ខេត្តព្រះនគរស្រីអយុធ្យា
ព្រះនគរស៊ីអយុធ្យា [lower-alpha ១] ឬក្នុងស្រុក និងសាមញ្ញ អយុធ្យា គឺជា ខេត្ត មួយនៅកណ្តាល ( ឆាងវ៉ាត ) នៃ ប្រទេសថៃ ។ ខេត្តជិតខាងគឺ (ពីខាងជើងតាមទ្រនិចនាឡិកា) អាងទង លពបុរី បទុមធានី នន្ទបុរី នគរបឋម និង សុវណ្ណបុរី ។ សព្វនាមឈ្មោះ អយុធ្យា មកពីពាក្យសំស្ក្រឹត អយោធ្យា ដែលមាននៅក្នុង រាមាយណៈ ដែលមានន័យថា "ទីក្រុងដែលមិនអាចឈ្នះបាន"។ តាមវេយ្យាករណ៍ ពាក្យនេះត្រូវបានផ្សំឡើងដោយព្យញ្ជនៈ អ- 'មិន' + យោធ្យ 'ចាញ់' (ពីឫស យុធ- 'ប្រយុទ្ធ') + អា ដែលជាបច្ច័យស្រី។ សុខភាពមន្ទីរពេទ្យសំខាន់របស់អយុធ្យាគឺ មន្ទីរពេទ្យអយុធ្យា ដែលដំណើរការដោយ ក្រសួងសុខាភិបាលសាធារណៈ ។ ប្រវត្តិសាស្ត្រ អយុធ្យាត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៣៥០ ដោយ ព្រះបាទឧទង ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការបង្កើតអយុធ្យាគឺចាស់ជាងសតវត្សទី 14 ឆ្ងាយណាស់។ ភស្ដុតាងបានបង្ហាញថា តំបន់នោះមានប្រជាជនរួចហើយក្នុងអំឡុងសម័យ មន ទ្វារវតី ។ ប្រភពបានរៀបរាប់បន្ថែមទៀតថា ប្រហែលឆ្នាំ៨៥០នៃគ.ស ខ្មែរ បានកាន់កាប់តំបន់នោះ ហើយបានបង្កើតបន្ទាយមួយនៅទីនោះ ដោយដាក់ឈ្មោះវាថា អយោធ្យា បន្ទាប់ពីទីក្រុងហិណ្ឌូដ៏ពិសិដ្ឋបំផុតមួយនៃប្រទេសឥណ្ឌាដែលមានឈ្មោះដូចគ្នា។ ប្រវត្តិសាស្ត្រដើមអយុធ្យាគឺជាប្រវត្តិសាស្ត្រទាក់ទងនឹងការតាំងទីលំនៅរបស់ខ្មែរនេះ។ [៥] [៦] ស្របគ្នានោះ ព្រះអង្គម្ចាស់ ដាំរ៉ុង ក៏យល់ស្របថា មានទីក្រុងមួយឈ្មោះថា អយុធ្យា ដែលខ្មែរបានគ្រប់គ្រងពី ក្រុងលពបុរី ត្រង់ចំណុចដែលទន្លេទាំងបីប្រសព្វគ្នា។ [៧] ផែនទីកំណាយបង្ហាញដានពី បារាយណ៍ បុរាណមួយ (អាងស្តុកទឹក) នៅជិតចុងភាគនិរតីនៃ វត្តយ៉ៃមង្គល ដែលអាចត្រូវបានសាងសង់នៅលើអតីតប្រាសាទបុរាណខ្មែរដ៏សំខាន់មួយ។ [៨] អយុធ្យាគឺជារាជធានីរបស់ប្រទេសថៃ (ដែលពេលនោះហៅថាសៀម) អស់រយៈពេល 417 ឆ្នាំចាប់ពីឆ្នាំ 1350 រហូតដល់ក្នុង សង្រ្គាមភូមា-សៀម (1765-1767) វាត្រូវបានបណ្តេញចេញដោយកងទ័ព ភូមា នៅឆ្នាំ 1767 ។ ក្នុងសម័យនេះ សម័យអយុធ្យា ឬ អាណាចក្រអយុធ្យា ដែលជាទូទៅគេហៅថាសម័យអយុធ្យា អាណាចក្រអយុធ្យាត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយស្តេច៣៣អង្គនៃរាជវង្ស៥ផ្សេងគ្នា។ ព្រះរាជាណាចក្របានក្លាយជាអ្នកលេងដ៏សំខាន់ក្នុងតំបន់ និងជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មនៃបូព៌ា ដែលជាចំណុចប្រជុំរបស់ពាណិជ្ជករអឺរ៉ុប និងពាណិជ្ជករអាស៊ី។ ក្សត្រដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងសម័យអយុធ្យារួមមាន ព្រះបាទនរេសួន មហាក្សត្រ ដែលបានរំដោះក្រុងអយុធ្យាពីការកាន់កាប់របស់ភូមាដំបូង និងបានចាប់ផ្ដើមរជ្ជកាលនៃការសញ្ជ័យ និង ព្រះបាទនរាយណ៍ ដែលផ្តួចផ្តើមទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយបារាំងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទល្វីសទី XIV ។ រជ្ជកាលរបស់ទ្រង់គឺជាយុគមាសនៃពាណិជ្ជកម្ម និងវប្បធម៌។ ទីក្រុងនេះមានទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រ។ ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនខែនៃឆ្នាំ វាលទំនាបទឹកជំនន់នៅជុំវិញទីក្រុងនឹងត្រូវបានជន់លិចដោយទន្លេជាច្រើននៅជុំវិញទីក្រុង។ ដូច្នេះការឡោមព័ទ្ធរបស់ខ្មាំងសត្រូវមិនអាចទៅរួចទេ ហើយត្រូវបង្ខំឱ្យដកថយ។ អត្ថប្រយោជន៍នេះគឺជាកត្តារួមចំណែកក្នុងការលុកលុយរបស់ភូមាដែលបរាជ័យជាច្រើន។ ប្រាសាទបុរាណនៅក្នុង ឧទ្យានប្រវត្តិសាស្ត្រអយុធ្យា បានចូលជា បេតិកភណ្ឌពិភពលោក របស់អង្គការយូណេស្កូ ចាប់តាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩១។ ខេត្តនេះក៏ជាផ្ទះរបស់វិមានរដូវក្តៅ Bang Pa-in ផងដែរ។ ដើមឡើយមានឈ្មោះថា ក្រុងកែវ (กรุงเก่า) ឈ្មោះជាព្រះនគរស៊ីអយុធ្យាក្នុងឆ្នាំ១៩២៦ [៩] និមិត្តសញ្ញា តាមរឿងព្រេង ព្រះបាទ រាមាធិបតីទី១ បាន រកឃើញ សំបកខ្យង មួយយ៉ាងស្អាតកប់ក្នុងដី ហើយបានជ្រើសរើសទីតាំងនោះជាកន្លែងសម្រាប់រាជធានីរបស់ព្រះអង្គ។ បន្ទាប់មក គាត់បានដាក់សំបកលើថាសថ្មើរជើង ហើយបានសង់ព្រះពន្លានៅជុំវិញនោះ។ ត្រាបង្ហាញព្រះពន្លានេះជាមួយនឹងដើមខេត្តនៅពីក្រោយ។ ផ្កាខេត្តគឺ អង្គាសដី ( RTGS : dok sano ) Sesbania aculeata, និង ដើមខេត្ត គឺ ដើមឈើក្រអូប ( Cordia dichotoma ) ។ បង្គាទន្លេយក្ស ( Macrobrachium rosenbergii ) ជាសត្វចិញ្ចឹមក្នុងទឹកខេត្ត។ ពាក្យស្លោក រាជធានីចាស់ ราชธานีเก่า อู่ข้าวอู่น้ำ อู่น้ำ เลิศล้ำกานกวี คนดีศรีอยุธยา เลอมรดกโลก អាចប្រែថា "រាជធានីចាស់ ធុងបាយ អក្សរសិល្ប៍ល្អ មនុស្សល្អ អយុធ្យា សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក"។ ការបែងចែករដ្ឋបាលរដ្ឋបាលខេត្ត </br> ជាមួយ ១៦ ស្រុក ខេត្តនេះត្រូវបានបែងចែកចេញជាដប់ប្រាំមួយស្រុក ( អំពី ), 209 ស្រុក( តាមបន់ ) និង 1,328 ភូមិ ( muban ) ។ អយុធ្យាគឺជាខេត្តតែមួយគត់ក្នុងចំនោមខេត្តនៃប្រទេសថៃដែលស្រុកនៃអាសនៈរបស់ខ្លួនមិនត្រូវបានគេហៅថា ស្រុកមឿងអយុធ្យា ដូចគ្រោងការណ៍ទូទៅដែលបានណែនាំនោះទេប៉ុន្តែជា ស្រុក Phra Nakhon Si Ayutthaya :
សាសនាReligion in Phra Nakhon Si Ayutthaya Buddhism (95.01%) Islam (4.26%) Christianity (0.35%) Confucianism and others (0.35%) Hinduism (0.04%)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg)
Portal di Ensiklopedia Dunia
