Юрый Іосіфавіч Хашчавацкі

Юрый Іосіфавіч Хашчавацкі
Юрый Іосіфавіч Хашчавацкі
Дата нараджэння	18 кастрычніка 1947 (77 гадоў)
Месца нараджэння	Адэса, Адэская вобласць, УССР, СССР;
Грамадзянства	СССР; Беларусь;
Адукацыя	Адэская нацыянальная акадэмія харчовых тэхналогій;
Месца працы	Беларусьфільм;
Прафесія	кінарэжысёр, сцэнарыст, рэжысёр
Узнагароды	Лаўровая галіна[d] (2012)
IMDb	ID 0153872

Юрый Іосіфавіч Хашчавацкі (нар. 18 кастрычніка 1947, Адэса) — беларускі кінарэжысёр, сцэнарыст грамадскі дзеяч, палітык. Член Міжнароднай і Еўразійскай акадэмій тэлебачання і радыё. Лаўрэат міжнародных кінафестываляў у Нью-Ёрку, Сан-Францыска, Жэневе, Берліне, Мюнхене, Лейпцыгу, Бялградзе, Кіеве, Санкт-Пецярбургу.

У кінематографе

Скончыў Адэскі тэхналагічны інстытут. Пасля размеркавання ў Мінск супрацоўнічаў як пазаштатны аўтар з Беларускім тэлебачаннем, пазней — рэжысёр. У 1981-м скончыў Ленінградскі дзяржаўны інстытут тэатру, музыкі і кінематаграфіі^[1].

Аўтар больш як трыццаці кінафільмаў, многія адзначаныя прызамі міжнародных фестываляў: «Гэта ціхае жыццё ў Глыбокім» (1985), «Тут быў Крылоў» (1987), «Сустрэчны пазоў» (1989), «Усё добра» (1991), «Рускае шчасце» (1992), «Аазіс» (1996), «Час Чжоў Энлая» (1998), «Богі сярпа і молата» (2000), «Дажыць да кахання» (2002), «Каўказскія нявольнікі» (2002), «У пошуках ідышу» (у сааўтарстве з А. Гарадніцкім і інш., 2008).

Найбольш вядомая стужка — «Звычайны прэзідэнт» (54 мін., 1996)^[2], знятая ў жанры палітычнага памфлету. Праца ўзнагароджаная Прэміяй міру на Берлінскім кінафестывалі, Гран-пры «Human Rights Watch» у Нью-Ёрку, прызам «Залатая брама» ў Сан-Францыска. Аўтар сцэнару стужкі — Леанід Міндлін, у якасці прадзюсара выступіў Пётр Марцаў. У стужцы зняўся экс-міністр МУС Беларусі Юрый Захаранка, які ў 1999 годзе будзе выкрадзены недалёка ад свайго дому.

Розгалас мела і стужка «Плошча», знятая ў жанры дакументальнай хронікі, прысвечанай прэзідэнцкай кампаніі 2006 года і абаронцам палатачнага лагера на Кастрычніцкай плошчы Мінска.

У грамадскай дзейнасці

Стаяў ля вытокаў Мінскага аб’яднання яўрэйскай культуры ў 1988 г.^[3], увайшоў у праўленне гэтай грамадскай арганізацыі^[4], аднак неўзабаве пакінуў яго з-за нязгоды з метадамі кіраўніцтва^[5]. У канцы 1990-х гадоў уваходзіў у Савет дырэктароў Сусветнай асацыяцыі беларускіх яўрэяў^[6].

У палітыцы

Сябра Аб’яднанай грамадзянскай партыі. Адзначае, што з’яўляецца паслядоўным апанентам рэжыму Лукашэнкі. Перад прэзідэнцкімі выбарамі 2001 года быў членам штаба Сямёна Домаша. Удзельнічаў у парламенцкіх выбарах 2016 года па Свіслацкай выбарчай акрузе № 94. На гэтых выбарах Юрыю Хашчавацкаму налічылі 0,4 % галасоў выбаршчыкаў. У акрузе балатавалася 7 кандыдатаў, а перамогу атрымаў кандыдат ад прэзідэнцкай «вертыкалі» Валерый Варанецкі з 40,7 % галасоў.

Фільмаграфія

1985 — Гэтае ціхае жыццё ў Глыбокім (дакументальны)
1986 — Вяртанне ў Хатынь (фільм-спектакль)
1986 — Паглядзі на свой дом (дакументальны)
1987 — Упарты чалавек (дакументальны)
1987 — Тут быў Крылоў (дакументальны)
1987 — Прызыўнікі (мастацкі, тэлевізійны)^[7]^[8]
1988 — Вандроўцы (дакументальны)
1988 — Майстры і чаляднікі (дакументальны)
1988 — Формула паскарэння (дакументальны)
1989 — Сустрэчны пазоў (дакументальны)
1989 — У неба на коле (дакументальны)
1989 — Хто сёння адсутнічае
1990 — Прамежкавы чалавек
1990 — Магістраль (дакументальны)
1991 — Аранжавыя жылеты (дакументальны)
1991 — Усё харашо (дакументальны)
1992 — Рускае шчасце (дакументальны)
1993 — Жарсці аб Марыянне (дакументальны)
1994 — Хлеб Ізраіля (дакументальны)
1996 — Аазіс (дакументальны)
1996 — Звычайны прэзідэнт (дакументальны)
1997 — Рэха маўчання (дакументальны)
1998 — Час Чжоў Эньлая (дакументальны)
2000 — Богі Сярпа і Молата (дакументальны)
2002 — Дажыць да кахання (дакументальны)
2002 — Каўказскія нявольнікі (дакументальны)
2003 — Святы доктар
2003 — Сонечны клоўн (дакументальны)
2007 — Плошча (дакументальны)
2007 — Уперад, у мінулае
2008 — У пошуках ідышу (дакументальны, супольна з Аляксандрам Гарадніцкім)
2010 — Лабатамія
2011 — Звычайныя выбары (дакументальны)

Кінаўзнагароды

За фільм «Гэтае ціхае жыццё ў Глыбокім»:
- Гран-пры Ўсесаюзнага фестываля тэлевізійных фільмаў у Кіеве (1985)
За фільм «Тут быў Крылоў»:
- Гран-пры Ўсесаюзнага фестываля тэлевізійных фільмаў у Мінску (1987)
За фільм «Прызыўнікі»:
- Гран-пры фестываля беларускага кіно (Мінск, 1987)
За фільм «Сустрэчны пазоў»:
- Гран-пры «Залаты кентаўр» Міжнароднага кінафестывалю «Пасланне да Чалавека» (Санкт-Пецярбург, 1989)
За фільм «Рускае шчасце»:
- прыз «Астанкіна» за лепшы тэлефільм і прэмія на міжнародным кінафестывалі ў Екацярынбургу
- «Golden Gate Award» (Сан-Францыска, 1998)
За фильм «Аазіс»:
- Прыз жюры міжнароднага кінафестывалю экалагічных фільмаў (Фрайбург, 1996)
За фільм «Звычайны прэзідэнт»:
- Прэмія імя Сахарава расіїскага саюза пісьменнікаў «Апрель» (Масква, 1997)
- «Кінапрэмія Міру» Берлінскага міжнароднага кінафестывалю (форум) у 1997 г.
- Гран-пры Human Rights Watch (Нью-Ёрк, 1998)
- «Golden Gate Award» (Сан-Францыска, 1998)
За фільм «Каўказскія нявольнікі»:
- Гран-пры Сусветнай арганізацыі супраць катаванняў — міжнародны кінафестываль дакументальных фільмаў у Жэневе (2004)
- Залатая ўзнагарода міжнароднага кінафестывалю ў Бялградзе (2004)