Чжыжэнь

Чжыжэнь
智人洞
Каардынаты: 22°17′13,60″ пн. ш. 107°30′45,10″ у. д.HGЯO
Размяшчэнне	Кітай, Гуансі-Чжуанскі аўтаномны раён
Чжыжэнь

Чжыжэнь (кіт. спр. 智人洞, піньінь zhìréndòng) — карставая пячора ў гарах Мулан ў акрузе Чунцзо, Гуансі-Чжуанскі аўтаномны раён КНР^[1]. У гэтай пячоры, якая адносіцца да ранняга верхняга плейстацэну, былі выяўленыя выкапнёвыя парэшткі, якія належаць, верагодна, анатамічна сучасным людзям з некаторымі рысамі архаічных людзей^[1][2].

Выкапнёвыя знаходкі былі выяўлены кітайскімі палеантолагамі ў 2007 годзе^[1]. Парэшткі былі пакрытыя суцэльным нацёкам  (англ.) (бел. і знаходзіліся ў пласце, які першапачаткова быў датаваны часам паміж 113 і 100 тысяч гадоў таму^[1]. Пазней больш дакладная датыроўка дала ацэнку каля ад 116 да 106 тысяч гадоў таму^[3].

Сярод знаходак былі выяўленыя парэшткі буйных млекакормячых, у тым ліку, арангутанаў, сланоў, тапіры, насарогаў, казліных, аленяў, мядзведзяў, барсукоў і леапардаў^[1]. Каля 25 працэнтаў буйных млекакормячых, чые парэшткі знойдзены ў пячоры, да гэтага часу вымерлі^[4].

Былі ідэнтыфікаваны тры адзінкі чалавечых парэшткаў: два верхнія маляры (Чжыжэнь-1 і Чжыжэнь-2) і пярэдняя частка ніжняй сківіцы (Чжыжэнь-3)^[1]. Усе тры фрагменты, верагодна, належалі як мінімум двум розным індывідам; прыналежнасць фрагментаў Чжыжэнь-1 і Чжыжэнь-3 аднаму індывіду малаверагодная^[1].

У параўнанні з выкапнямі эпохі верхняга плейстацэну з заходняй Еўразіі, знаходкі Чжыжэнь-1 і Чжыжэнь-2 вылучаюцца меншымі памерамі і падобныя на больш позніх гамінідаў, аднак сярод выкапняў усходне-азіяцкага верхняга плейстацэну недастаткова матэрыялу для паўнавартаснага параўнання^[4].

Чжыжэнь-3 валодае камбінацыяй архаічных і прасунутых рысаў^[1]. Найбольш істотнай асаблівасцю дадзенай знаходкі з'яўляецца наяўнасць падбародачнага выступу^[1][2]. З улікам датыроўкі амерыканскі палеантолаг, спецыяліст па эвалюцыі чалавека, Эрык Трынкаус^be_en, разглядае дадзеныя знаходкі як парэшткі «найстаражытнейшых сучасных людзей за межамі Афрыкі»^[2]. Аднак іншыя даследчыкі скептычна ставяцца да гэтага меркавання, паколькі яно істотна разыходзіцца c агульнапрынятай раней датыроўкай выхаду чалавека з Афрыкі, згодна з якой Homo sapiens з'явіліся ў Паўднёвай Азіі не раней 60 тыс. гадоў таму^[4].

• Дзянісава пячора