing, што таксама належыць Піну, які пазней стаў яе другім мужам^[4]. Удваіх яны займаліся экранізацыяй літаратурных твораў, часта самі выступаючы ў якасці прадзюсераў або сцэнарыстаў^[4]. У экранізацыях 1970-х гадоў часта фігуравалі Брыджыт Лін  (англ.) (бел., Джаан Лін  (руск.) (бел., Чарлі Чын  (руск.) (бел. і/або Чын Хан  (англ.) (бел..

Яе любоўныя раманы былі вельмі добра прыняты на Тайвані, і да 1990-х гадоў яна таксама стала адным з самых прадаваных аўтараў у мацерыковым Кітаі^[5]. Раманы-бэстсэлеры «За акном» і «У глыбіні двара» (1969) неаднаразова перавыдаваліся^[4].

У яе творах часта малююцца сумніўныя з пункту гледжання грамадскіх нормаў рамантычныя адносіны (напрыклад, паміж настаўнікам і вучаніцай)^[4]. Яе любоўныя раманы і іх экранізацыі падвяргаліся крытыцы за іх меладраматычныя сюжэтныя лініі^[6][7][7] і шматслоўныя дыялогі^[8]. Чытачы і гледачы Цюн Яа — пераважна жанчыны, паколькі асноўны акцэнт у яе творах зроблены на пачуццях маладых жанчын^[9].