1-я руская брыгада (НВАЮ)
1-я руская / савецкая[1] ўдарная брыгада (славенск.: Ruska udarna brigada, сербахарв.: Руска ударна бригада / Ruska udarna brigada) — ваеннае тактычнае фарміраванне Народна-вызваленчай арміі Югаславіі (НВАЮ), створанае на тэрыторыі Славеніі ў апошнія дні Другой сусветнай вайны. Падраздзяленне набрана з ліку грамадзян Савецкага Саюза. У ваенных дзеяннях удзелу не прымала. ГісторыяУ гады Другой сусветнай вайны ў шэрагах партызанскіх фарміраванняў Славеніі налічвалася каля 1550 грамадзян СССР. Гэта былі ваеннапалонныя чырвонаармейцы і остарбайтэры, якія збеглі з лагераў і месцаў прымусовага ўтрымання на тэрыторыі Аўстрыі, Італіі і Югаславіі, акупаванай войскамі краін «восі». Яшчэ адну групу байцоў прадстаўлялі перабежчыкі з воінскіх фарміраванняў вермахта: 162-й (цюркскай) пяхотнай дывізіі, казацкіх і іншых калабарацыянісцкіх фарміраванняў. Першапачаткова савецкія грамадзяне знаходзіліся ў розных партызанскіх атрадах і брыгадах. З восени 1943 года, у сувязі з ростам іх колькасці, Галоўны штаб Народна-вызваленчай арміі і партызанскіх атрадаў Славеніі пачаў зводзіць замежнікаў у аднастайныя па складзе падраздзяленні партызанскіх атрадаў і народна-вызваленчых брыгад 7-га і 9-га карпусоў. З’явіліся так званыя «рускія» аддзяленні, узводы, роты і батальёны. Гэтыя фарміраванні ўваходзілі ў склад славенскіх партызанскіх часцей і цалкам падпарадкоўваліся іх камандаванню[2][3][4]. Па завяршэнні вайны ўсе грамадзяне СССР падлягалі рэпатрыяцыі. Для забеспячэння арганізаванай адпраўкі былых партызан на радзіму ў маі 1945 года была сфарміравана 1-я руская брыгада, у якую накіроўваліся савецкія грамадзяне з часцей НВАЮ[5][6]. Фарміраванне брыгады ажыццяўлялася на базе 2-га «рускага» батальёна 18-й славенскай ударнай Базавіцкай брыгады з грамадзян СССР, якія ўваходзілі ў склад падраздзяленняў 9-га і 7-га карпусоў. Стварэнне злучэння адбывалася ў сяле Шэмпас, размешчаным у 12 км на ўсход ад Гарыцыі[7]. Падраздзяленне складалася з чатырох (па іншых даных — двух[8]) батальёнаў. Камандзірам брыгады прызначаны Анатоль Ігнатавіч Дзячэнка, які да гэтага займаў пасаду намесніка камандзіра Базавіцкай брыгады. У баявых дзеяннях 1-я руская брыгада ўдзелу не прымала. Неўзабаве пасля ўтварэння асабісты склад з’ехаў праз Любляну ў Савецкі Саюз[9][10][11][12][8]. У кнізе ваенна-гістарычнага інстытута ў Бялградзе «Народна-вызваленчая армія Югаславіі» заяўлялася пра 800 байцоў[13]. Па іншай інфармацыі, у канцы чэрвеня 1945 года па спісе асабістага складу брыгада налічвала 416 чалавек. Яшчэ каля 90 чалавек знаходзіліся ў гэты час у розных шпіталях. Каля 60 чалавек у чэрвені былі накіраваны ў Чырвоную Армію[12]. З ліку 448 савецкіх грамадзян брыгады рускіх было 190, казахаў — 70, украінцаў — 60, азербайджанцаў — 50, узбекаў — 25, беларусаў — 15, таджыкаў — 10, туркменаў — 10, кіргізаў — 5, татараў — 5, яўрэяў — 4, малдаван — 4[14]. Крыніцы
Літаратура
|
||||||||||||||
.svg){kind=small}
Portal di Ensiklopedia Dunia
