Янэк Вішнеўскі

Янэк Вішнеўскі
Янэк Вішнеўскі
	польск.: Zbigniew Godlewski
Род дзейнасці	пісьменнік
Дата нараджэння	3 жніўня 1952
Месца нараджэння	Зялёна Гура, Любушскае ваяводства, Польшча;
Дата смерці	17 снежня 1970 (18 гадоў)
Месца смерці	Гданьск, Гданьскае ваяводства, Польская Народная Рэспубліка;
Месца пахавання	Эльблёнг;
Грамадзянства	Польшча;
Узнагароды і прэміі
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Янэк Вішнеўскі (польск.: Zbigniew Eugeniusz Godlewski польск.: Janek Wiśniewski 3 жніўня 1952, Зялёна Гура — 17 снежня 1970, Гдыня) — персанаж паэмы «Балада пра Янэка Вішнеўскага», прататыпам якога з'яўляецца Збігнеў Гадлеўскі (Zbigniew Godlewski).

Легенда і рэальны персанаж

Імя было прыдумана аўтарам балады Кшыштафам Даўгялам, каб прадставіць у сімвалічным выглядзе 18 гадовага працоўнага, забітага ў польскім горадзе Гдыня ваеннымі ці міліцыяй 17 снежня 1970, падчас хваляванняў у Польшчы. Выява цела невядомага маладзёна, якога нясуць на дзвярах праз кардон паліцыі ды танкі, натхніла К. Даўгялу напісаць паэму. Ніхто не ведаў яго імя ў той час, таму аўтар вырашыў даць яму імя звычайнага паляка. Пазней высветлілася, што чалавека насамрэч завуць Збігнеў Гадлеўскі і ён жыў непадалёк ад Эльблонгу. У 1970 Збігнеў быў застрэлены разам з яшчэ 39 чалавекамі.

Музыка для песні Песня аб Янку з Гдыні (таксама вядомая як «Балада пра Янэка Вішнеўскага») была напісана Мечыславам Халевай. Песня, разам з расповядам Янэка Вішнеўскага, стала папулярнай, калі ў канцы 1981 выйшла кіно Чалавек з Жалеза. Пасля падзення камунізму ў Польшчы галоўная вуліца Гдыні стала насіць імя Янэка Вішнеўскага, а ў Эльблонгу адна з вуліц таксама была названа ў гонар Збігнева Гадлеўскага.